Krzysztof Kowalewski, urodzony 20 marca 1937 roku w Warszawie, zmarł 6 lutego 2021 roku w tym samym mieście. Był uznawanym polskim aktorem, który odniósł sukcesy zarówno w filmie, telewizji, jak i teatrze. Jego talenty obejmowały również kabaret oraz radio, a także rolę pedagoga, co czyni go postacią niezwykle wszechstronną i cenioną w polskiej kulturze.
Przez lata pracy w branży rozrywkowej, Kowalewski zyskał sławę dzięki licznym rolom komediowym, które na stałe wpisały się w pamięć widzów. Jego debiut filmowy miał miejsce w 1960 roku w znanym obrazie Aleksandra Forda, Krzyżacy, po którym wystąpił w około 120 filmach i serialach telewizyjnych. Nie tylko na ekranie, ale także na scenie, zagrał ponad tysiąc ról w Teatrze Polskiego Radia, co potwierdza jego znaczący wkład w rozwój polskiego teatru radiowego.
Oprócz kariery aktorskiej, Kowalewski pełnił również funkcję wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, kształcąc młode pokolenia aktorów, co dodatkowo podkreśla jego niesłabnącą pasję do sztuki teatralnej.
Życiorys
Krzysztof Kowalewski był osobą o bogatej biografii. Jego ojcem był Cyprian Leon Kowalewski, który pełnił funkcję dyrektora fabryki papieru w Jeziornie oraz był uznawanym ekonomistą. Był także weteranem wojny polsko-bolszewickiej oraz III powstania śląskiego, tragicznie zmarł w 1940 roku w Charkowie. Matką Krzysztofa była natomiast Elżbieta Kowalewska z d. Herszaft, aktorka o żydowskich korzeniach. Wujek Krzysztofa, Adam Herszaft, był malarzem.
W okresie II wojny światowej, Elżbieta Kowalewska starała się ukrywać przed synem swoje żydowskie pochodzenie. Po klęsce powstania warszawskiego, rodzina przeniosła się z zniszczonej Warszawy do Kielc, niestety byli zmuszeni wyjechać w dniu pogromu, 4 lipca 1946 roku. Po pewnym czasie wrócili do stolicy.
Po zakończeniu edukacji Kowalewski ukończył w 1955 roku warszawskie XIV Liceum Ogólnokształcące im. Klementa Gottwalda i kontynuował swoją karierę artystyczną na Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, którą ukończył w 1960 roku. Jego debiut muzyczny miał miejsce podczas wykonywania utworu „Ach Ludwiko” do tekstu Juliana Tuwima.
Jego kariera aktorska zainaugurowała w 1960 roku rolą epizodyczną w filmie „Krzyżacy” w reżyserii Aleksandra Forda. W marcu 1961 po raz pierwszy wystąpił na deskach Teatru Dramatycznego, z którym był związany do roku 1962.
W ciągu lat 70. i 80. zagrał w kilku filmach wojennych, m.in. „Kwiecień” w reżyserii Witolda Lesiewicza oraz „Miejsce dla jednego” (1965). Brał także udział w filmach kryminalnych Janusza Nasfetera „Zbrodniarz i panna” (1963) oraz „Urząd” i „Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię” w reżyserii Janusza Majewskiego. Jego występ w serialu wojennym „Kolumbowie” (1970) oraz filmie psychologicznym „Godzina szczytu” (1973) również zasługuje na uwagę.
Kowalewski był często widywany w dziełach Stanisława Barei. W 1974 roku zagrał milicjanta w obrazie „Nie ma róży bez ognia”. Następnie w 1976 roku wcielił się w główną rolę Michała Romana w „Bruncecie wieczorową porą”, a dwa lata później zagrał Tadeusza Krzakoskiego w filmie „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”. W „Misiu” (1980) natomiast zaprezentował się jako Jan Hochwander, kierownik produkcji filmu „Ostatnia paróweczka hrabiego Barry Kenta”.
Na scenach wielu warszawskich teatrów, między innymi Teatru Klasycznego, Dramaturgii oraz Polskiego, Kowalewski pracował aż do 1977 roku, kiedy to dołączył do Teatru Rozmaitości, Kwadratu oraz Teatru Współczesnego w Warszawie.
W ciągu swojej kariery Kowalewski związany był także z Polskim Radiem, a dyrektor tegoż, Janusz Kukuła, nazywał go swoim ulubionym (radiowym) aktorem. Znany był radiosłuchaczom głównie dzięki głównej roli w słuchowisku „Kocham pana, panie Sułku”, emitowanym na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia.
W dniu 29 lutego 2012 roku, tuż przed swoimi 75. urodzinami, Krzysztof Kowalewski miał zaszczyt uczestniczyć w benefisie zorganizowanym przez Program Trzeci Polskiego Radia, który został transmitowany na żywo. W latach 2004-2019 aktywnie wspierał Fundację Polsat, przyjmując rolę Świętego Mikołaja w corocznym Mikołajkowym Bloku Reklamowym.
Nie można pominąć również jego zaangażowania w życie społeczne – był członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi w 2010 roku oraz przed wyborami w 2015 roku. Krzysztof Kowalewski zmarł 6 lutego 2021 roku, mając 83 lata. Jego ostatnie pożegnanie miało miejsce 19 marca 2021 roku, gdzie po mszy świętej w kościele św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 324-5-20).
Nagrody (wybór) i odznaczenia
W uznaniu jego wybitnych osiągnięć artystycznych, Krzysztof Kowalewski otrzymał szereg prestiżowych nagród i odznaczeń. Oto one:
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2002,
- złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2009,
- odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” – 1989,
- wielki Splendor – 1992, nagroda przyznana przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia.
Życie prywatne
Krzysztof Kowalewski, znany aktor, po raz pierwszy zawarł związek małżeński w latach 60. jego wybranką była kubańska tancerka, Vivian Rodriguez, jednak ich małżeństwo zakończyło się rozwodem po trzech latach, związanym z jej wyjazdem do Paryża. Z tego związku urodził się ich syn, Wiktor, który przyszedł na świat w 1967 roku i od 1981 roku mieszka na stałe za granicą. Obecnie Wiktor Kowalewski mieszka z rodziną w Los Angeles, gdzie działa w branży komputerowej i pełni rolę trenera żeńskiej drużyny piłkarskiej.
W życiu Krzysztofa Kowalewskiego ważną rolę odgrywa również jego wnuczka Sacha Kowalewski, która zyskała uznanie dzięki kształceniu w Ruskin School of Acting. Sacha miała również okazję zagrać u boku dziadka w filmie Proceder, który ukazał się w 2019 roku.
Warto nadmienić, że przez wiele lat aktor był w związku z Ewą Wiśniewską, również aktorką. Następnie, od 2002 roku, aż do swojej śmierci, był żonaty z Agnieszką Suchorą, z którą doczekał się córki, Gabrieli, urodzonej w 2000 roku.
Filmografia
Filmy i seriale
W bogatej filmografii Krzysztofa Kowalewskiego można znaleźć wiele niezapomnianych ról, które na stałe wpisały się w dzieje polskiej kinematografii. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego znaczących występów:
- 1960: Krzyżacy – łucznik krzyżacki,
- 1961: Kwiecień – Sulikowski,
- 1961: Dwaj panowie N – żołnierz w koszarach rozładowujący wóz Nowaka,
- 1963: Zbrodniarz i panna – podwładny chorążego Szymańskiego,
- 1964: Pingwin – pasażer autobusu,
- 1965: Miejsce dla jednego – sierżant MO,
- 1966: Marysia i Napoleon – oficer,
- 1969: Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię – świadek napadu,
- 1969: Urząd – asystent kardynała,
- 1970: Zapalniczka – milicjant podający się za gazownika,
- 1970: Spacer – kapitan,
- 1970: Kolumbowie – kat na Gestapo (odc. 2),
- 1972: Z tamtej strony tęczy – sąsiad Teresy,
- 1972: Uciec jak najbliżej – działacz,
- 1972: Siedem czerwonych róż, czyli Benek Kwiaciarz o sobie i o innych – koleś zaczepiający hipisa,
- 1972: Poślizg – pielęgniarz w izbie wytrzeźwień,
- 1973: Znak – mąż Andrzej,
- 1973: Stawiam na Tolka Banana – tajniak (odc. 7),
- 1973: Wielka miłość Balzaka – Theophile Gautier,
- 1973: Sekret – mąż Teresy,
- 1973: Godzina szczytu – inżynier Adamczewski,
- 1974: Potop – Roch Kowalski,
- 1974: Nie ma róży bez ognia – milicjant,
- 1974: Urodziny Matyldy – podrywacz Matyldy,
- 1974: Najważniejszy dzień życia – ksiądz (odc. 2),
- 1974: Łukasz – nauczyciel,
- 1974: Koniec wakacji – nauczyciel,
- 1974: Gniazdo – Bolesław, syn Bolesława I Okrutnego,
- 1974–1977: Czterdziestolatek – Benek, znajomy pielęgniarki Krystyny,
- 1975: Trzecia granica – Dederkiewicz, pracownik konsulatu polskiego w Budapeszcie,
- 1975: Grzech Antoniego Grudy – milicjant,
- 1976: Brunet wieczorową porą – Michał Roman,
- 1976: Złota kaczka – żołnierz w karczmie grający w kości,
- 1976: Wakacje – uczestnik obozu lekarzy (odc. 2),
- 1976: Szaleństwo Majki Skowron – dyrektor Skowron, ojciec Majki (odc. 6 i 9),
- 1976: Polskie drogi – ułan Waligórski (odc. 1),
- 1976: Czy jest tu panna na wydaniu? – Henio Bąbała,
- 1977: Deja vu czyli skąd my to znamy – kolejarz (głos),
- 1978: Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz – dyrektor Tadeusz Krzakoski,
- 1978: Rodzina Leśniewskich – tata Leśniewski,
- 1978: 07 zgłoś się – aktor wysiadający z pociągu na dworcu Łódź Fabryczna (odc. 7),
- 1979: Wściekły – spotkany na ulicy kolega Zawady,
- 1979: Skradziona kolekcja – Andrzej, sąsiad Joanny,
- 1979: Kung-fu – dyrektor Nałęcz,
- 1979: Igraszki z diabłem (Teatr Telewizji 1979) jako zbój,
- 1980: Miś – Jan Hochwander,
- 1980: Rodzina Leśniewskich – tata Leśniewski,
- 1980–1981: Fortele Jonatana Koota – narrator (głos),
- 1981: Wielka majówka – prezes Śliwa,
- 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – Maksymilian Jackowski,
- 1981: Miłość ci wszystko wybaczy – właściciel „Sfinksa”,
- 1982: Wyjście awaryjne – komendant MO,
- 1982: Jeśli się odnajdziemy – Jan Ogródek,
- 1983: Lata dwudzieste… lata trzydzieste… – Jan Krzyżtoporski,
- 1984: Zabawa w chowanego – sąsiad Adama,
- 1984: Miłość z listy przebojów – „Karus”,
- 1985: Jezioro Bodeńskie – Pociejak,
- 1985: Urwisy z Doliny Młynów – Leon Dędek,
- 1985: Rośliny trujące – właściciel mieszkania,
- 1985: Pewnego letniego dnia… – Stanisław Grzałek,
- 1985: C.K. Dezerterzy – szef kompanii,
- 1986: Zmiennicy – Tomasz Michalik,
- 1986: Klementynka i Klemens – gęsi z Doliny Młynów – Leon Dędek,
- 1986: Kurs na lewo – dyrektor,
- 1986: Komediantka – Jan Cabiński, dyrektor teatru,
- 1987: Cesarskie cięcie – sekretarz Rozmaryn,
- 1987: Misja specjalna – kucharz Jan,
- 1987: Komediantka – Jan Cabiński, dyrektor teatru,
- 1988: Nowy Jork, czwarta rano – strażnik więzienny Cieślak,
- 1988: Męskie sprawy – Kazimierz Klinger,
- 1989: Janka – dziadek Janki,
- 1989: Co lubią tygrysy – Marek,
- 1989: Goryl, czyli ostatnie zadanie… – Bolek,
- 1990: Janka – dziadek Janki,
- 1990: Życie za życie. Maksymilian Kolbe – redaktor naczelny,
- 1990: Domena władzy – właściciel strzelnicy w lunaparku,
- 1991: Rozmowy kontrolowane – pułkownik Zygmunt Molibden,
- 1991: Panny i wdowy – proboszcz w Jurowiczach (odc. 1),
- 1991: Panny i wdowy – proboszcz,
- 1991: Dzieci wojny – proboszcz,
- 1992: Kuchnia polska – szef komisji wojskowej (odc. 4),
- 1992: 1968. Szczęśliwego Nowego Roku – szef komisji wojskowej,
- 1992–1996: Film pod strasznym tytułem – Tatun (głos),
- 1993: Jacek – sąsiad (odc. 5),
- 1993: Człowiek z… – pułkownik, komendant szpitala,
- 1994: Panna z mokrą głową – teść Podkówki (odc. 5-6),
- 1994: Panna z mokrą głową – teść Podkówki,
- 1994: Bank nie z tej ziemi – ojciec Hani (odc. 11),
- 1994–1996: Sceny z życia smoków – smok Antoni (głos, odc. 1-5),
- 1995: Nic śmiesznego – kierownik produkcji filmu „Klęska”,
- 1995: Awantura w Chioggi – Padron Fortunato,
- 1995: Horror w Wesołych Bagniskach – Apolinary,
- 1995: Awantura o Basię – nauczyciel geografii,
- 1996: Nocne graffiti – szef Laleczki,
- 1996: Maszyna zmian. Nowe przygody – nauczyciel (odc. 3),
- 1996: Bar Atlantic – proboszcz Sikora (odc. 9),
- 1996: Awantura o Basię – nauczyciel geografii,
- 1997: Sposób na Alcybiadesa – dyrektor „Dyr”,
- 1997–1998: Rodziców nie ma w domu – dziadek,
- 1997: Pokój 107 – Józef Zięba,
- 1997: Musisz żyć – Wolski,
- 1997: Boża podszewka – masarz Bartoszewicz (odc. 6),
- 1998: Złoto dezerterów – dowódca straży bankowej,
- 1998: Spona – dyrektor „Dyr”,
- 1998: Siedlisko – profesor Wiesław Wanat,
- 1999: Palce lizać – kucharz Stanisław Rudzki,
- 1999: Operacja „Koza” – pułkownik UOP-u Krępski,
- 1999: Ogniem i mieczem – Onufry Zagłoba,
- 1999: Wszystkie pieniądze świata – Hrehorowicz,
- 1999: Lot 001 (odc. 12),
- 2000–2001: Graczykowie – szef Wieśka Graczyka,
- 2000–2001: Adam i Ewa – Stanisław Wilczyński,
- 2000: Ogniem i mieczem – Onufry Zagłoba,
- 2000: O czym szumią kierpce – baca,
- 2000: Skarb sekretarza – Eugeniusz Wróbel, wójt Piasków,
- 2000: Odwrócona góra albo film pod strasznym tytułem – Tatun (głos),
- 2001: W pustyni i w puszczy – Grek Kaliopuli,
- 2001: W pustyni i w puszczy – Grek Kaliopuli,
- 2001–2003: Szpital na perypetiach – ord. mgr Zygmunt Łubicz,
- 2001–2002: Graczykowie, czyli Buła i spóła – inżynier Zenek Rumian,
- 2001: Garderoba damska – Tomasz, siostrzeniec Zofii (odc. 12),
- 2002: Król przedmieścia – Leszek Kowalski,
- 2002: Kariera Nikosia Dyzmy – b. major SB Borewicz,
- 2002: Jest sprawa… jako Eugeniusz Wróbel, wójt Piasków,
- 2003–2009: Daleko od noszy – ordynator Zygmunt Łubicz,
- 2003: Ubu Król – Pissedoux,
- 2003: Rodzinka – Gała, ojciec Sebastiana (odc. 3),
- 2003: Na dobre i na złe – burmistrz Józef Pogoda (odc. 139, 153 i 162),
- 2003: Bao-Bab, czyli zielono mi – generał Mamoń,
- 2004: Nigdy w życiu! – ojciec Judyty,
- 2006: Gdzie jest Nowy Rok? – Stary Rok (głos),
- 2006: Ja wam pokażę! – ojciec Judyty,
- 2006: Dublerzy – komisarz Zadyma,
- 2006: Dublerzy (serial) – komisarz Zadyma,
- 2006: Apetyt na miłość – poseł Krupisko (odc. 11 i 13),
- 2007: Alter ego – narrator (głos),
- 2007: Ryś – Zygmunt Molibden, komendant policji w Suwałkach,
- 2007–2008: Niania – ojciec Maksa (odc. 74 i 110),
- 2007: Ja wam pokażę! – ojciec Judyty,
- 2008: Serce na dłoni – chirurg,
- 2008: Podróże na burzowej chmurze – Liczyrzepa (głos, odc. 2),
- 2009: Mniejsze zło – lekarz,
- 2009: Złoty środek – minister Kwiatkowski,
- 2009: 39 i pół – major Chełka (odc. 17),
- 2009: Synowie – pułkownik Ryszard Chrom (odc. 14-15),
- 2010–2011: Daleko od noszy 2 – ord. mgr Roman Łubicz,
- 2010: Sztuka bez tytułu – ojciec Wengierowicz,
- 2011: Daleko od noszy. Szpital futpolowy – ordynator Zygmunt Łubicz,
- 2012–2014: Piąty Stadion – Waldemar Nowakowski,
- 2013: Prawo Agaty – Lucjan Zawilski (odc. 33),
- 2017: Daleko od noszy. Reanimacja – minister zdrowia Roman Łubicz,
- 2017: Ja i mój tata – Edward, ojciec Dawida,
- 2018: Piotrek the 13th III. Dziecku Rozmaryn – doktor,
- 2019: Proceder – więzień „Szajba”,
- 2019: Nigdy dobrze – Wiesław,
- 2020: Amatorzy – Bartoszek,
- 2021: Krime Story. Love Story – więzień „Anioł”,
- 2021: Wesele – świadek.
Dubbing
Krzysztof Kowalewski również dał się poznać jako utalentowany lektor i aktor dubbingowy. Oto niektóre z jego znanych ról dubbingowych:
- 1965: Żona Lota – Paul,
- 1995: Wallace i Gromit: Podróż na Księżyc – Wallace (pierwsza wersja dubbingowa),
- 1995: Wallace i Gromit: Wściekłe gacie – Wallace (pierwsza wersja dubbingowa),
- 1995: Wallace i Gromit: Golenie owiec – Wallace (pierwsza wersja dubbingowa),
- 1996: Opowieści taty bobra – tata Bóbr,
- 1999: Wrota Baldura – Korax, Tiax, Sobowtórniaki,
- 1999: Tarzan – Tantor,
- 1999: Airline Tycoon – dyrektor lotniska,
- 2002: Całe zdanie nieboszczyka – szef mafii,
- 2002: Lilo i Stich – Jumba,
- 2003: Stich: Misja – Jumba,
- 2004: Nawiedzony dwór – duch #2,
- 2004: Pamiętnik księżniczki 2: Królewskie zaręczyny – Mabrey,
- 2004–2005: Lilo i Stich – Jumba,
- 2005: Lilo i Stich 2: Mały feler Sticha – Jumba,
- 2005: Zebra z klasą – Woodzie,
- 2005: Szeregowiec Dolot – Sierżant,
- 2006: Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa – Pan Bóbr,
- 2006: Neverwinter Nights 2 – Aldanon,
- 2006: Auta – Szeryf,
- 2006: Skok przez płot – Vincent Niedźwiedź,
- 2006: Leroy i Stich – Jamba,
- 2007: Smocze wzgórze – Ethelbert,
- 2007: Stefan Malutki – Mieczysław,
- 2007: Ratatuj – Gusteau,
- 2007: Assassin’s Creed – Abu’l Nuqoud,
- 2007: Magiczna kostka – Ethelbert,
- 2008: Lissi na lodzie – Diabeł,
- 2008: Piorun – Gołąb,
- 2008–2012: Bujdy na resorach – Szeryf,
- 2009: Opowieści na dobranoc – Barry Nottingham,
- 2009: Lato Muminków – narrator,
- 2009: Esterhazy – pracodawca,
- 2009: Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków – Wesołek (druga wersja dubbingowa),
- 2010: Stich! – Jumba,
- 2010: Ciekawski George 2,
- 2011: LittleBigPlanet 2 – Clive Handworth,
- 2011: Rio – Luiz,
- 2011: Auta 2 – Szeryf,
- 2011: The Elder Scrolls V: Skyrim – Arngeir,
- 2013: Gdzie jest Gwiazdka? – Święty Mikołaj,
- 2013: Ratujmy Mikołaja! – Święty Mikołaj,
- 2013–2014: Pozdrowienia z Chłodnicy Górskiej – Szeryf,
- 2014: Rio 2 – Luiz,
- 2014: Siedmiu krasnoludków ratuje Śpiącą Królewnę – Palnik,
- 2016: Bociany – Jasper,
- 2017: Auta 3 – Szeryf,
- 2019: Zabij to i wyjedź z tego miasta – Pan Wacław.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Smoczyński | Andrzej Szpilman | Michał Frydrych | Jotuze | Alan Andersz | Halina Włodarczyk | Rafał Wieczyński | Kacezet | Anna Czachorowska | Stefania Niekrasz | Czarny HIFI | Daniela Makulska | Helena Morsztynówna | Stefan Norris | Bronisław Onufry Kopczyński | Paweł Konic | Witold Sadowy | Krzysztof Wakuliński | Jan Walery Królikowski | Władysław WiślickiOceń: Krzysztof Kowalewski