Jerzy Szwajcer

---

Życiorys

Jerzy Szwajcer był synem Jakuba Szwajcera i Heleny z Baumbergów. Edukację rozpoczął w prywatnym gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, gdzie zaangażował się w wydawanie humorystycznego czasopisma „Chłopak” oraz aktywnie uczestniczył w szkolnym teatrze.

Kontynuował swoje kształcenie w Académie Libre w Brukseli. W tym okresie specjalizował się w karykaturze portretowej. Swoje pierwsze rysunki publikował w 1910 roku na łamach „Kuriera Świątecznego”. W latach 1912–1917 tworzył karykatury dla belgijskiego czasopisma humorystycznego „Le Pourquoi Pas”, w którym to nabył doświadczenie i nawiązał istotne kontakty artystyczne.

W 1912 roku rozpoczął studia chemiczne na uniwersytecie w Brukseli, jednak nie porzucił swojego zamiłowania do dziennikarstwa i działalności jako karykaturzysta. Uczył się rysunku w Szkole Sztuk Pięknych w St. Gilles oraz w studiu „La Patte”. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu Belgii przez wojska niemieckie, gdy uniwersytet został zamknięty, kontynuował naukę w Wyższej Szkole Nauk Politycznych (Universite Nouville). Po trzech latach studiów, w 1917 roku, zmuszony był przerwać naukę z powodu choroby i powrócił do Warszawy, gdzie dalej zaangażował się w działalność dziennikarską i karykaturę.

Od 1919 roku był pracownikiem Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT). Podjął współpracę z wieloma zagranicznymi i krajowymi pismami, takimi jak „Messager de Bruxelles” czy „Daily Chronicle” z Londynu, a także „Kurier Poranny”, „Muchą”, „Szczutkiem” czy „Kurierem Świątecznym”. Jerzy Szwajcer jest autorem około 200 tomików i albumów z karykaturą portretową. W jego twórczości można znaleźć karykatury znanych postaci politycznych, takich jak Józef Piłsudski i Stanisław Wojciechowski, a także artystów oraz dyplomatów.

Rysunki karykaturystyczne dotyczyły również oficerów Wojska Polskiego. W swojej serii albumów zatytułowanej „Wojsko w karykaturze” zgromadził około 10 tysięcy karykatur żołnierzy. Uczestniczył w wielu wystawach karykatur, w tym w I Salonie Karykaturzystów Polskich w Warszawie w 1928 roku oraz Międzynarodowej Wystawie Karykatury w Wiedniu w 1932 roku. Miał również szereg indywidualnych wystaw.

W 1937 roku zagrał epizodyczną rolę rysownika sądowego w filmie „Skłamałam”. Był autorem panoramy „Ziemiańska o godzinie pierwszej”, która zdobiła ścianę kawiarni „Mała Ziemiańska” przy ulicy Mazowieckiej w Warszawie. W dniu wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, ewakuował się z redakcją PAT do Lublina, a następnie do Lwowa, skąd zdołał przedostać się na Węgry. W czasie wojny przebywał w Budapeszcie, gdzie współpracował z „Wieściami polskimi” oraz węgierską prasą na rzecz polskich emigrantów.

Po wojnie powrócił do Polski i został zatrudniony w Polskiej Agencji Prasowej (PAP). Pracował także jako referent prasowy w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Współpracował z takimi wydawnictwami jak „Szpilki”, „Teatr”, „Robotnik” oraz „Trybuna Ludu”. Zmarł 15 września 1967 roku w szpitalu w Warszawie. Ostatnie miejsce spoczynku znalazł na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 36-2-24).

Ordery i odznaczenia

Jerzy Szwajcer był człowiekiem, który otrzymał liczne wyróżnienia za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego najważniejszych odznaczeń:

• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 18 września 1945),
• srebrny wawrzyn akademicki (przyznany 7 listopada 1936).

Książki

Jerzy Szwajcer to postać, która pozostawiła po sobie nie tylko bogate dziedzictwo artystyczne, ale także liczne publikacje. Wśród jego książek możemy znaleźć:

• Z notatnika karykaturzysty (1926),
• Okiem karykaturzysty (1930),
• Ze wspomnień karykaturzysty (1960).

---

Oceń: Jerzy Szwajcer

---