Abram Topor


Abram Jechiel Topor, urodzony 24 lutego 1903 roku w Warszawie, a zmarły 9 października 1992 roku w Paryżu, to wybitny żydowski malarz o polskich korzeniach, który zyskał uznanie w artystycznym środowisku Francji. Jego twórczość, osadzona w bogatej tradycji kulturowej, była świadectwem złożonej historii, z jaką zmagali się Żydzi w Polsce i na świecie.

Warto również zwrócić uwagę na jego rodzinę, która również osiągnęła znaczne sukcesy w swoich dziedzinach. Abram był ojcem Hélène d'Almeida-Topor, znanej jako doktor historii na Sorbonie oraz eksperta w dziedzinie afrykanistyki, a także Rolanda Topora, który odniósł sukces jako pisarz i reżyser. Jego dorobek artystyczny oraz wpływ na rodzinę podkreślają znaczenie tej postaci w kulturze i sztuce.

Dodając do tego, warto wspomnieć o jego wnuku, Fabrice d'Almeida, który jest uznawany za francuskiego historyka. Tą rodziną można z pewnością określić jako zićrał sprawy sztuki i historii, bowiem każdy z jej członków wnosił coś wyjątkowego do swojego obszaru działalności.

Życiorys

W 1925 roku Abram Topor zakończył edukację na Wydziale Rzeźby w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W trakcie swojego kształcenia miał zaszczyt studiować w pracowni Tadeusza Breyera. Cztery lata później, w 1929 roku, zaprezentował swoje dzieła na wystawie zbiorowej absolwentów, gdzie jedna z jego prac zdobyła drugą nagrodę. To wyróżnienie umożliwiło mu otrzymanie stypendium państwowego, co z kolei otworzyło drzwi do rocznego pobytu w Francji, aby kontynuować naukę w École des Beaux-Arts.

W 1930 roku Abram zdecydował się pozostać w Paryżu, gdzie sprowadził swoją narzeczoną, Złatę Binsztok, która wówczas pracowała jako hafciarka. Niestety, zimny kryzys gospodarczy na początku lat 30. sprawił, że mimo ukończonych studiów musiał znaleźć pracę jako tapicer w Lotaryngii, zatrudniając się w firmie naprawiającej wagony kolejowe. W 1932 na świat przyszła ich córka Hélène, a w tym czasie Abram zaczął tworzyć niewielkie płaskorzeźby z resztek miedzi.

W drugiej połowie lat 30. rodzina przeniosła się z powrotem do Paryża, zamieszkując w XIII dzielnicy. W tym okresie Abram prowadził własny zakład kaletniczy, a w wolnych chwilach oddawał się malarstwu i rzeźbiarstwu. W 1938 roku na świat przyszedł ich syn Roland.

W 1941 roku Abram Topor został aresztowany i osadzony w obozie dla jeńców żydowskich w Pithiviers. Latem 1942, podczas trudnych prac polowych, zdołał jednak uciec, co było możliwe dzięki wsparciu jego żony. Udało im się dotrzeć do południowej Sabaudii, gdzie spędzili czas aż do zakończenia II wojny światowej.

Po powrocie do Paryża, Abram poświęcił się swojej twórczości artystycznej. Zajmował się malarstwem, rzeźbą oraz tworzeniem linorytów. Jego prace często przedstawiały malownicze krajobrazy okolic podnóża Morvan oraz urokliwe widoki wioski Breuil, gdzie spędzał letnie miesiące. Jednak dopiero w 1971 roku miała miejsce jego pierwsza indywidualna wystawa w Galerie Benézit.

Wystawy

Abraham Topor jest artystą, którego prace były prezentowane na licznych wystawach, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Na przestrzeni lat, stał się on istotną postacią w świecie sztuki, uczestnicząc w różnorodnych wystawach, które przyciągnęły uwagę koneserów oraz krytyków sztuki. Oto zestawienie istotnych wydarzeń, w których uczestniczył:

  • Galerie Benézit, Paryż 1971,
  • Musée de Laval, 1973,
  • Galerie Marquet i Galerie Michel Vokaer w Brukseli, Paryż 1974,
  • Centre d’Art Contemporain, Flaine 1976,
  • Wystawa zbiorowa „La Bicyclette”, Musée de Pontoise 1976,
  • Galerie Marquet, Paryż, 1977,
  • Wystawa zbiorowa „Les Naïfs”, zorganizowana przez Maxa-Pola Foucheta, Mairie du Vésinet 1979,
  • Galerie Marquet, Paryż 1979,
  • Wystawa zbiorowa „Panique Universelle”, Maison de la Culture, Rennes 1980,
  • Wystawa w Kolonii w Galerie Zwirner, w Amsterdamie w Galerie Theeboom oraz w Monachium w Galerie Charlotte 1981,
  • Wystawa zbiorowa grupy „Le Baiser”, Galerie Jean Briance, Paryż 1982,
  • Galerie Sonia Zannettacci, Genewa 1982,
  • Galerie Alberto Giorgi, Mediolan 1983,
  • Stedelijik Museum, Amsterdam 1984,
  • Musée de Trouville, Trouville 1985,
  • Galerie Sonia Zannettacci, Genewa 1986,
  • Galerie „Le Salon d’Art”, Bruksela 1987,
  • Galerie des Ambassades, Paryż 1988,
  • Musée de Munich, Monachium 1988.

Przypisy

  1. Maria Anna Rudzka: Zadanie: forma. Pracownia profesora Tadeusza Breyera w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1923-1939. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2023 r., s. 257. ISBN 978-83-66835-50-4.

Oceń: Abram Topor

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:19