Władysław Sergiusz Paliński to postać niezwykle istotna w polskim świecie kultury, urodzona 27 czerwca 1869 roku w Warszawie.
Był on wszechstronnym artystą, który odnosił sukcesy jako aktor teatralny i filmowy, a także pełnił rolę reżysera zarówno w teatrze, jak i w filmie.
Jego twórczość obejmowała również scenariopisarstwo, dramaturgię oraz pracę jako dziennikarz prasowy.
Paliński, który zmarł 25 lipca 1917 roku w tym samym mieście, pozostawił po sobie znaczący ślad w historii polskiego teatru i kina.
Życiorys
Sztuki aktorskiej uczył się u Jana Tatarkiewicza oraz Wincentego Rapackiego, który był jego ojcem. W latach 1890–1892 występował w Teatrze Rozmaitości w Warszawie, a w 1893 roku związał się z Warszawskimi Teatrami Rządowymi, do których przynależał przez większość swojej kariery scenicznej. W 1908 roku podjął się kandydowania na dyrektora teatru w Poznaniu, a następnie, wraz z żoną, Heleną Marcello, zorganizował zespół objazdowy, który prezentował spektakle w m.in. Lublinie, Radomiu, Kielcach, Sosnowcu, Łodzi oraz Kaliszu. W 1915 roku, po ustąpieniu dyrekcji WTR, objął funkcję przewodniczącego Zarządu Zrzeszenia Artystów Teatru Rozmaitości. Rok później zadebiutował jako reżyser teatralny.
Poza działalnością teatralną Paliński był członkiem Kooperatywy Artystycznej, która zajmowała się realizacją pierwszych polskich filmów. Przed rokiem 1900 publikował artykuły jako dziennikarz w Kurierze Codziennym, a podczas I wojny światowej współpracował z Kurierem Warszawskim jako korespondent. Tworzył dramaty, takie jak W odmęcie oraz Kandydat do Dumy, a także tłumaczył na język polski utwory ze sceny francuskiej.
Rodzina
Paliński był synem tancerki Matyldy Dylewskiej oraz prawdopodobnie Siergieja Muchanowa. Jego siostrą była Maria Palińska, która również zasłynęła jako aktorka, oraz Jadwiga Dylewska (przyrodnia), znana śpiewaczka. W dniu 30 października 1897 roku wziął ślub z aktorką Heleną Marcello (Chraszczewską).
Po śmierci został pochowany wraz ze swoją żoną na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. F/G rz. 6 m. 1).
Filmografia
Władysław Paliński to znana postać w świecie kina polskiego, który ma na swoim koncie wyróżniające się osiągnięcia. Poniżej przedstawiamy jego zróżnicowaną filmografię, w której znajdziemy zarówno role aktorskie, jak i prace reżyserskie oraz scenariusze.
- Sąd Boży (1911) – obsada aktorska,
- Krwawa dola (1912) – reżyseria, obsada aktorska,
- Ofiara namiętności (1912) – reżyseria, scenariusz.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Agnieszka Drotkiewicz | Eugeniusz Koszutski | Konstanty Mikiewicz | Marek Bliziński | Wojciech Klata | Wojciech Zagórski | Monika Mrozowska | Halina Dąbrowska | Jerzy Szwajcer | Ziuta Buczyńska | Binem Heller | Małgorzata Teodorska | Maria Rotwand | Andrzej Krakowski | Marek Płoza-Doliński | Lyda Roberti | Szymon Kataszek | Maria Tyszkiewicz | Barbara Kniaziołucka | Tadeusz Wojciechowski (dyrygent)Oceń: Władysław Paliński