Binem Heller

---

Życiorys

W roku 1922 Binem Heller został przez swoich rodziców oddany do rękawicznika, gdzie rozpoczął praktykę. Jego kariera literacka nabrała znaczenia w 1930 roku, kiedy to w Łodzi ukazał się pierwszy zbiór poezji zatytułowany Zza krat, który przyczynił się do jego postrzegania jako poety proletariackiego. W 1937 roku artysta postanowił opuścić Warszawę. Początkowo osiedlił się w Belgii, jednak ostatecznie przeniósł się do Paryża.

Dwa lata później powrócił do kraju, lecz w obliczu zajęcia Warszawy przez niemieckie wojska, zmuszony był uciekać do Białegostoku. Po wkroczeniu Armii Czerwonej, Heller udał się w głąb ZSRR i osiedlił się w Ałma-Acie. W 1947 roku powrócił do Polski, mając nadzieję na odrodzenie żydowskiego życia kulturalnego. Pełnił rolę redaktora w czasopismach „Jidisze Szriftn” oraz „Idisz Buch”. W 1950 roku na rynku literackim zadebiutował zbiór wierszy Wiosna w Polsce, a w 1956 roku opublikowano tom poezji z lat 1932–1939. W 1957 roku z kolei ukazał się tom Jasność, w którym zawarł wiersze rozliczeniowe.

W okresie odwilży artysta zdecydował się na emigrację, zatrzymując się w Paryżu i Brukseli, gdzie opublikował kontrowersyjny poemat polityczny Ach, złamano mi życie. Około roku 1960 osiedlił się w Izraelu, gdzie ukazały się kolejne tomy jego poezji, takich jak Nowe wiersze w 1964 roku, Nissan w warszawskim getcie w 1973 oraz Oni zmartwychwstaną w 1984.

W jego twórczości szczególne miejsce zajmuje wiersz poświęcony małej siostrze Chaje, pochodzącej z ulicy Smoczej w Warszawie, która posiadała zielone oczy oraz czarne warkocze i mówiła w jidysz. Zginęła w Treblince, a jej historia została zaśpiewana przez Chawę Alberstein wraz z zespołem „The Klezmatics” na albumie „The Well / Di Krenitse” z 1998 roku.

Ordery i odznaczenia

W życiu Binem Hellera, znanego polskiego działacza, odznaczenia mają kluczowe znaczenie. Poniżej przedstawione są jego najważniejsze ordery i medale:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1953 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku.

---

Oceń: Binem Heller

---