Jadwiga Turowicz

---

Życiorys

Jadwiga Turowicz to postać, która z pewnością zasługuje na uwagę w historii polskiego teatru. W 1902 roku zakończyła naukę w zakresie dykcji i deklamacji w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym, co zapoczątkowało jej karierę artystyczną. Jej debiut miał miejsce w 1903 roku w Łodzi, w Teatrze Victoria. Roziwijała swoje umiejętności aktorskie, występując początkowo w zespole Józefa Puchniewskiego w Sosnowcu, a następnie przenosząc się do Lublina.

W latach 1906-1907 była związana z teatrem w Poznaniu, a kolejne lata (1907-1908) spędziła w łódzkiej scenie. Po ogłoszeniu przerwy od Łodzi, Jadwiga występowała znowu w Poznaniu (1908-1910), a następnie przez kilka lat była częścią Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie (1910-1916). W ciągu kilku kolejnych lat miała okazję grać w Teatrze Powszechnym w Krakowie (1918-1919) oraz w Warszawie w Teatrze Praskim i im. Bogusławskiego.

Jako twórczyni teatrów, w latach 1923-1924 była reżyserką w Lublinie, aby później przez rok pracować jako pomocnik reżysera w Teatrze Polskim w Warszawie. Jej podróż teatralna rozwinęła się również we Francji, gdzie w 1925 roku weszła w rolę reżysera polskiego teatru emigracyjnego. Następnie w latach 1925-1927 i 1927-1928 była zarówno reżyserką, jak i aktorką w Warszawskim Teatrze Odrodzonym oraz w warszawskim Teatrze Praskim.

Jadwiga Turowicz, ze względu na problemy ze zdrowiem, ograniczyła swoje występy jako aktor, jednak powróciła do aktywności artystycznej w latach 1937-1938 w polskim zespole objazdowym we Francji. Jej interpretacje utworów romantycznych, takich jak „Kordian” czy „Dziady”, zapewniły jej uznanie w środowisku teatralnym.

Oprócz występów na scenie, od 1924 roku prowadziła naukę dykcji i gry aktorskiej w Oddziale Dramatycznym przy Konserwatorium Muzycznym. W 1932 roku, zdobyła stanowisko wykładowcy na Wydziale Sztuki Aktorskiej w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, gdzie w 1936 roku objęła jego kierownictwo. Jej dotychczasowe doświadczenia i wiedza przekładały się na publikacje w czasopismach branżowych, takich jak „Teatr Ludowy”, a także na kursy dla przyszłych instruktorów ruchu amatorskiego.

W czasie II wojny światowej z zaangażowaniem działała w Tajnej Radzie Teatralnej i pełniła rolę kierowniczki podziemnego PIST, gdzie jednocześnie uczyła. Po upadku Powstania Warszawskiego emigracja do Krakowa stała się jej nowym etapem, gdzie do stycznia 1945 roku kontynuowała tajne nauczanie. Otrzymała również misję wizytatora szkół teatralnych z ramienia Departamentu Teatru, a po pewnym czasie przeniosła się do Łodzi, aby wspierać prace reaktywowanego PIST pod nadzorem Zelwerowicza.

Życie prywatne

Osobisty aspekt życia Jadwigi Turowicz również zasługuje na uwagę – była córką Bronisława Turowicza oraz Józefy z domu Spiesbach. Jej doczesne szczątki zostały złożone na Starym Cmentarzu w Łodzi, co przypomina o jej wkładzie w kulturę i sztukę teatralną w Polsce.

---

Oceń: Jadwiga Turowicz

---