Janina Galasińska-Landsbergerowa

---

Życiorys

Edukacja

Janina Galasińska-Landsbergerowa przyszła na świat w 1903 roku w Warszawie, będąc potomkinią Teodora. Po ukończeniu szkoły średniej w 1920 roku rozpoczęła studia stomatologiczne w nowo powstałym Państwowym Instytucie Dentystycznym (PID), który mimo braku pełnych uprawnień akademickich, charakteryzował się wysokim standardem kształcenia. Wśród wykładowców znajdowali się profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego. W 1924 roku zdobyła tytuł jednej z pierwszych absolwentek tej instytucji.

Praca w latach 1924–1939

Tuż po ukończeniu studiów, w czasie do wybuchu II wojny światowej:

• pracowała w Zakładzie Protetyki Dentystycznej pod kierunkiem dr. med. Leopolda Brennejsena oraz w ubezpieczalni społecznej,
• aktualizowała swoją wiedzę w Klinice Chirurgii Stomatologicznej PID, a po przekształceniu tej instytucji w Akademię Stomatologiczną w 1933 roku – także tam,
• brała udział w stażu zawodowym w Rostocku w latach 1928-1929.

W trakcie swojej kariery zajmowała coraz wyższe stanowiska, od asystenta do adiunkta.

Okres II wojny światowej

W czasie drugiej wojny światowej straciła swojego męża, co miało dramatyczny wpływ na jej życie, ponieważ nigdy nie podjęła decyzji, aby ponownie się ożenić. W okresie niemieckiej okupacji pracowała w Klinice Protetyki Stomatologicznej, która, chociaż oficjalnie świadczyła usługi, była również miejscem tajnego nauczania dla studentów stomatologii. Po klęsce powstania warszawskiego w październiku 1944 roku, musiała opuścić Warszawę, zamieszkując Piotrków Trybunalski, gdzie kontynuowała pracę jako dentystka.

Okres powojenny

Po wojnie Janina Galasińska-Landsbergerowa przeniosła się do Łodzi, gdzie aktywnie zaangażowała się w tworzenie wyższego szkolnictwa medycznego.

Już w styczniu 1945 roku rozpoczęto starania o założenie Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, do których przyczynili się między innymi profesorowie Franciszek Zwierzchowski i Alfred Meissner, związani wcześniej z warszawskim PID oraz Akademią stomatologiczną. W sierpniu tego samego roku otwarto trzy wydziały medyczne: lekarski, stomatologiczny (na czele którego stał Alfred Meissner) oraz farmaceutyczny. 28 lutego 1949 roku, Wydział Stomatologiczny został rozwiązany na mocy rozporządzenia Ministra Oświaty, przekształcając go w Oddział Stomatologiczny, który stał się częścią Wydziału Lekarskiego UŁ. W organizacji tego oddziału wzięli udział: Alfred Meissner (dziekan), Franciszek Zwierzchowski (prodziekan, późniejszy dziekan) oraz Janina Galasińska-Landsbergerowa.

Franciszek Zwierzchowski napisał później:

Te trzy osoby stanowiły w początkach cały Wydział. Przed tą trójką stały niepomiernie ciężkie zadania – niezwłocznego uruchomienia Wydziału i rozpoczęcia pracy naukowej i dydaktycznej. Uczestnicy nie mieli nic: ani odpowiednich środków, ani lokalu, ani książek, ani narzędzi.

W nowej instytucji założono między innymi Katedrę i Zakład Protetyki Dentystycznej, którym kierowała Janina Galasińska-Landsbergerowa. Oprócz pracy organizacyjnej i dydaktycznej, prowadziła także badania naukowe, które przyniosły jej liczne tytuły i stopnie naukowe:

• w 1947 roku uzyskała stopień doktora med. dent.,
• w 1948 roku otrzymała stopień docenta,
• w 1949 roku została profesorem nadzwyczajnym,
• w 1958 roku awansowała na profesora zwyczajnego.

W 1949 roku spędziła rok na stypendium w klinikach protetyki stomatologicznej w Chicago i Nowym Jorku. W latach 1950-1952 pełniła funkcję kierownika Oddziału Stomatologicznego. W 1958 roku powróciła do Warszawy, gdzie objęła Katedrę Protetyki Stomatologicznej Akademii Medycznej, a później objęła kluczowe stanowiska:

• w latach 1966-1969 – kierownik Oddziału Stomatologii,
• w latach 1970-1973 – dyrektor Instytutu Stomatologii, który powstał na bazie tradycji Państwowego Instytutu Dentystycznego.

Była nie tylko szanowanym dydaktykiem, ale także osobą zaangażowaną w rozwój kształcenia przed- i podyplomowego, organizując liczne kursy w Łodzi i Warszawie. Pełniła także rolę opiekuna naukowego w wielu pracach doktorskich i habilitacyjnych, w tym jako promotor w 15 przewodach doktorskich oraz opiekun czterech habilitacji.

W latach 1965-1975 została naczelnym redaktorem dwumiesięcznika „Protetyka Stomatologiczna”, którego wydanie zainicjowała, a także przewodniczącą zespołu organizacyjnego. Za swoje osiągnięcia otrzymała Nagrodę Naukową I stopnia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Odeszła na emeryturę w 1973 roku. W 1988 roku, pisząc swoje wspomnienia, zakończyła je słowami:

Oceniając moje życie z perspektywy minionych lat, uważam, iż było ono trudne i żmudne – na miarę istniejących okoliczności. Ale dane mi było pracować i uczyć się pod kierunkiem wybitnych fachowców, wspaniałych ludzi. Władze wielokrotnie zaszczyciły mnie swym uznaniem. Cieszyłam się zaufaniem powierzonych mi zespołów i pacjentów. Doznałam wiele życzliwości ludzkiej.

Publikacje

Janina Galasińska-Landsbergerowa to wielce zasłużona autorka różnorodnych prac naukowych, w tym skryptów i podręczników, które znacząco przyczyniły się do rozwoju dziedziny protetyki. W jej dorobku znajdują się takie tytuły, jak “Protetyka – część kliniczna i część laboratoryjna” (ukazało się w dwóch edycjach) oraz “Protetyka Stomatologiczna”, której to publikacja doczekała się aż sześciu wydań. Ponadto, wśród jej osiągnięć można znaleźć wspólną pracę pod tytułem “Protezy ruchome częściowe” oraz rozdział w podręczniku redagowanym przez profesora J. Krzywickiego zawierający cenne informacje na temat stomatologii dziecięcej.

Gałąź literatury, którą reprezentuje, obejmuje również około 200 innych publikacji, w tym kilka kluczowych referatów i prac, takich jak:

• 1932 – Zagadnienia nowoczesnej protektyki (referat wygłoszony na pierwszym posiedzeniu naukowym Zrzeszenia Absolwentów Państwowego Instytutu Dentystycznego w dniu 17 lutego 1932 roku),
• 1936 – Praktyczne zastosowanie rozmaitych metod wycisku czynnościowego przy bezzębiu,
• 1946 – Zgryzadła.

Ordery i odznaczenia

Janina Galasińska-Landsbergerowa, czołowa postać w swojej dziedzinie, została uhonorowana wieloma odznaczeniami, które świadczą o jej znaczącym wkładzie w rozwój kraju. Poniżej przedstawiamy listę nagród i odznaczeń, które uzyskała w trakcie swojej kariery:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 13 lipca 1954),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (przyznany 13 stycznia 1955),
• Odznaka tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel PRL,
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi,
• Złota Odznaka Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia,
• Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

Te wyróżnienia podkreślają nie tylko profesjonalizm, ale również zaangażowanie Janiny Galasińskiej-Landsbergerowej w pracy na rzecz społeczeństwa.

Upamiętnienie

Janina Galasińska-Landsbergerowa spoczywa w cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 290-3-29), w skromnym grobie swojego ojca. W setną rocznicę jej narodzin, na jej grobie wzniesiono pomnik, który został ufundowany przez środowisko lekarskie w Polsce. Na tym pomniku widnieje napis:

Nestorowi Polskiej Protetyki Stomatologicznej – wdzięczni uczniowie.

Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska upamiętniła życie Janiny publikując wspomnienie zatytułowane:

Prof. dr hab. Janina Galasińska-Landsbergerowa (1903–1998) – pierwsza dama protetyki stomatologicznej w Polsce

W swoim tekście przytoczyła również ważne motto:

Człowiek jest tyle wart, ile warta jest jego praca, a praca zespołu ma większe znaczenie niż jednostki.

Janina Galasińska-Landsbergerowa

---

Oceń: Janina Galasińska-Landsbergerowa

---