Jan Mieczysław Reszke, znany również jako Jean de Reszke, to postać, która na stałe wpisała się w historię muzyki operowej. Urodził się 14 stycznia 1850 roku w Warszawie i zmarł 3 kwietnia 1925 roku w Nicei. Był to polski śpiewak, którego talent przyciągnął uwagę wielu melomanów na całym świecie.
Na początku swojej kariery, Jan Reszke specjalizował się w wykonywaniu partii barytonowych. Jednakże, to jego niezrównane umiejętności jako tenora dramatycznego, znanego jako tenore di forza, przyniosły mu międzynarodową sławę. Jego silny głos oraz charyzma sceniczna uczyniły go jednym z najbardziej cenionych męskich wykonawców męskiego repertuaru operowego pod koniec XIX wieku.
Życiorys
Jan Reszke urodził się jako potomek Jana Reszke, znanego hotelarza, oraz Emilii z Ufniarskich. Jego miejsce narodzin to dom przy ulicy Koziej w Warszawie. Mężczyzna został ochrzczony 17 marca 1850 roku w katedrze św. Jana Chrzciciela. Jego rodzinna historia sięga aż do Augsburga w Saksonii, skąd pochodził dziadek Jan Reschke, natomiast dziadek Franciszek Xawery Ufniarski miał swoje korzenie w obwodzie sandomierskim, w miejscowości Gościeradów.
Jan swoje edukacyjne kroki stawiał w Warszawie, Mediolanie oraz Paryżu. Debiutował w 1874 roku w Wenecji, wcielając się w rolę Alfonsa w operze Gaetana Donizettiego pt. Faworyta. Już od 1876 roku z sukcesami występował na paryskich scenach. W 1879 roku zadebiutował jako tenor w Madrycie, gdzie miał zaszczyt śpiewać główną rolę w Robercie Diable Giacomo Meyerbeera. 1 marca 1884 roku, na zaproszenie Masseneta, wystąpił na scenie Opery Paryskiej, gdzie zagrał postać Jana Chrzciciela w operze Herodiada, współpracując z siostrą Józefiną oraz bratem Edwardem.
W 1884 roku Jan Reszke zyskał tytuł pierwszego śpiewaka Opéra de Paris, stając się idolem paryskiej publiczności. Jego występy często odbywały się w towarzystwie brata. Największe triumfy odnosił latem 1887 roku w Londynie, gdzie przedstawienie Hugenotów Meyerbeera uznano za szczyt sezonu muzycznego oraz zimą sezonu 1890/1891 w Sankt Petersburgu, gdzie car Aleksander III Romanow zatwierdził jego szlachectwo.
W latach 1888–1900 Jan regularnie współpracował z Royal Opera House w Londynie, gdzie wystąpił ponad 300 razy. W okresie 1891–1901 z powodzeniem śpiewał w Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz licznych salach koncertowych w Bostonie i Chicago. Ponadto, powrócił do Europy na sezon 1892/1893, gdzie wystąpił w maju 1893 roku w Operze Warszawskiej. Na koniec 1893 roku Jan Reszke znowu znalazł się w Metropolitan Opera, gdzie przez 11 sezonów wystąpił łącznie w 339 koncertach.
W 1902 roku artysta postanowił wycofać się ze sceny, zakładając w Paryżu szkołę śpiewu, którą w 1918 roku przeniósł do Nicei. Jego doświadczenie wokalne przyciągało do niego wielu znakomitych uczniów, w tym takie gwiazdy jak Adelina Patti, Nellie Melba, Leo Slezak oraz Bronisław Romaniszyn.
Jan Reszke był właścicielem majątku ziemskiego w Skrzydlowie, niedaleko Częstochowy, który stał się jego polskim domem. W tym miejscu założył stadninę oraz nowoczesną stajnię sportową. Oprócz Skrzydlowa, miał także majątki w Kłobukowicach, Witkowicach, Chorzenicach i Zdrowej.
Wielki artysta zmarł 3 kwietnia 1925 roku, a jego ostatni spoczynek znajduje się na paryskim Cmentarzu Montparnasse. Jan był żonaty z Marią hrabiną de Goulaine, a ich syn Jan, pełnił funkcję porucznika i zginął 11 czerwca 1918 roku pod Méry we Francji.
Pełna lista występów w Royal Opera House
Jan Reszke to postać, która na stałe wpisała się w kartach historii muzyki, szczególnie związanej z Royal Opera House. Jego występy miały miejsce w latach 1888-1900 i obejmowały szeroki repertuar, który zyskał uznanie zarówno wśród krytyków, jak i publiczności.
- 1888 – Royal Italian Opera Season (15 maja – 21 lipca):
- – poza jego debiutem w Covent Garden jako Vasco da Gama w „Afrykance” (4 czerwca), wystąpił w takich rolach jak:
- Radames w „Aidzie” (1),
- hrabia Ryszard Warwick w „Balu maskowym” (1),
- Faust w „Fauście” (7),
- Raoul de Nangis w „Hugenotach” (4),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (6).
- 1889 – Royal Italian Opera Season (18 maja – 27 lipca):
- – występował jako:
- Radames w „Aidzie” (3),
- Raoul de Nangis w „Hugenotach” (3),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (6),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (4),
- Romeo w „Romeo i Julii” (7).
- 1890 – Royal Italian Opera Season (19 maja – 28 lipca):
- – jego występy obejmowały:
- Don Josè w „Carmen” (5),
- Febus w „Esmeraldzie” (3),
- Faust w „Fauście” (6),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (5),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (4),
- Jean de Leyde w „Proroku” (5),
- Romeo w „Romeo i Julii” (5).
- 1891 – Royal Italian Opera Season (6 kwietnia – 27 lipca):
- – w jego programie na szczególną uwagę zasługiwały:
- Don Josè w „Carmen” (7),
- Faust w „Fauście” (12),
- Raoul de Nangis w „Hugenotach” (8),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (9),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (2),
- Otello w „Otellu” (4),
- Jean de Leyde w „Proroku” (3),
- Romeo w „Romeo i Julii” (8).
- 1892 – Royal Opera Season (16 maja – 28 lipca):
- – wystąpił jako:
- Don Josè w „Carmen” (2),
- Lancelot w „Elaine” (5),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (5),
- Jean de Leyde w „Proroku” (1),
- Romeo w „Romeo i Julii” (3).
- 1893 – Royal Opera Season (15 maja – 29 lipca):
- – jego wystąpienia obejmowały:
- Faust w „Fauście” (6),
- Raoul de Nangis w „Hugenotach” (2),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (6),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (2),
- Romeo w „Romeo i Julii” (7).
- 1894 – Royal Opera Season (14 maja – 30 lipca):
- – występując w rolach:
- Radames w „Aidzie” (2),
- Lancelot w „Elaine” (2),
- Faust w „Fauście” (7),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (4),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (1),
- Romeo w „Romeo i Julii” (7),
- Werter w „Werterze” (1).
- 1896 – Royal Opera Season (11 maja – 28 lipca):
- – jego repertuar obejmował:
- Faust w „Fauście” (6),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (5),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (5),
- Romeo w „Romeo i Julii” (8),
- Tristan w „Tristanie i Izoldzie” (4).
- 1897 – Royal Opera Season (10 maja – 28 lipca):
- – jego występy miał na celu szeroki wachlarz ról, w tym:
- Lohengrin w „Lohengrinie” (7),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (3),
- Romeo w „Romeo i Julii” (6),
- Zygfryd w „Zygfrydzie” (4),
- Tristan w „Tristanie i Izoldzie” (3).
- 1898 – Royal Opera Season (9 maja – 16 lipca):
- – Reszke wystąpił jako:
- Zygfryd w „Zmierzchu bogów” (3),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (7),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (4),
- Zygfryd w „Zygfrydzie” (3),
- Tristan w „Tristanie i Izoldzie” (4).
- 1899 – Royal Opera Season (8 maja – 24 lipca):
- – jego występy obejmowały:
- Faust w „Fauście” (8),
- Lohengrin w „Lohengrinie” (6),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (2),
- Romeo w „Romeo i Julii” (5),
- Tristan w „Tristanie i Izoldzie” (4).
- 1900 – Royal Opera Season (14 maja – 30 lipca):
- – ostatnie jego występy odbyły się w rolach:
- Lohengrin w „Lohengrinie” (6),
- Walter von Stolzing w „Śpiewakach norymberskich” (2),
- Romeo w „Romeo i Julii” (5).
Jan Reszke, jako jedna z największych gwiazd operowych swojego czasu, pozostawił po sobie niezatarte ślady w historii muzyki, szczególnie dzięki swojemu bogatemu repertuarowi na scenie Royal Opera House.
Występy galowe w Covent Garden i Zamku Windsor
W ciągu swojej kariery Jan Reszke brał udział w wielu imprezach galowych, które miały miejsce zarówno w Covent Garden, jak i na Zamku Windsor. Oto niektóre z nich:
- 2 lipca 1889 – gala zorganizowana ku czci szacha Persji, gdzie wystąpił jako Faust w operze Faust,
- 8 lipca 1891 – wizyta Cesarza oraz Cesarzowej Niemiec, podczas której zagościł w rolach Lohengrina w Lohengrinie, Romea w Romeo i Julii oraz Raoula de Nangis w Hugenotach,
- 4 lipca 1893 – gala upamiętniająca związek małżeński księcia Yorku i księżnej Marii, podczas której wcielił się w rolę Romea w Romeo i Julii,
- 23 czerwca 1897 – sześćdziesiąta rocznica objęcia tronu przez królową Wiktorię, w której znowu zaprezentował się jako Romeo w Romeo i Julii,
- 27 czerwca 1898 – występ na Zamku Windsor, niestety brak szczegółowych danych o programie,
- 24 maja 1899 – kolejny występ na Zamku Windsor, podczas którego zagrał Lohengrina w Lohengrinie.
Przypisy
- Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 16.11.2022 r.]
- Genealodzy PLG.P. Genealogia Genealodzy PLG.P., Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 16.11.2022 r.]
- YnjafY. Metsej YnjafY., „160. JUBILEUSZ EDWARDA AUGUSTA RESZKE”: SKRZYDLÓW [online], „160. JUBILEUSZ EDWARD AUGUST RESZKE” [dostęp 25.01.2016 r.]
- Jan Mieczysław Reszke [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 25.01.2016 r.]
- AndrzejA. Siwiński AndrzejA., Rodzeństwo Reszków, 2009
- O rodzinie Reszków zob też: Edward Webersfeld, Teatr Krakowski w Krynicy, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1899, nr 26-28
- Nekrolog. „Kurjer Warszawski”. 10.06.1919 r., Warszawa.
- Cantabile Subito - de Reszke Family. [dostęp 04.12.2012 r.]
- findagrave – Jean de Reszke. [dostęp 04.12.2012 r.]
- Baza metryki.genealodzy.pl - akt 135/1850.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Kacper Lisowski | Bronisław Kaper | Wiktor Manc | Zofia Łapicka | Bolesław Mucman | Salomea Palińska | Joanna Szurmiej-Rzączyńska | Stanisław Kazimierz Ostrowski | Dominika Sell | Anna M. Nowakowska | Zygfryda Gilska | Janusz Sołtysik | Wanda Zawidzka-Manteuffel | Irena Makarewicz | Tadeusz Reindl | Novika | Hanna Januszewska | Bohdan Kezik | Marcin Nierubiec | Marcin WichaOceń: Jan Reszke