Bronisław Kaper


Bronisław Kaper, urodzony 5 lutego 1902 roku w Warszawie, był wyjątkowym polskim kompozytorem pochodzenia żydowskiego, który zyskał uznanie przede wszystkim dzięki swojej muzyce filmowej oraz teatralnej. Jego wkład w świat muzyki został doceniony, gdy w 1954 roku zdobył Oscara za znakomitą ścieżkę dźwiękową do filmu Lili, który został wyprodukowany w 1953 roku.

Po latach twórczości w Polsce, Kaper przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował swoją karierę aż do swojej śmierci 26 kwietnia 1983 roku w Los Angeles. Jego dorobek artystyczny pozostaje na długo z nami, inspirując kolejne pokolenia muzyków i kompozytorów.

Życiorys

Bronisław Kaper, wybitny kompozytor i pianista pochodzący z zamożnej żydowskiej rodziny, swoją edukację rozpoczął w gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. W 1919 roku ukończył maturalną klasę, jednakże za namową ojca spróbował swoich sił na studiach prawniczych. Niestety, musiał je przerwać, gdyż został relegowany z uczelni po incydencie, w którym bronił Izabeli Czajki-Stachowicz, atakowanej przez antysemitę na uczelni.

Po niedoszłych studiach prawniczych Kaper przeniósł się do Warszawskiego Konserwatorium, gdzie rozwijał swoje umiejętności pianisty i kompozytora, zdobywając wykształcenie muzyczne. Już w trakcie nauki zaczął tworzyć muzykę do warszawskich kabaretów oraz rewii, co wskazuje na jego rosnące zainteresowanie sceną artystyczną. Wyjazd do Niemiec otworzył przed nim także drzwi do kariery filmowej.

W 1933 roku, w wyniku politycznych zmian i rosnącej fali antysemityzmu, Kaper opuścił Niemcy i udał się do Paryża. Tam jego talent został dostrzegł Louis B. Mayer, ówczesny szef wytwórni filmowej MGM, który zafascynował się jego kompozycją „Ninon”, wykonywaną przez Jana Kiepurę. Wkrótce po tym Kaper podpisał umowę z MGM, co zapoczątkowało ich długotrwałą współpracę, trwającą aż 28 lat przez które skomponował muzykę do prawie 150 filmów.

W jego karierze filmowej znaczącą rolę odegrały nominacje do Oscara; Kaper był czterokrotnie nominowany, z czego jeden raz zdobył nagrodę w 1954 roku za muzykę do musicalu „Lili”, w reżyserii Charlesa Waltersa. Oprócz pracy w Hollywood, artysta angażował się również w działalność na Broadwayu.

W tym czasie, jako członek Amerykańskiej Akademii Filmowej, Kaper odegrał kluczową rolę w promocji polskiego kina w USA, co skutkowało zwiększoną liczbą nominacji do Oscara w latach 60. i 70. Oprócz tego, był współtwórcą musicalu „Polonaise”, bazującego na motywach muzyki Fryderyka Chopina, w którym wystąpił duet Jan Kiepura oraz Mártha Eggerth.

Kaper jest szczególnie pamiętany za swoje jazzowe standardy, w tym dwa, które zdobyły światową popularność: „On Green Dolphin Street” oraz „Invitation”. Pierwszy z utworów powstał w 1947 roku jako główny temat do filmu MGM „Green Dolphin Street”, a jego popularność wzrosła, gdy spopularyzował go Miles Davis. Z kolei drugi utwór, skomponowany w 1950 roku, zdobył uznanie w 1952 roku, uzyskując słowa Paula Webstera. Styl kompozycji Kapera był reinterpretowany przez wielu znakomitych muzyków, takich jak John Coltrane, Joe Henderson czy Pat Metheny.

W 1962 roku Kaper otrzymał kolejną nominację do Oscara za muzykę do filmu „Bunt na Bounty”, a jego motyw „Follow Me” stał się kolejnym jazzowym standardem. Po zakończeniu swojej bogatej kariery artystycznej, został pochowany na Hollywood Forever Cemetery w Los Angeles, gdzie spoczywa wśród innych wybitnych artystów.

Twórczość

Bronisław Kaper to znany kompozytor, którego twórczość obejmuje wiele znaczących dzieł. Poniżej znajduje się lista jego filmów i muzyki z różnych lat:

  • 1931: The Big Attraction,
  • 1931: His Highness Love,
  • 1931: Marriage with Limited Liability,
  • 1932: A Mad Idea,
  • 1932: Scandal on Park Street,
  • 1932: Three on a Honeymoon,
  • 1933: Honeymoon Trip,
  • 1933: Madame Wants No Children,
  • 1933: A Song for You,
  • 1933: All for Love,
  • 1935: Escapade,
  • 1940: The Captain Is a Lady,
  • 1941: Czekoladowy żołnierz,
  • 1943: Above Suspicion,
  • 1944: Gaslight,
  • 1944: Pani Parkington,
  • 1949: The Great Sinner,
  • 1950: Uszczęśliwić kobietę,
  • 1951: The Red Badge of Courage,
  • 1953: The Naked Spur,
  • 1953: Aktorka,
  • 1953: Lili,
  • 1954: Them!,
  • 1955: The Prodigal,
  • 1955: The Glass Slipper,
  • 1955: The Adventures of Quentin Durward,
  • 1956: The Swan,
  • 1956: Między linami ringu,
  • 1957: The Barretts of Wimpole Street,
  • 1957: Jet Pilot,
  • 1957: Don’t Go Near the Water,
  • 1958: Bracia Karamazow,
  • 1958: Auntie Mame,
  • 1959: Zielone domostwa,
  • 1959: The Scapegoat,
  • 1960: Home from the Hill,
  • 1960: BUtterfield 8,
  • 1961: Ada,
  • 1962: Bunt na Bounty,
  • 1964: Kisses for My President,
  • 1965: Lord Jim,
  • 1967: Parszywa dwunastka,
  • 1967: Tobruk,
  • 1967: The Way West,
  • 1968: Counterpoint,
  • 1968: A Flea in Her Ear.

Nagrody i nominacje

Bronisław Kaper zdobył uznanie w świecie muzyki filmowej, co potwierdzają jego osiągnięcia w postaci licznych nominacji oraz prestiżowej nagrody. Jego kariera obfitowała w ważne chwile, które na zawsze zapisały się w historii kina.

  • 1941 – nominacja do Oscara za muzykę do filmu Czekoladowy żołnierz (wspólnie z Herbertem Stothartem),
  • 1953 – Oscar za muzykę do musicalu Lili,
  • 1962 – nominacja do Oscara za muzykę do filmu Bunt na Bounty,
  • 1962 – nominacja do Oscara za piosenkę Follow Me do filmu Bunt na Bounty.

Pisownia imienia i nazwiska

W dokumentach urzędowych oraz różnych źródłach można zauważyć pewne nieprawidłowości dotyczące pisowni imienia i nazwiska Bronisława Kapera. Często zdarza się, że Urząd Imigracyjny USA popełnił pomyłkę, myląc literę „w” w imieniu, co skutkowało zapisem „u”. Z tego powodu w wielu miejscach można natknąć się na błędny zapis, taki jak Bronislau Kaper.

Warto również zwrócić uwagę, że alternatywne wersje zapisu, takie jak Bronislaw Kapper, Benjamin Kapper, a także pseudonim Edward Kane, występują w różnych kontekstach.

Przypisy

  1. Polska aktorka urodziła dziecko w wieku 12 lat? Paskudne plotki. Niezapomniani [online], www.se.pl [dostęp 08.04.2024 r.]
  2. Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 06.10.2023 r.]
  3. Bronislaw Kaper. [dostęp 10.02.2012 r.]. (ang.).
  4. Dagmara Romanowska: Polskie potyczki z Oscarem. [dostęp 10.02.2012 r.]
  5. Czajka (IzabelaC.(I. Stachowicz) Czajka (IzabelaC.(I., Małżeństwo po raz pierwszy, wyd. I, Warszawa: Czytelnik, 1962, s. 92–94.
  6. Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.

Oceń: Bronisław Kaper

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:21