Jacek Sawicki

---

Życiorys

W 1980 roku Jacek Sawicki ukończył studia z zakresu historii na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Swoją drogę naukową kontynuował, a w 1987 roku zdobył tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy zatytułowanej Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa w aglomeracji podwarszawskiej 1940-1945, która została obroniona w Wojskowym Instytucie Historycznym.

W 2007 roku zrealizował habilitację w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, prezentując temat Bitwa o prawdę. Historia zmagań o pamięć powstania warszawskiego 1944-1989. Obecnie jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie. Warto dodać, że przez długi czas pracował w redakcji edukacyjnej Telewizji Publicznej.

Jego główne zainteresowania badawcze koncentrują się na historii drugiej wojny światowej, Armii Krajowej, społeczno-politycznej historii PRL, a także na kwestiach polityki historycznej oraz fotografii historycznej. W latach 2009–2020 był organizatorem cyklu konferencji w A.IPN z okazji Światowego Dnia Dziedzictwa Audiowizualnego, który odbywał się pod patronatem Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Jacek Sawicki jest również ojcem Mikołaja.

Wybrane publikacje

Monografie

Oto niektóre z najciekawszych dzieł, które ukazują zaangażowanie Jacka Sawickiego w badania historyczne oraz twórczość literacką. Wśród nich znajduje się publikacja zatytułowana O pamięci Powstania Warszawskiego w przeddzień 80. rocznicy, opublikowana w „Pamięć i Sprawiedliwość”, numer 1 (41) z roku 2023, obejmująca strony 364-379, dostępna pod DOI: 10.48261/pis234117.

Warto zwrócić uwagę na dzieło Polska jesień, rosyjska zima, które dokumentuje spotkanie Juliena Bryana z misją UNRRA w latach 1946-1947, w formie zbioru fotografii oraz notatek. Publikacja, która ukazała się w Warszawie w 2022 roku, posiada ISBN 978-83-822-9220-6.

Autor podjął także bardzo ważny temat związany z obchodami odzyskania niepodległości Polski, w pracy Praktyki pamięci w obchodach odzyskania niepodległości Polski w 1918 roku oraz zwycięstwa w wojnie z bolszewikami w 1920, opublikowanej w „Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”, numer 2 (18) z 2022 roku na stronach 181-190, dostępnej pod DOI: 10.5281/zenodo.7375590.

Wśród innych istotnych publikacji znajdują się: Powstanie Warszawskie. Pamięć i polityka, która ukazała się w Łomiankach w latach 2020/2021 (ISBN 978-83-7565-686-2) oraz Cenzura wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1944-1989, zamieszczona w „Roczniki Humanistyczne – Historia”, Tom LXVI zeszyt 2 z 2018 roku, s. 159-180, z DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rh.2018.66.2s-8.

Jacek Zygmunt Sawicki jest także autorem redakcji naukowej raportu Misja UNRRA w Polsce, raport zamknięcia (1945-1949) z 2017 roku, ISBN 978-83-65713-15-5. Inne jego prace obejmują: Pomnik jako pole bitwy, opublikowaną w „Roczniki Nauk Społecznych”, tom 7 (43) numer 3 w 2015 roku, s. 85-112 (DOI: http://dx.doi.org/rns.2015.7(43).3-7) oraz Szuflady pamięci, która jest wynikiem współautorstwa w zakresie pamięci i polityki historycznej, opublikowana w 2014 roku, ISBN 978-83-63527-55-6.

Na szczególną uwagę zasługuje także dzieło Kariera SS-Oberscharführera Hermanna Baltruschata 1939–1943, które jest albumem fotograficznym z czasów okupacji, zredagowanym przez Sawickiego w 2014 roku, ISBN 978-83-7629-724-8. Die Farben des Krieges, która przedstawia oblężenie Warszawy w zdjęciach Juliena Bryana, oraz inne publikacje, w tym takie jak: Siege of Warsaw In the photographs of Julien Bryan oraz A więc wojna. Ludność cywilna we wrześniu 1939 r. także dowodzą różnorodności i głębi badawczej autorstwa Jacka Sawickiego.

Szczególnie warto zaznaczyć jego wkład w antologię Antologia tekstów nieobecnych, której był redaktorem w 2004 roku (ISBN 83-7322-931-0) oraz publikację Obroża w konspiracji i powstaniu warszawskim z 2002 roku (ISBN 83-11-09407-1).

Za jego twórczość i badania o Powstaniu Warszawskim przyznano mu wiele nagród, w tym Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, której redakcja miała miejsce w latach 2002-2005 (ISBN 83-11-09261-3), a także ostatnia pozycja dotycząca VII obwodu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej z 1990 roku (ISBN 83-01-09409-5).

Wybrane filmy

Jacek Sawicki w swoim dorobku filmowym również wykazał się dużą aktywnością jako reżyser i scenarzysta. W 2008 roku stworzył dokumentalny film TAŚMY MARCA [Marzec’68], a w 2006 roku film DNI, KTÓRE WSTRZĄSNĘŁY POLSKĄ [Grudzień’70].

W 1999 roku realizował dwa ważne dokumenty: OSTATNI RAPORT [Józef Beck] oraz WYJŚCIE Z CIENIA [Tadeusz Pełczyński]. Z kolei w 1998 roku zrealizował film HAŚKA [Halina Poświatowska] oraz MARZEC ’68. TAJNE.

Warto również zwrócić uwagę na cykl dokumentalny PRAWDZIWA HISTORIA NIE CHCIANYCH POMNIKÓW, w którym Sawicki zajął się także problematyką społeczną i historyczną polskich monumentów. W 1995 roku stworzył dokument NASZA GENERACJA [historia polskiego jazzu i bigbitu], a w 1994 roku wyreżyserował TWARZE STANISŁAWA BAJA.

Twórczość Jacka Sawickiego sięga lat 80., kiedy to w 1987 roku powstał film LENINO – WARSZAWA – BERLIN oraz W SZEREGACH AK [Antoni Sanojca], który także zapisał się w historii polskiego dokumentu.

---

Oceń: Jacek Sawicki

---