Konstanty Zakrzewski, który przyszedł na świat 14 stycznia 1876 roku w Warszawie, to niezwykle znacząca postać w polskiej fizyce. Jego życie zakończyło się 19 stycznia 1948 roku w Krakowie, gdzie pozostawił po sobie trwały ślad w dziedzinie nauki.
W ciągu swojej kariery Zakrzewski przyczynił się do rozwoju teorii fizycznych, a jego prace nadal są wspominane w kontekście osiągnięć polskich naukowców w XX wieku.
Życiorys
Konstanty Zakrzewski, urodzony w 1893 roku, był znanym polskim naukowcem, który zyskał uznanie w dziedzinie fizyki. W 1893 roku został aresztowany w Warszawie za przynależność do tajnej organizacji niepodległościowej. Ukończył maturę w 1895 roku we Lwowie, a następnie rozpoczął swoje studia na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ).
W roku 1900 obronił pracę doktorską pod kierownictwem profesora Augusta Witkowskiego. Następnie, w latach 1902–1904, odbył stypendium w Lejdzie u profesora Heike Kamerlingh-Onnesa, a w 1908 roku uzyskał habilitację. W 1911 roku został powołany na profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie pełnił obowiązki kierownika katedry fizyki doświadczalnej w latach 1911–1913 oraz od 1917 roku.
W latach 1913–1917 był profesorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1920 roku stał się członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a w latach 1928–1929 był dziekanem Wydziału Filozoficznego UJ. Został także członkiem czynnym Polskiej Akademii Nauk w 1932 roku oraz inicjatorem Komisji Stacyj Badań Promieniowania Kosmicznego w 1947 roku.
Zakrzewski był osobą rodzinną. Jego żoną była Helena Zakrzewska (1880–1952), a ich córką była Maria (1907–1987), która miała znaczący wpływ jako działaczka harcerska. Maria była żoną Henryka oraz matką Andrzeja. Konstanty Zakrzewski zmarł w Krakowie, gdzie został pochowany na cmentarzu Rakowickim, w kwaterze BB-wsch, po prawej stronie Nowosielskich.
Ordery i odznaczenia
Wśród osiągnięć Konstantego Zakrzewskiego znajdują się liczne odznaczenia i wyróżnienia, które podkreślają jego znaczący wkład w życie społeczne i kulturalne Polski.
- krzyż komandorski orderu odrodzenia polski, 9 listopada 1932,
- złoty krzyż zasługi, 11 listopada 1936.
Opinie
Podczas XXXV. Zjazdu Fizyków Polskich w Białymstoku, profesor Andrzej Kajetan Wróblewski z Instytutu Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentował wykład pt. „Fizyka w Polsce wczoraj, dziś i jutro”. W swoim wystąpieniu skupił się na przeglądzie postępów w dziedzinie fizyki w Polsce w XX wieku, przedstawiając ważne wskaźniki bibliometryczne, a także statystyki dotyczące stopni akademickich oraz liczby studentów odbywających studia fizyczne.
Podsumowując, profesor Wróblewski zaznaczył znaczący wkład polskich naukowców w światową fizykę w XX wieku. Wyodrębnił kilka kluczowych postaci, do których należy m.in. Maria Skłodowska-Curie, która, pomimo że jest uznawana dla wielu jako obywatelka francuska, miała ogromny wpływ na rozwój nauki tej epoki. Oprócz niej wyróżnił czterech fizyków, których odkrycia zyskały uznanie na poziomie Nagrody Nobla: Mariana Smoluchowskiego, Mariana Danysza, Jerzego Pniewskiego oraz Karola Olszewskiego.
W przemówieniu podkreślił również znaczenie osiemnastu mniej znanych, aczkolwiek zasłużonych ekspertów, którzy na przestrzeni lat odegrali istotną rolę w rozwoju fizyki i przez pewien czas należeli do grona liderów w tej dziedzinie na świecie. Ich nazwiska często pojawiają się w międzynarodowych publikacjach i pracach historycznych. Wśród tego grona znalazł się również Konstanty Zakrzewski, którego wkład w fizykę nie pozostaje niezauważony.
Przypisy
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 07.12.2019 r.]
- Andrzej Kajetan Wróblewski (Instytut Fizyki Doświadczalnej UW): Fizyka w Polsce wczoraj, dziś i jutro. labfiz.uwb.edu.pl. [dostęp 31.08.2012 r.]
- Teresa Bętkowska. Przybliżyć Polakom świat – a światu Polskę. „Alma Mater”. 91, s. 18, 2007 r.
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu pracy naukowej i pedagogicznej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jacek Jagielski | Konrad Bieliński | Wacław Stefan Lewandowski | Marek Barański (historyk) | Eugeniusz Cezary Król | Krzysztof Wojciechowski (filozof i socjolog) | Jan Bielecki (informatyk) | Jadwiga Walczyna | Artur Andrzejuk | Wiktor Lampe | Paweł Artymowicz | Tadeusz Kahl | Małgorzata Kalinowska-Iszkowska | Mieczysław Brzeziński | Jacek Sawicki | Maciej Jędrusik | Andrzej Houwalt | Krzysztof Biegański | Wojciech Hensel | Anna SadurskaOceń: Konstanty Zakrzewski