Izydor Faterson, znany również jako Izrael Faterson, był wyjątkową postacią w polskim ruchu socjalistycznym. Urodził się 13 października 1875 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 27 stycznia 1933 roku w Łodzi.
Jako działacz społeczny, miał znaczący wpływ na rozwój idei socjalistycznych w Polsce. Pełnił również funkcję wiceprezydenta Łodzi, gdzie przyczynił się do wielu inicjatyw mających na celu poprawę warunków życia mieszkańców.
Życiorys
„Izrael Faterson urodził się w Warszawie, gdzie uczęszczał do szkoły realnej oraz zdobył wykształcenie w Szkole Handlowej Leopolda Kronenberga. W 1888 roku stał się członkiem II Proletariatu i aktywnie uczestniczył w działalności Stowarzyszenia Wiedzy i Sztuki Narodu Żydowskiego. Jego zaangażowanie w ruch socjalistyczny zaowocowało utworzeniem pierwszego żydowskiego kółka socjalistycznego w szkole rzemieślniczej dra Poznańskiego, które było związane z Centralnym Kołem Żydowskiej Młodzieży Studiującej.
W 1891 roku, wraz z Maksymilianem Heilpernem, pomógł założyć Żydowską Organizację Polskiej Partii Socjalistycznej – najstarsze żydowskie ugrupowanie polityczne w Królestwie Polskim. W czerwcu 1893 roku brał udział w organizacji pierwszej manifestacji socjalistycznej w Warszawie, związaną z obchodami tzw. święta wianków. Niestety, po wydarzeniu został zdradzony, a następnie aresztowany w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. W rezultacie skazano go na pięć lat zesłania do Kireńska.
Po powrocie z zesłania, z obawy przed ponownym aresztowaniem, Faterson zamieszkał w Liège, gdzie ukończył maturę i rozpoczął studia na tamtejszej politechnice. Później przeniósł się do Paryża, gdzie uzyskał stopień licencjata nauk matematycznych na Uniwersytecie Paryskim. W 1902 roku wstąpił do PPS i aktywnie działał w jej filiach zagranicznych. Był zwolennikiem asymilacji Żydów i zdecydowanym przeciwnikiem nauczania dzieci żydowskich w języku jidysz.
W 1912 roku Faterson przeprowadził się do Łodzi, osiedlając się przy ul. Przejazd 89, obecnie znanej jako ul. Juliana Tuwima. Zajął się wtedy działalnością handlową oraz publicystyczną, pisząc artykuły m.in. dla „Nowej Gazety Warszawskiej” oraz „Wszechświata”. W 1917 roku otrzymał mandat członka Rady Miejskiej w Łodzi z ramienia PPS, gdzie aktywnie uczestniczył w pracach komisji ogólnych i zarządzie Oddziału Opałowego w ramach Wydziału Zaprowiantowania Miasta.
Rok 1919 to moment, kiedy Faterson oraz Wacław Wojewódzki zostali pierwszymi wiceprezydentami Łodzi w niepodległej Polsce. Z czasem zrezygnował z tej funkcji, wycofując się z działalności samorządowej, by skupić na pracy w zagranicznej firmie. Wspierał Teatr Polski w Łodzi i przekazał księgozbiór liczący 800 książek do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi. Był członkiem Stowarzyszenia Techników w Łodzi.
Faterson spoczywa na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi.
Przypisy
- Tomasz Domański, Edyta Majcher-Ociesa, Żydzi i wojsko polskie w XIX i XX wieku, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8098-894-1, OCLC 1187153964 [dostęp 24.01.2022 r.]
- Joshua D.J.D. Zimmerman, Poles, Jews, and the Politics of Nationality: The Bund and the Polish Socialist Party in Late Tsarist Russia, 1892–1914, Univ of Wisconsin Press, 26.01.2004 r., ISBN 978-0-299-19463-5 [dostęp 24.01.2022 r.]
- A. Goerne, Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”, Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi, luty 1919, s. 75–83 [dostęp 23.01.2022 r.]
- Arkadiusz Grzegorczyk, Ilustrowana encyklopedia historii Łodzi. Od pradziejów do końca XX wieku, Łódź: [MyDesign], 2015, ISBN 978-83-939822-0-2, OCLC 934685762 [dostęp 24.01.2022 r.]
- Ulica Nawrot | Ulica Przejazd [online], ulicanawrot.pl [dostęp 24.01.2022 r.]
- lodz One-Step Search Results [online], stevemorse.org [dostęp 24.01.2022 r.]
- A. Kempa, M. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich i z Łodzią związanych, t. 2, Łódź 2002, s. 33.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Długosz (ekonomista) | Piotr Wojciech Wójcik | Daniel Gromann | Krzysztof Dębnicki | Ryszard Hill | Jan Szyszko | Elżbieta Sobótka | Wanda Traczyk-Stawska | Robert Luśnia | Paweł Poncyljusz | Krzysztof Czajkowski (burmistrz) | Bogdan Dębicki | Samuel Łazowert | Tomasz Lipiec | Mirosław Górski | Adam Jerzy Czartoryski | Krzysztof Sawicki | Michał Szymborski | Karol Rafał | Janusz DworakOceń: Izydor Faterson