Jan Szyszko

---

Życiorys

Wykształcenie i praca naukowa

Jan Szyszko swoją edukację zakończył w 1966 roku, kiedy to ukończył studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Na tej samej uczelni uzyskał stopień doktora w 1972 roku oraz doktora habilitowanego nauk leśnych w 1984. W 2001 roku został profesorem.

W latach 1993–1994 pełnił zaszczytną funkcję dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Poza tym był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w SGGW i kierował Katedrą Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu. Współzakładał i prowadził Pracownię Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych, a także zasiadał w Komitecie Ekologii Polskiej Akademii Nauk. Pracował również jako wykładowca w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Jego dorobek naukowy obejmuje ponad sto publikacji poświęconych użytkowaniom zasobów przyrodniczych oraz ekologii. Jan Szyszko założył prywatną stację naukowo-badawczą, która przyciągała zarówno krajowych, jak i zagranicznych studentów, umożliwiając im prowadzenie badań nad zdrowotnością lasów oraz zrównoważonym wykorzystaniem zasobów przyrodniczych w celach gospodarczych. Ponadto był jednym z założycieli i prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski.

W swej pracy badawczej koncentrował się na dynamice populacji i procesach regeneracji systemów leśnych. Wykorzystywał chrząszcze z rodziny biegaczowatych (Carabidae) jako wskaźniki (bioindykatory) do monitorowania zmian w środowisku. Jan Szyszko miał na koncie odkrycie nowego gatunku z rodzaju Trechusa oraz posiadał bogatą kolekcję, która obejmowała ponad pięćdziesiąt tysięcy egzemplarzy owadów, z których część została zebrana podczas licznych wypraw po Europie, m.in. w Turcji i Bułgarii oraz w Polsce.

Działalność polityczna

Już od 1987 roku aktywnie uczestniczył w życiu publicznym jako radny i członek prezydium Miejskiej Rady Narodowej w podwarszawskiej gminie Wesoła. Po utworzeniu samorządu gminnego w 1990 roku, zdobył mandat radnego.

W 1991 dołączył do Porozumienia Centrum, a od 1996 roku był wiceprezesem zarządu głównego tej partii. Pełnił funkcję szefa krajowego komitetu wyborczego Adama Strzembosza w wyborach prezydenckich w 1995 roku. Niestety, jego kandydatury do Sejmu w 1993 roku z listy PC oraz w 1997 roku w ramach Akcji Wyborczej Solidarność nie zakończyły się sukcesem. Był popularnym politykiem związanym z Radiem Maryja.

W latach 1997-1999 sprawował funkcję ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa w rządzie Jerzego Buzka, a następnie został sekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jako pełnomocnik rządu do spraw Konwencji Klimatycznej oraz prezydent V Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ (1999-2000) miał również wpływ na międzynarodową politykę ekologiczną. W latach 2001–2005 zasiadał w Trybunale Stanu jako reprezentant Prawa i Sprawiedliwości.

Po dołączeniu do Prawa i Sprawiedliwości, w 2001 roku wziął udział w nieudanej kampanii wyborczej do Sejmu w okręgu pilskim. Rok 2005 przyniósł mu jednak sukces, kiedy uzyskał mandat posła na Sejm V kadencji z okręgu podwarszawskiego.

Sprawował urząd ministra środowiska zarówno w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza, jak i Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2005–2007. W wyborach parlamentarnych w 2007 roku po raz drugi zdobył mandat poselski, uzyskując 15 623 głosy. Jako członek Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, miał istotny wpływ na legislację w tych obszarach.

Reelekcję uzyskał w 2011 roku, zdobywając 13 636 głosów, a w 2015 roku po raz kolejny zasiadł w parlamencie, otrzymując 15 015 głosów.

16 listopada 2015 roku został powołany na ministra środowiska w rządzie Beaty Szydło, a 11 grudnia 2017 roku ponownie na to stanowisko w rządzie Mateusza Morawieckiego. Niestety, 9 stycznia 2018 roku został odwołany z tej funkcji. W 2019 roku, gdy rozpoczęła się kampania wyborcza, ponownie został zarejestrowany jako kandydat z listy PiS, ale tragicznie zmarł cztery dni przed dniem głosowania oraz miesiąc przed końcem kadencji. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2019 w Starej Miłośnie.

Krytyka

Decyzje podjęte przez Jana Szyszkę jako ministra środowiska niejednokrotnie spotkały się z falą krytyki, zwłaszcza ze strony organizacji proekologicznych. W roku 2006 zapadła kontrowersyjna decyzja dotycząca budowy obwodnicy Augustowa, która miała przebiegać przez Dolinę Rospudy. Wariant ten był uznawany przez wielu ekologów za wysoce szkodliwy dla lokalnego ekosystemu.

Właściwie można powiedzieć, że jego podejście do ochrony środowiska stało się przedmiotem analizy i krytyki. W 2007 roku ustanowił na terenie Polski szczególnie surowe normy dotyczące hałasu, które były najbardziej restrykcyjne w całej Unii Europejskiej. Eksperci podkreślają, że w trakcie ich obowiązywania, w latach 2008–2012, przy nowo budowanych drogach instalowane były nieuzasadnione ekrany dźwiękochłonne. Warto zauważyć, że normy te zostały później podniesione w 2012 roku, co było efektem raportu Najwyższej Izby Kontroli.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aktów prawnych, które przeszły pod jego przewodnictwem, była ustawa z dnia 16 grudnia 2016 roku, określana w mediach jako lex Szyszko. Została ona uchwalona w atmosferze kryzysu sejmowego w Sali Kolumnowej, co dodatkowo podgrzało emocje. Ustawa ta znacznie zwiększała uprawnienia właścicieli nieruchomości do usuwania drzew i krzewów rosnących na ich działkach. Proces legislacyjny, który odbył się błyskawicznie i bez konsultacji z mieszkańcami, doprowadził do sytuacji, w której dochodziło do nadmiernej wycinki drzew. Po protestach społecznych i pod wpływem nacisków, ustawa ta została zmieniona w maju 2017 roku. Jak podają szacunki Zbigniewa Karaczuna z Katedry Ochrony Środowiska SGGW, w wyniku jej obowiązywania mogło zostać wyciętych aż 3 miliony drzew.

Dodatkowym punktem zapalnym była masowa wycinka prowadzona w Puszczy Białowieskiej, którą również krytykowano. W lipcu 2017 roku Komisja Europejska wystąpiła przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE, argumentując, że wycinka ta stanowiła poważne zagrożenie dla integralności obszaru Natura 2000 i była sprzeczna z celami ochrony Puszczy Białowieskiej. Co więcej, prowadzone działania przekraczały dozwolone środki do zapewnienia zrównoważonego użytkowania lasów. W kwietniu 2018 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że działalność ta była niezgodna z prawem unijnym.

Życie prywatne

Jan Szyszko był synem Jana, który zmarł w 1987 roku, oraz Eleonory, która odeszła w 1990 roku. W jego życiu osobiście ważne miejsce zajmowała rodzina, był żonaty i miał dwie kontaktujące się z nim córki.

Po jego śmierci, znaleziono go na wiecznym spoczynku w miejscu, które ma szczególne znaczenie dla jego bliskich. Jego grób znajduje się na cmentarzu parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Starej Miłośnie, w sektorze D, rządzie 21, grobie 20.

Wyniki wyborcze

W niniejszym opracowaniu przedstawione zostały wyniki wyborcze Jana Szyszko. W szczególności koncentruje się na jego udziałach w różnych wyborach w ciągu lat. Wyniki te są zorganizowane w odpowiednich tabelach, które pokazują nie tylko komitet wyborczy, ale także postępy kandydata w kolejnych elekcjach. W poniższej tabeli znajdują się szczegółowe dane dotyczące poszczególnych wyborów.

Wybory	Komitet Wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
1993	_	Porozumienie Centrum	Sejm II kadencji	nr 2	888 (0,33%)
1997	_	Akcja Wyborcza Solidarność	Sejm III kadencji		2858 (1,01%)
2001	_	Prawo i Sprawiedliwość	Sejm IV kadencji	nr 38	4108 (1,60%)
2005			Sejm V kadencji	nr 20	7042 (2,22%)
2007			Sejm VI kadencji		15 623 (3,39%)
2011			Sejm VII kadencji		13 636 (3,03%)
2015			Sejm VIII kadencji		15 015 (3,06%)

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

Jan Szyszko był osobą, która zdobyła szereg znaczących odznaczeń oraz wyróżnień, które świadczą o jego znaczeniu w różnych dziedzinach. Wśród tych zaszczytów znajdują się następujące tytuły i nagrody:

• honorowy obywatel Wielunia,
• honorowy obywatel Krościenka nad Dunajcem,
• doktor honoris causa Leuphana Universität Lüneburg, uznany za swoje badania nad biegaczowatymi,
• Nagroda im. Ettore Majorany „Nauka dla Pokoju” z 2008 roku, przyznawana przez Papieską Akademię Nauk,
• Wielki Order Świętego Ottona z Bambergu, nadany w 2016 roku przez archidiecezję szczecińsko-kamieńską,
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany pośmiertnie w 2019 roku.

W 2022 roku w Jarocinie odsłonięto pomnik ku jego czci, co stanowi trwałe upamiętnienie jego wkładu oraz osiągnięć.

---

Oceń: Jan Szyszko

---