Wacław Wojewódzki


Wacław Maksymilian Józef Wojewódzki, urodzony 11 października 1879 roku w Warszawie, był wybitnym inżynierem-technologiem oraz osobistością, która odegrała kluczową rolę w życiu społecznym i politycznym międzywojennej Łodzi.

Jako wiceprezydent tego miasta, Wojewódzki miał znaczący wpływ na jego rozwój i modernizację. Był także dyrektorem przedsiębiorstwa „Wodociągi i Kanalizacja m. Łodzi”, w ramach którego wprowadzał nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne, mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców.

Jest on jedną z najbardziej znanych postaci tamtych czasów, a jego wkład w rozwój Łodzi jest nie do przecenienia. Zmarł w końcu grudnia 1939 roku lub na początku stycznia 1940 roku w Lućmierzu, pozostawiając trwały ślad w historii miasta.

Życiorys

Urodził się jako inżynier technologii, Wacław Wojewódzki był również aktywnym działaczem politycznym, związanym między innymi z Narodową Demokracją, Narodowym Związkiem Robotniczym oraz Narodową Partią Robotniczą po jej rozłamie. Aktywnie uczestniczył w działalności Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Palaczy i Maszynistów Fabrycznych w Łodzi oraz Stowarzyszenia Zawodowego Robotników Przemysłu Włóknistego „Jedność”. Jako publicysta, swoje teksty publikował w pismach związkowych, takich jak „Jedność”, „Społem” oraz „Praca”. W 1904 roku wstąpił do Ligi Narodowej, a także organizował Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.

W marcu 1919 roku Wacław Wojewódzki został radnym I kadencji Rady Miejskiej w Łodzi, a już 27 marca tego samego roku objął urząd wiceprezydenta miasta. Jego kadencja jednak nie trwała długo, bowiem 1 października 1921 roku złożył mandat radnego oraz zrezygnował z funkcji wiceprezydenta. W latach 1921–1923 kierował wydziałem gospodarczym łódzkiej Kasy Chorych, a 24 lipca 1923 roku ponownie został wybrany na wiceprezydenta Łodzi.

Po tragicznej śmierci Mariana Cynarskiego 14 kwietnia 1927 roku, przez kilka miesięcy pełnił obowiązki prezydenta Łodzi. W 1928 roku związał się z firmą „J. John” w Łodzi jako inżynier-akwizytor. W wyniku problemów finansowych miasta, 12 lipca 1933 roku, Rada Miasta została rozwiązana, a Wojewódzki został mianowany Komisarzem Rządowym miasta Łodzi, pełniąc tę funkcję do 18 lipca 1935 roku. W tym okresie był także współorganizatorem łódzkiej grupy Społecznego Komitetu Radiofonizacji Kraju.

Po zakończeniu pracy jako komisarz, kierował miejskim przedsiębiorstwem „Kanalizacja i Wodociągi” w latach 1935–wrzesień 1939. W trakcie jego rządów rozpoczęto budowę drogi do szpitala chorób płucnych w Łagiewnikach. Wojewódzki był również odpowiedzialny za likwidację nasypu kolejowego między dworcem Łódź-Fabryczna a ul. H. Sienkiewicza, co umożliwiło ułożenie torów tramwajowych na odcinku między ul. J. Tuwima a prezydenta G. Narutowicza. W jego czasach zrealizowano także budowę zbiornika wodnego na Stokach.

Niestety, w 1939 roku Wacław Wojewódzki został aresztowany w ramach akcji Gestapo przeciwko łódzkiej inteligencji, znanej jako Intelligenzaktion Litzmannstadt. Osadzono go w więzieniu przy ulicy Sterlinga 16. Istnieją przesłanki wskazujące, że pod koniec grudnia 1939 lub na początku stycznia 1940 roku mógł zostać zamordowany w jednej z egzekucji łódzkiej inteligencji w lasach lućmierskich. Symboliczny grób Wacława Wojewódzkiego znajduje się na Cmentarzu Starym przy ul. Ogrodowej w Łodzi, w kwaterze 40.

Rodzina

Według historycznych dokumentów, Wacław Wojewódzki był osobą aktywną zawodowo i społeczną. Księga Adresowa m. Łodzi z lat 1937-1939 informuje, że pełnił funkcję inżyniera-technologa oraz dyrektora w Przedsiębiorstwie Kanalizacji i Wodociągów. Jego adres zamieszkania wskazany w tym źródle to Piramowicza 8, a kontakt telefoniczny to 218-08.

W rodzinie Wacława znaczącą postacią była jego córka Zofia, która zmarła około 1995 roku. Nie pozostawiła po sobie rodziny w Łodzi, co może sugerować, że nie zakładała własnego domu rodzinnego. Przed swoją śmiercią Zofia była zatrudniona w Zjednoczeniu „Chemitex”, które miało swoją siedzibę w Łodzi, co podkreśla jej zaangażowanie w lokalną społeczność zawodową.

Ordery i odznaczenia

W karierze Wacława Wojewódzkiego wyróżnia się szereg znaczących odznaczeń, które świadczą o jego zasługach oraz osiągnięciach. Poniżej wymienione są niektóre z najważniejszych:

  • krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1928,
  • złoty krzyż zasługi, przyznany dwukrotnie, z drugą nagrodą 13 czerwca 1936.

Przypisy

  1. Piąstka Zbigniew, W cieniu alei cmentarnych. Łódź 1990 r., s. 120.
  2. W niektórych jego powojennych życiorysach można spotkać informację, że był więziony w obozie przejściowym na Radogoszczu. S. Rapalski, więzień tego obozu, zaprzecza kilkakrotnie temu faktowi w swoich wspomnieniach (Rapalski Stanisław, Byłem w piekle. Wspomnienia z Radogoszcza; wyd. 3, Łódź 1969 r., s. 84, 87, 92, 97).
  3. M.P. z 1936 r. nr 230, poz. 403 „za zasługi na polu spółdzielczości”.
  4. Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964 r., s. 587.
  5. Przykład aktywności tylko w 1935 r. odnotowany w „Łodzi w Ilustracji” zamieszczono w bibliografii.
  6. Prezydenci Łodzi.
  7. a b M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za organizację ruchu niepodległościowego wśród warstw robotniczych m. Łodzi”.

Oceń: Wacław Wojewódzki

Średnia ocena:4.62 Liczba ocen:13