Wacław Maksymilian Józef Wojewódzki, urodzony 11 października 1879 roku w Warszawie, był wybitnym inżynierem-technologiem oraz osobistością, która odegrała kluczową rolę w życiu społecznym i politycznym międzywojennej Łodzi.
Jako wiceprezydent tego miasta, Wojewódzki miał znaczący wpływ na jego rozwój i modernizację. Był także dyrektorem przedsiębiorstwa „Wodociągi i Kanalizacja m. Łodzi”, w ramach którego wprowadzał nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne, mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców.
Jest on jedną z najbardziej znanych postaci tamtych czasów, a jego wkład w rozwój Łodzi jest nie do przecenienia. Zmarł w końcu grudnia 1939 roku lub na początku stycznia 1940 roku w Lućmierzu, pozostawiając trwały ślad w historii miasta.
Życiorys
Urodził się jako inżynier technologii, Wacław Wojewódzki był również aktywnym działaczem politycznym, związanym między innymi z Narodową Demokracją, Narodowym Związkiem Robotniczym oraz Narodową Partią Robotniczą po jej rozłamie. Aktywnie uczestniczył w działalności Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Palaczy i Maszynistów Fabrycznych w Łodzi oraz Stowarzyszenia Zawodowego Robotników Przemysłu Włóknistego „Jedność”. Jako publicysta, swoje teksty publikował w pismach związkowych, takich jak „Jedność”, „Społem” oraz „Praca”. W 1904 roku wstąpił do Ligi Narodowej, a także organizował Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.
W marcu 1919 roku Wacław Wojewódzki został radnym I kadencji Rady Miejskiej w Łodzi, a już 27 marca tego samego roku objął urząd wiceprezydenta miasta. Jego kadencja jednak nie trwała długo, bowiem 1 października 1921 roku złożył mandat radnego oraz zrezygnował z funkcji wiceprezydenta. W latach 1921–1923 kierował wydziałem gospodarczym łódzkiej Kasy Chorych, a 24 lipca 1923 roku ponownie został wybrany na wiceprezydenta Łodzi.
Po tragicznej śmierci Mariana Cynarskiego 14 kwietnia 1927 roku, przez kilka miesięcy pełnił obowiązki prezydenta Łodzi. W 1928 roku związał się z firmą „J. John” w Łodzi jako inżynier-akwizytor. W wyniku problemów finansowych miasta, 12 lipca 1933 roku, Rada Miasta została rozwiązana, a Wojewódzki został mianowany Komisarzem Rządowym miasta Łodzi, pełniąc tę funkcję do 18 lipca 1935 roku. W tym okresie był także współorganizatorem łódzkiej grupy Społecznego Komitetu Radiofonizacji Kraju.
Po zakończeniu pracy jako komisarz, kierował miejskim przedsiębiorstwem „Kanalizacja i Wodociągi” w latach 1935–wrzesień 1939. W trakcie jego rządów rozpoczęto budowę drogi do szpitala chorób płucnych w Łagiewnikach. Wojewódzki był również odpowiedzialny za likwidację nasypu kolejowego między dworcem Łódź-Fabryczna a ul. H. Sienkiewicza, co umożliwiło ułożenie torów tramwajowych na odcinku między ul. J. Tuwima a prezydenta G. Narutowicza. W jego czasach zrealizowano także budowę zbiornika wodnego na Stokach.
Niestety, w 1939 roku Wacław Wojewódzki został aresztowany w ramach akcji Gestapo przeciwko łódzkiej inteligencji, znanej jako Intelligenzaktion Litzmannstadt. Osadzono go w więzieniu przy ulicy Sterlinga 16. Istnieją przesłanki wskazujące, że pod koniec grudnia 1939 lub na początku stycznia 1940 roku mógł zostać zamordowany w jednej z egzekucji łódzkiej inteligencji w lasach lućmierskich. Symboliczny grób Wacława Wojewódzkiego znajduje się na Cmentarzu Starym przy ul. Ogrodowej w Łodzi, w kwaterze 40.
Rodzina
Według historycznych dokumentów, Wacław Wojewódzki był osobą aktywną zawodowo i społeczną. Księga Adresowa m. Łodzi z lat 1937-1939 informuje, że pełnił funkcję inżyniera-technologa oraz dyrektora w Przedsiębiorstwie Kanalizacji i Wodociągów. Jego adres zamieszkania wskazany w tym źródle to Piramowicza 8, a kontakt telefoniczny to 218-08.
W rodzinie Wacława znaczącą postacią była jego córka Zofia, która zmarła około 1995 roku. Nie pozostawiła po sobie rodziny w Łodzi, co może sugerować, że nie zakładała własnego domu rodzinnego. Przed swoją śmiercią Zofia była zatrudniona w Zjednoczeniu „Chemitex”, które miało swoją siedzibę w Łodzi, co podkreśla jej zaangażowanie w lokalną społeczność zawodową.
Ordery i odznaczenia
W karierze Wacława Wojewódzkiego wyróżnia się szereg znaczących odznaczeń, które świadczą o jego zasługach oraz osiągnięciach. Poniżej wymienione są niektóre z najważniejszych:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1928,
- złoty krzyż zasługi, przyznany dwukrotnie, z drugą nagrodą 13 czerwca 1936.
Przypisy
- Piąstka Zbigniew, W cieniu alei cmentarnych. Łódź 1990 r., s. 120.
- W niektórych jego powojennych życiorysach można spotkać informację, że był więziony w obozie przejściowym na Radogoszczu. S. Rapalski, więzień tego obozu, zaprzecza kilkakrotnie temu faktowi w swoich wspomnieniach (Rapalski Stanisław, Byłem w piekle. Wspomnienia z Radogoszcza; wyd. 3, Łódź 1969 r., s. 84, 87, 92, 97).
- M.P. z 1936 r. nr 230, poz. 403 „za zasługi na polu spółdzielczości”.
- Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964 r., s. 587.
- Przykład aktywności tylko w 1935 r. odnotowany w „Łodzi w Ilustracji” zamieszczono w bibliografii.
- Prezydenci Łodzi.
- a b M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za organizację ruchu niepodległościowego wśród warstw robotniczych m. Łodzi”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Lidia Markiewicz-Ziental | Michał Borowski (architekt) | Roman Fidelski | Leon Konopka | Zbigniew Okorski | Szelomo-Jisra’el Ben-Me’ir | Stanisław Świętochowski | Michał Szczerba | Jacek Ambroziak | Leon Kamaszewski | Romuald Bobrzak | Marcin Rybicki | Marek Bogucki (naukowiec) | Stanisław Bagiński | Igor Ostrowski | Antoni Kuligowski | Anna Paradowska-Szelągowska | Grażyna Bernatowicz | Nachum Nir | Bogusław Kaczyński (dyplomata)Oceń: Wacław Wojewódzki