Henryk Szeryng

Kultura i sztuka

Henryk Bolesław Szeryng, urodzony 22 września 1918 roku w Warszawie, to postać, która na trwałe zapisała się w historii muzyki klasycznej. Był on meksykańskim skrzypkiem, a z pochodzenia polskim Żydem, co dodaje głębi jego biografii, związanej z burzliwymi czasami II wojny światowej.

W obliczu wojennej zawieruchy, osiedlił się on w Meksyku, gdzie w 1946 roku zyskał obywatelstwo, stając się integralną częścią meksykańskiej sceny muzycznej. Dziś jego życie i osiągnięcia przypominają o wielokulturowym dziedzictwie artystycznym oraz pasji do muzyki.

Życiorys

Rodzina

Henryk Szeryng urodził się w rodzinie żydowskiej jako drugie dziecko Szymona Serek-Szerynga (1885–1944) oraz Salome Aliny Szeryng-Woznickiej z domu Szwajs (1887–1969). Jego ojciec, Szymon Szeryng, był znanym przedsiębiorcą i miłośnikiem śpiewu, który zarządzał dwoma warszawskimi kinami „Atlantic” i „Imperial” oraz lasami w województwie wołyńskim. Uczestniczył także w działalności charytatywnej w Warszawie. Niestety, zginął tragicznie 1 sierpnia 1944 roku w czasie powstania warszawskiego. Jego matka, Salome Alina, to utalentowana pianistka koncertowa, która jako pierwsza wprowadziła Henryka w świat muzyki, ucząc go od najwcześniejszych lat. W trakcie II wojny światowej pełniła funkcję prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża we Francji. Starszy brat Henryka, Georges Szeryng (1910–1989), posiadał wszechstronne wykształcenie, studiując zarówno grę na skrzypcach, jak i inżynierię oraz prawo, a po wojnie osiedlił się w Paryżu.

Rodzina Szeryngów mieszkała przed wojną w Warszawie przy ulicy Zielnej 24.

Dzieciństwo

W wieku pięciu lat Henryk rozpoczął naukę gry na fortepianie, którą prowadziła jego matka. Już jako siódmolatek podjął naukę gry na skrzypcach pod okiem M. Frenkela w Warszawie. W wieku ośmiu lat, na zaproszenie Bronisława Hubermana, wyjechał do Berlina, aby studiować grę skrzypcową u znanych mistrzów, takich jak W. Hess oraz Carl Flesch. Następnie kontynuował naukę w Paryżu, gdzie kształcił się pod kierunkiem Jacques’a Thibaud oraz Gabriela Bouillon. Dodatkowo, studiował kompozycję w Paryżu u Nadii Boulanger, co znacząco wpłynęło na jego rozwój artystyczny.

Początki kariery muzycznej

Debiut Henryka miał miejsce w Filharmonii Warszawskiej w 1933 roku, gdzie zagrał Koncert Skrzypcowy Brahmsa. Jego wirtuozeria została wysoko oceniona zarówno przez krytyków, jak i publiczność. W tym czasie odbył także tournée, odwiedzając miasta takie jak Bukareszt, Wiedeń i Paryż, co przyczyniło się do zyskania międzynarodowego uznania.

Działalność w czasie wojny

Podczas II wojny światowej Henryk Szeryng pracował jako oficer łącznikowy oraz tłumacz dla rządu polskiego na uchodźstwie, operując w aż siedmiu językach. Jego działalność artystyczna obejmowała także występy dla żołnierzy alianckich w obozach wojskowych, a także w szpitalach polowych. Szeryng towarzyszył Władysławowi Sikorskiemu w misjach w Meksyku, gdzie pozostał na dłużej i uzyskał obywatelstwo meksykańskie. Jako wykładowca przez kilka lat prowadził zajęcia w klasie skrzypiec na Narodowym Uniwersytecie Meksyku.

Rozwój kariery po wojnie

W połowie lat pięćdziesiątych Henryk Szeryng powrócił do aktywności jako skrzypek, zdobywając podziw zarówno publiczności, jak i krytyków. Jego występy odbywały się u boku renomowanych orkiestr i dyrygentów na całym świecie, w tym w Europie oraz obu Amerykach. W swoim bogatym repertuarze miał ponad czterdzieści koncertów oraz liczne sonaty twórców z różnych epok. Sławę przyniosły mu niezwykłe interpretacje dzieł Bacha, Beethovena, Brahmsa, Mendelssohna-Bartholdy’ego, Mozarta, Paganiniego, Czajkowskiego oraz Wieniawskiego, jak również współczesnych kompozytorów, takich jak Bartók czy Prokofjew.

Repertuar i dyskografia

Henryk Szeryng odznaczał się niezwykle szerokim repertuarem, obejmującym także muzykę współczesną. Wiele uznawanych kompozytorów tworzyło dla niego nowe utwory, w tym Manuel María Ponce, Peter Racine Fricker czy Roman Haubenstock-Ramati. Artysta nagrał ogromną liczbę płyt dla prestiżowych wytwórni, jak RCA, Decca, Philips czy Deutsche Grammophon. Wiele jego nagrań zyskało uznanie, w tym sześciokrotnie zdobył Grand Prix du Disque, ciesząc się szczególnym wyróżnieniem za koncerty Bacha, Beethovena, Brahmsa i Czajkowskiego. Poza karierą koncertową, Szeryng był również doradcą muzycznym w UNESCO oraz brał udział w jury Konkursu im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

Odznaczenia

Henryk Szeryng, znany i ceniony wiolonczelista, zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, które odzwierciedlają jego wkład w kulturę i sztukę. Poniżej przedstawiamy wykaz jego osiągnięć w tej dziedzinie:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1956),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi (1986),
  • Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (1970),
  • Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Kulturalnej (1935, Rumunia),
  • Krzyż Komandorski Orderu Lwa (1966, Finlandia),
  • Złoty Medal Zasłużonych dla Kultury i Sztuki (1974, Włochy),
  • Krzyż Oficerski Orderu Korony (1976, Belgia),
  • Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (1984, Francja),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (1972, Francja),
  • Krzyż Komandorski Orderu Sztuki i Literatury (1975, Francja),
  • Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (1964, Francja),
  • Krzyż Komandorski Orderu św. Karola (1975, Monako),
  • Krzyż Komandorski Orderu Edukacji Publicznej (1975, Portugalia),
  • Krzyż Komandorski Orderu Alfonsa X Mądrego (1972, Hiszpania),
  • Order Jugosłowiańskiej Flagi ze Złotą Gwiazdą (1977).

Te najwyższe wyróżnienia podkreślają jego znaczącą rolę w promowaniu kultury oraz sztuki nie tylko w Polsce, ale również na całym świecie.

Oceń: Henryk Szeryng

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:14