Halina Stępień

---

Życiorys

Halina Stępień, której życie naznaczone było znaczącymi wydarzeniami historycznymi, miała ojca będącego oficerem Wojska Polskiego oraz urzędnikiem Izby Skarbowej w Warszawie. W latach II wojny światowej spędzała czas w stolicy, a po tragicznym powstaniu warszawskim trafiła z rodziną do obozu przejściowego w Pruszkowie, by następnie zamieszkać u krewnych w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Po zakończeniu wojny Halina kontynuowała edukację, kończąc XVI Gimnazjum i Liceum im. Stefanii Sempołowskiej. W roku 1949 rozpoczęła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego w Katedrze Historii Sztuki. W 1954 przedstawiła swoją pracę magisterską, pod kierunkiem prof. dr. Juliusza Starzyńskiego, zatytułowaną „Okres warszawski w twórczości Józefa Pankiewicza”. Wkrótce potem podjęła pracę w Pracowni Dokumentacji Plastyki Współczesnej Państwowego Instytutu Sztuki, a następnie w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk.

Od roku 1956 poprzez swoją posadę asystentki prof. dr. Juliusza Starzyńskiego zajmowała się przygotowaniem dokumentacji historycznej wystaw organizowanych za granicą. W latach 1960–1972 była członkiem zespołu, który opracowywał siódmy tom Dziejów sztuki polskiej, w którym szukała połączeń między polskim ekspresjonizmem a sztuką niemiecką. Ponadto, w latach 1960-1962 zajmowała się dokumentacją działalności Władysława Daszewskiego oraz Andrzeja Pronaszki.

Od 1964 roku Halina Stępień skupiła się na badaniach twórczości Aleksandra Gierymskiego, przygotowując jego korespondencję do wydania. Jej zainteresowania obejmowały również polskich artystów, którzy przebywali w Monachium od 1928 roku do wybuchu II wojny światowej. Od 1973 roku współpracowała z prof. dr. Andrzejem Ryszkiewiczem, co zaowocowało dużą ilością znaczących badań.

W 1975 roku dołączyła do Pracowni Badania Środowisk Artystycznych, koncentrując się na polskim środowisku artystycznym w Monachium. W 1977 roku obroniła pracę doktorską pt. „Malarstwo Maksymiliana Gierymskiego”, przygotowaną pod okiem prof. dr. Juliusza Starzyńskiego, a po jego odejściu pod kierunkiem prof. dr. Andrzeja Ryszkiewicza. Od tamtego momentu badania Haliny koncentrowały się na biografiach polskich studentów Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium oraz na życiu i twórczości Maksymiliana Gierymskiego.

Wspólnie z Marią Liczbińską stworzyła trylogię pt. „Artyści polscy w środowisku monachijskim”, która stanowi fundament wiedzy na ten temat. Jej współpraca z niemieckimi historykami przyczyniła się do sukcesów w naukowych badaniach, a także udziału w sesjach naukowych oraz współautorstwa wielu publikacji. Domy aukcyjne często zwracały się do niej z prośbą o wartościowanie wystawianych na rynek obrazów polskich artystów, którzy tworzyli w Monachium. Ponadto współpracowała z polskimi muzeami, które zwracały się do niej w celu uzyskania fachowej pomocy przy organizacji wystaw dotyczących twórczości polskich artystów z tego środowiska.

W 1989 roku przedstawiła pracę habilitacyjną na temat „Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1859”. Halina Stępień zmarła 9 lipca 2008 roku w Warszawie, a jej ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski (kwatera 97-3-23). Po jej śmierci zarówno biblioteka, jak i archiwum zostały przekazane do Muzeum Okręgowego w Suwałkach.

---

Oceń: Halina Stępień

---