Władysław Daszewski


Władysław Daszewski, znany pod przydomkiem Pik, urodził się w Warszawie 3 marca 1902 roku. Jego życie zakończyło się w tym samym mieście 25 lipca 1971 roku.

Był on jedną z wybitnych postaci polskiej kultury, szczególnie cenionym scenografem oraz utalentowanym karykaturzystą.

Życiorys

Władysław Daszewski pochodził z rodziny szlacheckiej, która z czasem znalazła się w trudnej sytuacji materialnej. Jego rodzina, Konrad i Aniela z Wiśniewskich, osiedliła się w Moskwie w 1915 roku, gdzie młody Władysław uczęszczał do polskiego gimnazjum. Po powrocie do Polski ukończył gimnazjum humanistyczne w Lublinie i w maju 1920 roku z powodzeniem zdał maturę.

W latach 1920–1922 był studentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie uczył się w pracowni Stanisława Noakowskiego, a następnie kontynuował naukę w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W trakcie swojego procesu edukacyjnego brał aktywny udział w świecie sztuki, pracując jako karykaturzysta dla czasopism takich jak „Cyrulik Warszawski”, „Robotnik” oraz „Wiadomości Literackie”. Jego twórczość obejmowała również projektowanie scenografii do kabaretów „Qui Pro Quo” oraz „Cyrulik Warszawski”.

Rozpoczął swoją karierę jako projektant scenografii dla teatrów w Warszawie i Lwowie już w 1927 roku. W 1928 roku, w związku z dziesiątą rocznicą odzyskania niepodległości, współorganizował z Leonem Schillerem oraz Aleksandrem Watem widowisko sceniczne zatytułowane „Polityka społeczna”, które miało krytyczny charakter wobec istniejących warunków panujących w fabrykach. W 1930 roku uzyskał status stałego scenografa lwowskich teatrów, gdzie najczęściej współpracował z Leonem Schillerem.

W latach 1940–1941 Daszewski był zaangażowany w pracę w Lwowskim Państwowym Teatrze Polskim, gdzie zrealizował m.in. „Zemstę” Aleksandra Fredry. Po przybyciu wojsk hitlerowskich, zdecydował się na wyjazd do Warszawy. W latach 1945–1949 pełnił funkcję scenografa Teatru Wojska Polskiego w Łodzi, kontynuując współpracę z Schillerem, co zaowocowało m.in. scenografią do „Krakowiaków i Górali” Wojciecha Bogusławskiego (1946) oraz „Burzy” Williama Szekspira (1947). W 1949 roku objął stałą pozycję scenografa, a w latach 1959–1961 został dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie.

W 1934 roku Władysław Daszewski uzyskał tytuł profesora, a w 1964 roku objął stanowisko dziekana Wydziału Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dodatkowo w latach 1946–1948 pełnił rolę wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi i wchodził w skład Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Miał dwukrotnie żonę; jego pierwszą małżonką była Maria Klichówna, natomiast drugą żoną, od 15 kwietnia 1935 roku, była aktorka Ewa Bonacka. Władysław Daszewski zmarł w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera A32-1-16).

Ordery i odznaczenia

Władysław Daszewski był wyróżniającą się postacią, która mogła poszczycić się licznymi odznaczeniami. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych odznaczeń:

  • Order Sztandaru Pracy I klasy, nadany dnia 11 lipca 1955,
  • Order Sztandaru Pracy II klasy, przyznany 22 lipca 1949,
  • Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 15 czerwca 1946,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, który został nadany 19 stycznia 1955,
  • Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, przyznana w 1967 roku.

Nagrody

Władysław Daszewski, uznany artysta, zdobył wiele prestiżowych nagród w swojej karierze, które odzwierciedlają jego wyjątkowy talent i wkład w sztukę teatralną. Oto niektóre z wyróżnień przyznanych temu wybitnemu scenografowi:

  • 1935 – Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu za znakomitą scenografię do Wyzwolenia Stanisława Wyspiańskiego, które zostało zrealizowane w inscenizacji Wilama Horzycy oraz reżyserii Kazimierza Tatarkiewicza z Teatru Wielkiego we Lwowie,
  • 1947 – I Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za opracowanie scenograficzne Burzy w reżyserii Leona Schillera z Teatru Wojska Polskiego w Łodzi na Festiwalu Szekspirowskim,
  • 1949 – nagroda na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za scenografię sztuki Jegor Bułyczow i inni w reżyserii Władysława Krasnowieckiego z Teatru Narodowego w Warszawie,
  • 1950 – Państwowa Nagroda Artystyczna I stopnia w dziale plastyki za całokształt twórczości, szczególnie za plastyczne opracowanie sztuk: Jegor Bułyczow i inni Maksyma Gorkiego oraz Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego,
  • 1958 – II nagroda na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za oprawę scenograficzną Wyzwolenia w Teatrze Narodowym w Warszawie,
  • 1964 – Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości artystycznej w dziedzinie scenografii,
  • 1966 – I Nagroda na VI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za opracowanie plastyczne przedstawienia Caliguli.

Przypisy

  1. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 09.08.2024 r.]
  2. Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, 06.08.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 09.08.2024 r.]
  3. Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.102.
  4. Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.101-102.
  5. Jarosław Abramow-Newerly, Granica sokoła, Warszawa, „Twój Styl”, 2001, s. 112, ISBN 83-7163-353-X
  6. Tadeusz Kisielewski, Październik 1956: punkt odniesienia, Wydawnictwo Neriton, 2001.
  7. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 54. [dostęp 08.07.2021 r.]
  8. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  9. M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
  10. M.P. z 1946 r. nr 114, poz. 212 „za wybitne zasługi w dziedzinie Teatru i Sztuki na terenie całego kraju”.
  11. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  12. Władysław Daszewski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 29.12.2019 r.]

Oceń: Władysław Daszewski

Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:15