Grzegorz Leszczyński (historyk literatury)

---

Życiorys

Grzegorz Leszczyński, znany historyk literatury, swoją edukację rozpoczął w III Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie, które ukończył w 1975 roku. Następnie, w 1979 roku, z sukcesem zdobył tytuł magistra, kończąc studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Po ukończeniu edukacji podjął pracę na swojej alma mater.

W 1989 roku obronił pracę doktorską pod opieką Andrzeja Makowieckiego, która w skróconej wersji została wydana w 1990 roku jako „Młodo­pol­ska lekcja fanta­zji. O przeło­mie antypo­zy­ty­wi­stycz­nym w litera­tu­rze fanta­stycz­nej dla dzieci i młodzieży”. Jego osiągnięcia naukowe były kontynuowane, a w 2007 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy „Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy”. W 2018 roku został uhonorowany tytułem profesora nauk humanistycznych.

Przez całą swoją karierę zawodową był głęboko związany z Uniwersytetem Warszawskim. Pełnił różnorodne funkcje, takie jak zastępca dyrek­to­ra Insty­tu­tu Litera­tu­ry Polskiej (1990-1993) czy prodzie­kan Wydzia­łu Poloni­sty­ki (2008-2016). Od 2016 roku pełni funkcję dyrektora Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum. Dodatkowo kieruje Zakładem Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej na UW.

W latach 1994-2000 Leszczyński był równocześnie zastępcą dyrektora Redakcji Dziecięcej Telewizji Polskiej. Warto również podkreślić, że w 1993 roku był jednym z założycieli Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych – Polskiej Sekcji IBBY, gdzie przez pierwszy rok pełnił funkcję prezesa, a później wiceprezesa w latach 1995-1998.

W 1990 roku otrzymał nagrodę Polskiej Sekcji IBBY za swoją aktywność krytycznoliteracką. W 2002 roku, ta sama organizacja, przyznała mu wraz z Barbarą Tylicką nagrodę specjalną za przygotowanie „Słownika literatury dziecięcej i młodzieżowej”. Jego osiągnięcia zostały dostrzegane także w 2013 roku, kiedy otrzymał wyróżnienie Nagrody Ikara w kategorii popularyzacji, a także statuetkę Pegazika przyznawaną podczas Poznańskich Spotkań Targowych Książka dla Dzieci, Młodzieży i Rodziców. Obecnie jest członkiem honorowym Polskiej Sekcji IBBY oraz Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, a także członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Twórczość

Grzegorz Leszczyński, jako znany historyk literatury, ma na swoim koncie wiele istotnych prac, które znacząco wpłynęły na zrozumienie literatury dziecięcej oraz młodzieżowej. Jego twórczość obejmuje zarówno monografie, jak i współredakcje ważnych publikacji.

W początkowych latach swojej kariery, Leszczyński opublikował dzieło zatytułowane Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży (1990), które naświetla nowatorskie podejście do fantastyki w literaturze dziecięcej. Kolejnym znaczącym osiągnięciem była publikacja Elementarz literacki. Leksykon młodego czytelnika (1995), której kontynuację można znaleźć w wydaniu II jako Elementarz literacki. Terminy, pojęcia, charakterystyki (2001).

W roku 1995 Leszczyński zajął się redakcją Sto lat baśni polskiej, a także opracował teksty w Literatura i książka dziecięca. Słowo – obiegi – konteksty (2002). W tym samym roku powstał również Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, który był redagowany w współpracy z Barbarą Tylicką.

Leszczyński przyczynił się do badania Kulturowego obrazu dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy (2006) oraz opublikował Magiczna biblioteka. Zbójeckie księgi młodego wieku (2007) i Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji (2010). W ostatnich latach zajmował się również tematyką nowoczesności w literaturze dla dzieci w bestsellerach takich jak Książki pierwsze. Książki ostatnie? Literatura dla dzieci i młodzieży wobec wyzwań nowoczesności (2012) oraz Książka i młody czytelnik. Zbliżenia, oddalenia, dialogi (2013), przy współpracy z Michałem Zającem.

Ostatnie publikacje Leszczyńskiego obejmują Wielkie małe książki. Lektury dzieci. I nie tylko (2015) oraz Daję słowo. Wędrówki po języku i literaturze (2016). Na uwagę zasługuje również praca Joanna Kulmowa – „bajka o nadziei, odwadze i mądrości” (2018), która jest refleksją nad twórczością jednej z ważniejszych postaci literatury dziecięcej w Polsce.

---

Oceń: Grzegorz Leszczyński (historyk literatury)

---