Bronisław Leonard Radziszewski, urodzony 6 listopada 1838 roku w Warszawie, a zmarły 11 marca 1914 roku we Lwowie, był wybitnym polskim chemikiem, profesorem oraz rektorem Uniwersytetu Lwowskiego.
W swojej imponującej karierze naukowej, Radziszewski opracował ponad 200 prac badawczych, koncentrując się głównie na chemii organicznej oraz związkach aromatycznych, które to obszary miały istotne znaczenie dla rozwoju tej dziedziny nauki.
Nie można pominąć jego znaczącego wkładu w rozwój edukacji chemicznej w Polsce, ponieważ stworzył w Lwowie pierwszą nowoczesną pracownię chemiczną, która szybko stała się kluczowym miejscem dla samodzielnych badań naukowych w kraju.
Życiorys
Edukacja
Bronisław Radziszewski swoją edukację rozpoczął w 1855 roku, kiedy to zakończył gimnazjum w Warszawie. Następnie, w latach 1855-1861, podjął studia przyrodnicze na uniwersytecie w Moskwie. W okresie od października 1862 do czerwca 1863 pracował jako nauczyciel przyrody w III Gimnazjum w Warszawie.
Po stłumieniu powstania, Radziszewski osiedlił się w Belgii, gdzie w latach 1864-1867 kształcił się w dziedzinie chemii na uniwersytecie w Gandawie. W 1867 roku obronił pracę doktorską, a przez kolejne trzy lata pełnił funkcję asystenta chemii na uniwersytecie w Leuven.
Udział w Powstaniu Styczniowym
W trakcie powstania styczniowego Radziszewski zauważalnie zaangażował się w działania patriotyczne, działając w charakterze:
- pomocnika sekretarza stanu Rządu Narodowego Józefa Kajetana Janowskiego,
- komisarza rządowego oraz pełnomocnika w województwie augustowskim, występując pod pseudonimem Ignacy Czyński.
Kariera naukowa
W 1870 roku Bronisław osiedlił się w Krakowie, gdzie objął stanowisko zastępcy profesora chemii w Instytucie Technicznym oraz uczył w Szkole Realnej. Jego osiągnięcia naukowe zostały dostrzeżone, co skutkowało uzyskaniem w czerwcu 1872 roku nominacji na profesora chemii ogólnej i farmaceutycznej na Uniwersytecie Lwowskim.
Radziszewski był pionierem, gdyż jako pierwszy profesor chemii na tym uniwersytecie prowadził wykłady w języku polskim. Zakładając i kierując Katedrą oraz Studiem Farmaceutycznym, a także pełniąc funkcję dyrektora Instytutu Chemicznego, miał znaczący wpływ na rozwój tej dziedziny. W 1874 roku zdobył tytuł profesora zwyczajnego, a od 1879 do 1880 roku pełnił rolę dziekana Wydziału Filozoficznego. Z kolei w latach 1882-1883 był rektorem uniwersytetu. W 1910 roku zakończył swoją karierę jako profesor.
Aktywność społeczna
Radzenie sobie z obowiązkami akademickimi nie przeszkadzało mu w aktywnym uczestnictwie w życiu społecznym. W latach 1874–1903 był radnym miasta Lwowa, a jako rektor miał swoje przedstawicielstwo w Sejmie Krajowym. W 1873 roku współtworzył Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika razem z Feliksem Kreutzem oraz Julianem Niedźwiedzkim, w którym zasiadał w zarządzie, a w latach 1877-1878 oraz 1890-1891 był jego przewodniczącym.
W piśmie Kosmos, które założył, opublikował w latach 1876-1913 135 prac naukowych. Był również członkiem Akademii Umiejętności, gdzie w 1874 roku został członkiem korespondentem, a w 1881 roku uzyskał status członka czynnego. Jego działalność obejmowała również przynależność do Akademii Nauk w Pradze, Galicyjskiego Towarzystwa Aptekarskiego, Towarzystwa Chemików Czeskich w Pradze oraz Krajowej Rady Górniczej. Pełnił także rolę w komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół średnich.
W dniu 10 czerwca 1897 roku Radziszewski otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Lwowa oraz Medal miasta Lwowa jako wyraz uznania za swoją działalność. Ze względu na swoje zasługi, został pochowany na koszt miasta na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Przypisy
- Dyplom i medal złoty dla Pana Prezydenta R. P.. „Gazeta Lwowska”, Nr 206, 09.09.1936 r.
- † Bronisław Radziszewski. „Kurjer Lwowski”. Nr 97, 13.03.1914 r.
- ustąpienie zasłużonego profesora. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, 02.07.1910 r.
- Eugeniusz Romer, 1875-1899. Dwudziestopięciolecie Polskiego Towarzystwa imienia Kopernika, "Kosmos" 1900, R. 25, s. 268
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Teresa Skinder-Suchcitz | Maciej Bernhardt | Władysław Smosarski | Bronisław Maciej Gryczyński | Marcin Miłkowski | Tomasz Umiński | Adam Sandauer | Wojciech Rafałowski | Artur Bartłomiej Chmielewski | Tadeusz Rutkowski (historyk) | Jakub Sito | Marek Greniewski | Jan Muszkowski | Tomasz Prot | Andrzej Ostromęcki | Wojciech Bułat | Wiktor Ziajowski | Maksymilian Flaum | Tadeusz Oracki | Maria ParczewskaOceń: Bronisław Radziszewski