Tomasz Umiński


Tomasz Umiński to wyróżniający się polski zoolog, którego wkład w rozwój nauki oraz działalność opozycyjna w okresie PRL miały znaczący wpływ na społeczeństwo.

Urodził się 7 września 1931 roku w Warszawie, gdzie kształtowały się jego pasje oraz zainteresowania, które później doprowadziły go do kariery naukowej.

Jako uczestnik opozycji demokratycznej w Polsce, przyczynił się do walki o wolność i prawa obywatelskie.

Życiorys

Tomasz Umiński jest znanym biologiem, który ukończył studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, który był wówczas Wydziałem Biologii i Nauk o Ziemi. W okresie od 1955 roku do 2001 roku pełnił funkcję nauczyciela akademickiego na tej uczelni, a od 1993 roku był profesorem nadzwyczajnym. Po zakończeniu swojej pracy na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2001−2011, wykładał w Szkole Wyższej Przymierza Rodzin w Warszawie, gdzie z zaangażowaniem stworzył pracownię przyrodniczą oraz arboretum.

Jako autor licznych książek naukowych i podręczników szkolnych, Umiński przyczynił się do popularyzacji wiedzy o przyrodzie. Wśród jego publikacji znajdują się tytuły takie jak: *Zwierzęta i kontynenty*, *Zwierzęta i oceany*, *Ekologia, środowisko, przyroda* oraz *Życie naszej ziemi*. Ponadto, pełnił rolę konsultanta w redakcji naczelnej Nowej encyklopedii powszechnej PWN oraz sprawował funkcję konsultanta zoologicznego w polskiej wersji czasopisma „National Geographic”.

W 1957 roku Umiński brał udział w wyprawie Warszawskiego Klubu Speleologicznego do jaskini Ptica Dupka w Bułgarii, gdzie odkrył nowy gatunek ślimaka nazwany Lindbergia (Spinophallus) umińskii RIEDEL 1960. W kolejnych latach, od 1959 do 1960, był kierownikiem naukowym wyprawy jachtu Dar Opola na Morze Czerwone. W trakcie badań na Wyspach Archipelagu Dahlak odkrył nowy gatunek ślimaka Cerithidea dahlakensis, który po przekazaniu do Muzeum Historii Naturalnej w Londynie został opisany przez brytyjskiego malakologa H.E.J. Biggsa.

W latach 1976−1989 Umiński aktywnie uczestniczył w działaniach opozycji demokratycznej. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, od 13 grudnia 1981 roku do 11 lipca 1982 roku, był internowany w Białołęce, Jaworzu i Darłówku. Jego wkład w walkę o wolność kraju został doceniony przez najwyższe władze.

W 2010 roku prezydent Lech Kaczyński przyznał mu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 2019 roku prezydent Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wolności i Solidarności. Te honorowe wyróżnienia są dowodem na znaczenie jego pracy naukowej oraz społecznej dla Polski.

Publikacje (wybór)

Oto wybór publikacji Tomasza Umińskiego, które przyczyniają się do szerszego zrozumienia zoogeografii oraz ekologii:

  • zwierzęta i kontynenty: zoogeografia popularna (Warszawa 1968),
  • zwierzęta i oceany: popularna zoogeografia wód morskich (Warszawa 1976),
  • ekologia, środowisko, przyroda: podręcznik dla szkół średnich (Warszawa 1995),
  • życie naszej ziemi (Warszawa 1998),
  • zwierzęta ziemi (tom XIII Wielkiej encyklopedii geografii świata, Poznań 1998).

Przypisy

  1. Krzyż Wolności I Solidarności: Lista Osób Odznaczonych: Tomasz Umiński. [dostęp 07.12.2022 r.]
  2. Tomasz Umiński - Autor. Księgarnia WSiP [online], sklep.wsip.pl [dostęp 15.11.2017 r.]
  3. Concha – Muszle w kolekcji Jacka Glanca | CONCHA – Jacek Glanc – muszle, muszla, mięczaki, ślimaki, Internetowy Klub Miłośnikow Muszli, Radzionków, konchologia, seashell ... [online], www.muszle.concha.pl [dostęp 15.11.2017 r.]
  4. Odznaczenia za zasługi dla Rzeczypospolitej. 07.04.2010 r. [dostęp 21.12.2012 r.]
  5. a b Tomasz Umiński, Życiorys, 26.01.2010 r., maszynopis niepublikowany, do użytku wewnętrznego Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin.
  6. Jerzy Knabe, Dar Opola na Morzu Czerwonym, „Żagle” 2010 nr 2, zob. też: https://web.archive.org/web/20100813165538/http://www.zagle.com.pl/artykul/czytaj/dar-opola-na-morzy-czerwonym,8711/
  7. H.E.J. Biggs, Mollusca from the Dahlak Archipelago, Red Sea, „Journal of Conchology” 1965 nr 25, ss. 337-341.
  8. A. Riedel, Die Gattung Lindbergia Riedel (Gastropoda, Zonitidae) nebst Angaben über Vitrea illyrica, „Annales Zoologici”, Polska Akademia Nauk, Instytut Zoologiczny, Warszawa 1960 r., s. 339.
  9. Bolesław Kowalski, Wyprawa „Koral”, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1962 r.

Oceń: Tomasz Umiński

Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:18