Andrzej Wielowieyski

---

Życiorys

Andrzej Wielowieyski, syn Zbigniewa (1894–1970), który był majorem kawalerii Wojska Polskiego, oraz Katarzyny (1900–1984), to postać o bogatej historii. W trakcie niemieckiej okupacji Polski kontynuował swoją edukację w tajnych kompletach, zdobywając w wieku 16 lat konspiracyjną maturę. W 1943 roku dołączył do Armii Krajowej, przyjmując pseudonim „Wir”. Służył jako podchorąży w 27 Pułku Piechoty AK.

Od 1945 do 1948 roku był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1947 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1948–1952 pracował w Ministerstwie Skarbu, a następnie w Ministerstwie Finansów. Od 1952 do 1955 roku związany był z Dyrekcją Budowy Osiedli Robotniczych, a w latach 1956–1961 pracował w Miejskiej Komisji Planowania Gospodarczego w Warszawie.

Był aktywnym uczestnikiem Klubu Krzywego Koła w latach 1955–1962 oraz członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej od 1957 roku. W 1965 roku został wiceprezesem tego klubu, a w latach 1972–1981 oraz ponownie od 1984 do 1989 pełnił funkcję sekretarza generalnego. Ponadto w latach 1962–1984 zasiadał w redakcji miesięcznika „Więź”. W sierpniu 1976 roku złożył podpis pod apelem do przewodniczącego Rady Państwa, Henryka Jabłońskiego, dotyczącego represji wobec robotników z Radomia i Ursusa.

Andrzej Wielowieyski był również członkiem Komisji Ekspertów przy Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w czasie strajków w sierpniu 1980 roku. W 1981 roku objął stanowisko kierownika ekspertów NSZZ „Solidarność”, a od 1982 roku pracował w redakcjach katolickich, takich jak „Królowa Apostołów” oraz „Gość Niedzielny”. W latach 1981–1985 był członkiem Prymasowskiej Rady Społecznej i uczestniczył w Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.

W 1983 roku stał się jednym z doradców Lecha Wałęsy oraz zasiadał w zespole ekspertów Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Brał udział w organizacji Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” i w 1989 roku przyczynił się do Okrągłego Stołu, biorąc udział w pracach zespołu ds. gospodarki i polityki społecznej. Przy jego udziale odbyło się również wiele dyskusji dotyczących indeksacji oraz polityki społecznej.

W wyborach parlamentarnych w 1989 roku został senatorem I kadencji z województwa katowickiego jako kandydat KO „Solidarność”. 19 lipca 1989 roku, przy okazji wyborów prezydenckich, oddał celowo głos nieważny, co umożliwiło wybór Wojciecha Jaruzelskiego na stanowisko prezydenta. W Senacie pełnił funkcje wicemarszałka oraz przewodniczącego senatorów OKP.

W 1990 roku był jednym z założycieli Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, a w latach 1991–1994 należał do Unii Demokratycznej. Od 1994 do 2005 roku był członkiem Unii Wolności, a następnie dołączył do Partii Demokratycznej – demokraci.pl oraz Unii Europejskich Demokratów. W latach 1991, 1993 i 1997 zdobył mandat posła na Sejm I, II i III kadencji, reprezentując okręgi warszawskie: nr 1 (1991–1993) oraz nr 1 (1993–2001).

W Sejmie zasiadał w komisjach sejmowych zajmujących się budżetem, sprawami gospodarczymi oraz samorządem. W 1991 roku do 2004 był przewodniczącym delegacji polskiej do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W 2001 roku zdobył mandat senatora V kadencji w okręgu nr 19 z ramienia Bloku Senat 2001.

W latach 2003–2005 zasiadał w kole senackim Unii Wolności, a następnie w kole senackim demokraci.pl. Z kolei w 2005 roku starał się ponownie o mandat senatora, uzyskując 136 089 głosów w okręgu wyborczym nr 18, lecz nie udało mu się go zdobyć. W 2004 roku z sukcesem startował w wyborach do Parlamentu Europejskiego, osiągając drugi wynik w okręgu warszawskim na liście Unii Wolności.

W 2008 roku, po śmierci Bronisława Geremka, ogłosił chęć objęcia miejsca w Parlamencie Europejskim, co udało mu się 26 sierpnia tego samego roku, składając ślubowanie poselskie. W Parlamencie Europejskim przynależał do Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy. W 2009 roku ponownie ubiegał się o reelekcję, jednak bezskutecznie, działając na rzecz koalicji Porozumienie dla Przyszłości jako kandydat Partii Demokratycznej.

Wieloletni członek krajowych władz Partii Demokratycznej, zaangażowany w działalność w Stowarzyszeniu Euro-Atlantyckim oraz jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. Zasiadał również w radzie Fundacji Otwarty Dialog.

Życie prywatne

Andrzej Wielowieyski był osobą o bogatym życiu osobistym. Był w związku małżeńskim z Zofią Tyszkiewicz, znaną taterniczką, żeglarką oraz aktywną działaczką społeczną. Para doczekała się siedmiorga dzieci, w tym m.in. Agnieszki oraz Dominiki.

Ich życie rodzinne było pełne pasji i zaangażowania w różne dziedziny, co odzwierciedla ich różnorodne zainteresowania i działalność.

Odznaczenia i wyróżnienia

Andrzej Wielowieyski, w trakcie swojej zasłużonej kariery, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kraju oraz działalność na rzecz społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy kluczowe odznaczenia, które otrzymał:

• Order Orła Białego (2011),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2006),
• Krzyż Walecznych,
• Krzyż Partyzancki,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Kawaler Legii Honorowej (Francja).

Publikacje

Andrzej Wielowieyski jest autorem licznych publikacji, które obejmują różnorodne tematy i analizują pionierskie idee. Oto lista jego książek:

• Przed trzecim przyśpieszeniem, Biblioteka „Więzi”, 1969,
• Przed nami małżeństwo, Znak, Kraków 1972,
• Tajemnice i niespodzianki historii, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2004,
• Na rozdrożach dziejów: historie prawdziwe i alternatywne, Wydawnictwo Trio 2012,
• Losowi na przekór, Agora, Warszawa 2015.

---

Oceń: Andrzej Wielowieyski

---