Andrzej Trepka


Andrzej Trepka, urodzony 16 marca 1923 roku w Warszawie, a zmarły 25 marca 2009 roku w Rychłocicach, był postacią wybitną w polskim świecie literackim. Jako pisarz science fiction, dziennikarz oraz popularyzator nauki, Trepka odegrał istotną rolę w rozwoju literatury tego gatunku w Polsce.

Warto zaznaczyć, że był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Astronautycznego oraz aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. Działania Trepki przyczyniły się do szerzenia wiedzy o astronautyce i astronomii, inspirując wiele osób do zainteresowania się tymi dziedzinami.

Wraz z takimi osobami jak Stanisław Lem oraz Krzysztof Boruń, Andrzej Trepka uznawany jest za jednego z pionierów powojennej fantastyki naukowej w Polsce, kształtując nowe nurty i możliwości w literackim uniwersum science fiction.

Życiorys

Andrzej Trepka, jako twórca literacki w gatunku fantastyki, zadebiutował wspólnie z Krzysztofem Boruniem, tworząc trylogię składającą się z książek: „Zagubiona przyszłość”, „Proxima” oraz „Kosmiczni bracia”. Jego twórczość wpisuje się w techniczny oraz optymistyczny nurt science fiction, czerpiąc z klasycznych motywów tego gatunku. Trepka rzadko sięga po aluzję czy parabolę; jego przesłanie jest zbliżone do idei przedstawionych przez Juliusza Verne’a, podkreślając triumf racjonalizmu oraz dominację człowieka nad otaczającym go światem.

W swoich publikacjach autor współpracował z takimi tytułami jak „Argumenty”, „Fakty i Myśli”, „Problemy”, „Zdarzenia”, „Przyjaźń”, „Skrzydlatą Polską” oraz „Perspektywy”. W latach pięćdziesiątych pisał cykl artykułów dotyczących niezidentyfikowanych obiektów latających, które ukazały się w „Wieczorze Wybrzeża” oraz „Gazecie Białostockiej”. Z kolei w latach osiemdziesiątych był stałym współpracownikiem redakcji takich pism jak „Astronautyka”, „Panorama”, „Trybuna Robotnicza” i „Kronika”.

Od 1969 roku Trepka osiedlił się w Wiśle, najpierw w trzech różnych lokalizacjach w Malince, a od początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku mieszkał we własnym domu w Nowej Osadzie. W swoich dedykacjach, umieszczonych na kartach tytułowych jego książek w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wiśle, wspomniał, że w Wiśle pisze mu się „lepiej niż gdziekolwiek na świecie”. Jego charakterystyczny wygląd i styl życia budziły zainteresowanie; przez większość roku nosił krótkie spodenki i sandały, a w chłodniejsze dni zwykł był narzucać jedynie prochowiec.

Kiedy nadarzyła się okazja odzyskania rodowego majątku w Rychłocicach koło Wielunia, zdecydował się na przeprowadzkę do tego miejsca. W 1993 roku bez powodzenia kandydował w wyborach parlamentarnych do Sejmu z listy Partii X, uzyskując 1190 głosów. Dwadzieścia lat później, w 2002 roku, opublikował swoje obszerne i bogato ilustrowane „Wspominki z Rychłocic” (ISBN 83-7164-353-5).

Twórczość

Powieści

Andrzej Trepka to autor wielu znaczących dzieł literackich. Jego powieści charakteryzują się wyjątkowym stylem oraz interesującą tematyką. Wśród jego najważniejszych publikacji znajdują się:

  • Zagubiona przyszłość (Iskry 1954, wspólnie z Krzysztofem Boruniem),
  • Proxima (Iskry 1955, wspólnie z Krzysztofem Boruniem),
  • Kosmiczni bracia (Iskry 1959, wspólnie z Krzysztofem Boruniem),
  • Atol Trydakny (Śląsk 1974),
  • Dwunastu apostołów (Śląsk 1978),
  • Totem leśnych ludzi (KAW 1980),
  • Rezerwat (KAW 1985),
  • Niedzielni goście (Beskidzka Oficyna Wydawnicza 1997),
  • Kominfaun (Slask 2005).

Zbiory opowiadań

W dorobku Trepki znajdują się również zbiory opowiadań, które zyskały uznanie czytelników. Oto niektóre z nich:

  • Kosmiczny meldunek (KAW 1980),
  • Końcówka (KAW 1983),
  • Drzewo życia (Beskidzka Oficyna Wydawnicza BTSK 1985),
  • Opowiadania Fantastyczne (AD REM Jelenia Góra 2008).

Książki popularnonaukowe i biografie

Trepka jest także autorem książek popularnonaukowych oraz biografii, które zdobyły zainteresowanie wśród miłośników nauki. W tej kategorii znajdują się:

  • Wizjoner Kosmosu (Wydawnictwo Śląsk 1974) [biografia Konstantego Ciołkowskiego],
  • Życie we Wszechświecie (Śląsk 1976),
  • Zwierzęta wychodzą z mórz (Śląsk 1977),
  • Benedykt Dybowski (Śląsk 1979) [biografia],
  • Fenomeny przyrody (Śląsk 1980),
  • Król tasmańskich stepów (Śląsk 1982),
  • Biokosmos 1 (KAW 1984),
  • Biokosmos 2 (KAW 1984),
  • Cierpienia przyrody (Wydawnictwo Lubelskie 1986),
  • Opowieści o zwierzętach (Nasza Księgarnia 1987),
  • Gawędy o zwierzętach (KAW 1988),
  • Przed i po dinozaurach (KAW 1988),
  • Zwierzęta, zwierzęta … (Nasza Księgarnia 1989),
  • Co kaszalot je na obiad? (Alfa 1991),
  • W krainie zwierząt (KAW 1994),
  • Dziwne, groźne, tajemnicze (Prasa Beskidzka 1996),
  • Jednym słowem? : słowniczek pisowni łącznej i rozdzielnej (Beskidzka Oficyna Wydawnicza 1997),
  • O zwierzętach inaczej (Kurpisz 2000),
  • Osobliwości świata zwierząt (Kurpisz 2001),
  • Tajemnice zwierząt (Kurpisz 2001),
  • Usprawiedliwieni zabójcy (Kurpisz 2001),
  • Pod polskim niebem (Kurpisz 2002),
  • Wspominki z Rychłocic (Śląsk 2002).

Przypisy

  1. (drc): Wspomnienie Andrzeja Trepki, w: "Echo Wisły" nr 241, 01.04.2019 r., s. 6
  2. Smutne wieści. [dostęp 28.09.2012 r.]
  3. Zmarł Andrzej Trepka. wisla.pl. [dostęp 07.04.2009 r.]
  4. Władysław Geisler. Pięciolecie Polskiego Towarzystwa Astronautycznego. „Astronautyka”. 8, s. 1-4, 1960.

Oceń: Andrzej Trepka

Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:16