Andrzej Jórczak

---

Życiorys

Andrzej Jórczak ukończył studia w dziedzinie astronomii na Uniwersytecie Warszawskim, specjalizując się na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1967 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel fizyki w XXXIV Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie. To właśnie tam, w 1968 roku, nawiązał bliższą znajomość z Krzysztofem Wojciechowskim, profesjonalnym wykładowcą w tej szkole, z którym łączyła go wspólna pasja do fotografii.

W latach 1969-1972 Andrzej Jórczak był aktywnym członkiem Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego i współzałożycielem Galerii „Remont”. Na etapie wczesnej kariery artystycznej niezaprzeczalny wpływ na jego twórczość miały poglądy Zbigniewa Dłubaka, który jako mentor i przyjaciel wprowadził go do Związku Polskich Artystów Fotografików w 1975 roku, wspólnie z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim. W tym samym okresie zafascynował się teorią sztuki kontekstualnej, której podstawy przedstawił Jan Świdziński, co mogło przebijać się w jego artystycznych oraz filozoficznych eksploracjach.

Andrzej Jórczak sprzeciwiał się uproszczeniu oraz estetyzacji fotografii. Podejmował liczne eksperymenty, aby zgłębić semantykę tego medium. Równocześnie badał ważne zagadnienia z zakresu fizyki nowoczesnej oraz astronomii, łącząc teorię ze swoją umiejętnością w dziedzinie fotografii.

W 1977 roku objął stanowisko dyrektora artystycznego Małej Galerii przy Placu Zamkowym w Warszawie. Odpowiadał za program artystyczny tej instytucji do 1980 roku, gdy to wyjechał do Francji. W ciągu swojego pobytu w Małej Galerii, nadał jej charakter i prestiż, szybko zyskując uznanie w środowisku artystycznym. Jego wizja pracy galerii została zawarta w referacie „Program i formy działalności Małej Galerii PSP-ZPAF”, który prezentował w 1979 roku. Wytyczne, które w nim zawarł, pozostały aktualne i były kontynuowane przez jego następcę, Marka Grygiela, aż do oficjalnego zamknięcia galerii w dniu 20 stycznia 2006 roku.

W obliczu trudnych okoliczności zdrowotnych i materialnych, w 1981 roku Andrzej Jórczak zdecydował się na tymczasową emigrację do Francji ze swoją rodziną. Niestety, jego życie tragicznie zakończyło się 4 listopada 1981 roku w Luzarches, niedaleko Paryża.

Wybrane wystawy – indywidualne i zbiorowe

Andrzej Jórczak jest wyróżniającą się postacią w świecie fotografii, który zrealizował 12 indywidualnych wystaw i kilkanaście zbiorowych, w tym znaczące wydarzenia takie jak „Stany graniczne fotografii” odbywające się w Katowicach oraz „Polish Photography” w International Center of Photography w Nowym Jorku.

Wśród najbardziej istotnych wystaw indywidualnych wymienić można:

• 1969: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria WTF, Warszawa (wspólnie z Pawłem Łuckim),
• 1970: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria Prezentacje, Toruń (razem z Pawłem Łuckim i Krzysztofem Wojciechowskim),
• 1970: Fotografie, Galeria WTW, Warszawa (w towarzystwie Krzysztofa Wojciechowskiego i Bolesława Gadomskiego),
• 1972: Pokaz Fotografii, Galeria Remont, Warszawa (z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim),
• 1973: Andrzej Jórczak Otwieranie okna, Galeria Remont, Warszawa,
• 1973: Konfrontacje ’73, Wojewódzki Dom Kultury Lublin,
• 1973: V Biennale Form Przestrzennych „Kinolaboratorium”, Galeria EL, Elbląg,
• 1974: Wystawa Fotografii Artystycznej, Wojewódzki Dom Kultury, Lublin (z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim),
• 1974: Teatr Dnia i Nocy, pokaz jednodniowy, Poznań,
• 1976: Contextual Art, Lund, Szwecja,
• 1976: Wystawa Sztuki Kontekstualnej w Lund – dokumentacja, Galeria Remont, Warszawa,
• marzec 1977: Stany graniczne fotografii, Katowice,
• kwiecień 1977: Fotografia medium sztuki, Wrocław,
• 1977: Międzynarodowa Konferencja „Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości”, Galeria Remont, Warszawa,
• 1978: Andrzej Jórczak Przedświt, Galeria Znak, Białystok,
• czerwiec 1979: Andrzej Jórczak Przedświt, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa,
• 1979: Cierń i biel, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław; Galeria OUT, Sopot; Galeria ON, Poznań; Galeria 2, Katowice,
• wrzesień 1979: Od zera do nieskończoności, od nieskończoności do zera, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław; Galeria 2, Katowice,
• 1979 – 1980: Fotografia polska 1839-1979, Center of Photography, Nowy Jork oraz Museum of Contemporary Art, Chicago, USA,
• 1980: Fotografia polska 1839-1979, Zachęta, Warszawa oraz Muzeum Sztuki, Łódź,
• wrzesień 1980: Andrzej Jórczak: Zenit idea, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław,
• 1980: Medium and Recognition, Ai Gallery, Tokio; Wesbeth Gallery, Nagoya-Shi, Japonia,
• 1981: La photographie polonaise contemporaine, Centre Pompidou, Paryż,
• 1982: Andrzej Jórczak 1944-1981, Mała Galeria, Warszawa,
• 1986: Polská fotografie 1955-1984, Uměleckoprůmyslové muzeum v Praze, Praga, Czechosłowacja,
• listopad 2001: Andrzej Jórczak – Wspomnienie, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa,
• wrzesień 2010: Konceptualizm. Medium fotograficzne, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź,
• październik 2011: Konzept Fotografie aus Polen, Berlin Freies Museum, Berlin, Niemcy,
• listopad 2011: Polska Fotografia Konceptualna, Miejski Ośrodek Sztuki – Galeria Sztuki Najnowszej i Galeria BWA, Gorzów Wielkopolski,
• lipiec 2012: Fotografia. Fragment kolekcji, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• grudzień 2013: Ciało. Fotografia., Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Radom,
• czerwiec 2014: Andrzej Jórczak. Patrząc na Alpha Ursae, Fundacja Arton, Warszawa,
• październik 2014: Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera/ Galeria Sztuki Najnowszej, Muzeum Współczesne, Wrocław.

---

Oceń: Andrzej Jórczak

---