Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej, znane w skrócie jako STGU, zostało założone w 2004 roku i od tego czasu aktywnie działa na rzecz osób oraz instytucji, które zawodowo zajmują się komunikacją wizualną oraz projektowaniem graficznym.
Organizacja ta gromadzi twórców oraz przedstawicieli branż pokrewnych, co pozwala na wymianę doświadczeń i promowanie innowacyjnych rozwiązań w przemyśle kreatywnym. STGU stanowi ważne ogniwo w polskiej kulturze wizualnej, angażując się w różnorodne inicjatywy, które mają na celu rozwój tej dynamicznej dziedziny.
Warto podkreślić, że stowarzyszenie jest także członkiem renomowanej Icogrady (ang. International Council of Design – Międzynarodowa Rada Stowarzyszeń Grafików Projektantów), co potwierdza jego międzynarodowe znaczenie oraz wpływ na globalne standardy w projektowaniu graficznym.
Władze
W skład władz Stowarzyszenia wchodzi kilka kluczowych organów, które mają na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania oraz nadzoru działalności organizacji.
- Walne Zebranie członków Stowarzyszenia, które pełni funkcję główną i decyzyjną w ramach organizacji,
- Zarząd Stowarzyszenia, składający się z od trzech do siedmiu osób, odpowiedzialny za codzienne zarządzanie,
- Komisja rewizyjna Stowarzyszenia, pełniąca rolę organu nadzoru i kontroli, składająca się z trzech członków.
Oba organy, Zarząd i Komisja Rewizyjna, są wybierane przez Walne Zebranie i ich kadencja trwa przez trzy lata. Aktualny skład Zarządu obejmuje:
- Lena Pianovska,
- Anna Nowokuńska-Maksymiuk,
- Bożena Cichecka,
- Marcin Matuszak.
Natomiast w skład Komisji Rewizyjnej wchodzą:
- Andrzej Budek,
- Marcin Wolny,
- Krzysztof Kozak.
Członkowie
Stowarzyszenie skupia w swoich szeregach zarówno członków zwyczajnych, jak i honorowych. O przyjęciu do grupy osób z prawem do aktywnego uczestnictwa decyduje zarząd na podstawie analizy zgłoszenia, które zostało wcześniej nadesłane. Kryteria oceny osoba ubiegająca się o członkostwo są różne w zależności od kariery zawodowej. W przypadku projektantów czynnych zawodowo, kluczowym dokumentem jest portfolio, które przedstawia ich dotychczasowe dokonania. W przypadku innych kandydatów oceniane są m.in. dorobek naukowy, publikacje oraz aktywność w dziedzinie projektowania i przemyśle kreatywnym.
Członkostwo honorowe przyznawane jest na podstawie decyzji walnego zebrania, które podejmuje tę decyzję w oparciu o wniosek przedstawiony przez zarząd Stowarzyszenia.
W gronie członków honorowych STGU znajdują się takie osobistości jak:
- Mirosław Adamczyk,
- Jan Bokiewicz,
- Maciej Buszewicz,
- Lex Drewiński,
- Roman Duszek,
- Czesława Frejlich,
- Aleksandra Giza,
- Roman Kalarus,
- Michał Kliś,
- Piotr Kunce,
- Lech Majewski,
- Marian Oslislo,
- Bogna Otto-Węgrzyn,
- Władysław Pluta,
- Marian Słowicki,
- Karol Śliwka,
- Andrzej Tomaszewski,
- Mieczysław Wasilewski,
- Michał Warda.
Historia
Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej, znane jako STGU, zostało założone w wyniku inauguracyjnego spotkania, które miało miejsce w dniach 22-23 maja 2004 roku. Wśród założycieli oraz początkowych członków stowarzyszenia znalazły się uznane osoby i grupy, takie jak: Studio Bakalie, reprezentowane przez Katarzynę Grupińską, Magdalenę Małczyńską-Umeda oraz Elżbietę Skrzypek, a także Jan Aleksander Bersz oraz Jakub Jezierski. Do grona tych twórców dołączyli Grzegorz Laszuk, członkowie Luxsfery: Kasper Skirgajłło-Krajewski i Monika Żyła, a również Marek Rzadkowski z Semafora oraz przedstawiciele Mama Studio: Michał Pawlik, Magdalena Ponagajbo i Rene Wawrzkiewicz. W skład grupy weszli również Paweł Palikot, Paweł Piotr Przybył, Michał Łojewski z Whitecat oraz Michał Warda.
W Zarządzie STGU zasiadali utytułowani członkowie, w tym między innymi: Rene Wawrzkiewicz, Magda Małczyńska-Umeda, Grzegorz Laszuk oraz Michał Łojewski. Na stanowisku Prezesa przez lata 2007-2018 pełnił funkcję Dawid Korzekwa. Do zarządu należeli również Paweł Krzywda, Maciej Konopka, Jakub Jezierski, Paweł Batyra, Magdalena Frankowska, Lena Mitkowa, Filip Tofil, Mateusz Machalski, Tomasz Bilak oraz Borys Kosmynka. W 2018 roku stowarzyszenie pożegnało swojego Prezesa, co było znaczącą zmianą w jego strukturze.
Projekty
W latach 2005–2009 miała miejsce Doroczna Wystawa Prac Członków STGU, która stała się istotnym wydarzeniem w środowisku artystycznym. Z kolei w latach 2007–2008 w Warszawie odbyły się międzynarodowe wykłady na temat „Projektowanie książek” (kuratorka: Magda Frankowska). W ramach tych spotkań zrealizowano trzy edycje: polsko-brytyjską, polsko-szwedzką oraz polsko-szwajcarską. Wydarzenie to mogło się odbyć dzięki partnerskiej współpracy STGU z Instytutem Książki, British Council, Szwajcarską Fundacją dla Kultury Pro Helvetia, oraz Ambasadą Szwecji.
W 2009 roku zorganizowano wykład i warsztaty we współpracy ze studentami Irmy Boom, zatytułowane „Boom Books” (kuratorzy: Magda i Artur Frankowscy). W tym projekcie partnerowali Ambasada Królestwa Niderlandów w Warszawie oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Od 2010 roku odbywa się STGU Projekt Roku, stworzony przez Rene Wawrzkiewicza, który corocznie (poza latami 2015–2016) śledzi i ocenia najważniejsze osiągnięcia twórców grafiki użytkowej w Polsce. W jury, które ocenia prace, przyznawane są nagrody i wyróżnienia w siedmiu kategoriach: Forma, Idea, Impakt, Projektowanie zrównoważone, Instytucje, Świeża krew oraz AI jako narzędzie. Zwycięzcy otrzymują medal inspirowany kształtem ołówka, zaprojektowany przez Ulę Krzyżak, a forma przestrzenna została stworzona przez Krzysztofa Smagę. Gala kończąca to wydarzenie jest okazją do ich uhonorowania.
Rok 2010 to również STGU na Chłodnej 25, seria spotkań i dyskusji przeznaczonych dla grafików młodego i średniego pokolenia, kuratorowana przez Rene Wawrzkiewicza. Natomiast między 2011 a 2014 rokiem odbywały się Targi Wiedzy Graficznej (TWG), będące platformą edukacyjną, która łączyła indywidualne konsultacje z wieloma wydarzeniami dla szerokiej publiczności, takimi jak wykłady prowadzone przez krytyków i historyków designu, warsztaty dla studentów oraz prezentacje portfolio.
Wystawa „Dizajn dla wolności – wolność w dizajnie. Polskie projektowanie graficzne 1981-2011” (kuratorka: Rene Wawrzkiewicz, Agata Szydłowska) była prezentowana w Tokio (2011 r.), Berlinie, Sztokholmie i Baku (2012 r.) w ramach Polskiej Prezydencji 2011 r. Pokazała ona polski dizajn graficzny w kontekście dynamicznych zmian politycznych, gospodarczych i społecznych.
W latach 2012-2013 odbył się projekt MY2012, czyli konkurs i wystawa poświęcona polsko-białoruskiej grafice projektowej, mający na celu przełamanie stereotypów i stworzenie platformy do lepszego zrozumienia między Polakami i Białorusinami. Ponadto w 2012 roku zrealizowano projekt „kierunek: biblioteka” w ramach Programu Rozwoju Bibliotek, co zaowocowało stworzeniem bezpłatnej identyfikacji wizualnej dla bibliotek oraz przewodnika dla bibliotekarzy. Przykłady wdrożenia to m.in. Biblioteka Publiczna Radziechowy-Wieprz oraz Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna.
Kolejnym znaczącym wydarzeniem był Polish Illustration Focus, który odbył się od 31 sierpnia do 8 września 2013 r. w Berlinie. W ramach tego projektu, współorganizowanego przez STGU, Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Illustrative oraz Fundację ILLO, zaprezentowano prace 190 artystów, a ponad 30 polskich artystów wzięło udział w festiwalu.
W 2013 roku zainaugurowano Konkurs Muzeum Widzialne, który miał na celu promocję najlepszych systemów identyfikacji wizualnej wdrożonych w muzeach, zapraszając do udziału wszystkie muzea oraz grafików projektujących dla nich.
W 2019 roku STGU jako współorganizator, reprezentowany przez Mateusza Machalskiego, otworzył European Design Festival w Muzeum Plakatu w Wilanowie, gdzie zaprezentowano wystawę polskich plakatów pt. „123 polskie plakaty, które warto znać” oraz zorganizowano garden party w ogrodzie muzeum.
W 2020 roku zrealizowano projekt STGU CatchUp, wcześniej znany jako STGU Asks, stworzony przez Lenę Pianovską. To innowacyjne przedsięwzięcie pozwoliło na wprowadzenie podcastu video, którego celem jest integracja środowiska kreatywnego oraz wymiana doświadczeń.
Rok 2020 przyniósł także panel dyskusyjny „Jaki znak nasz?”, który angażował znawców takich jak Adam Twardoch, Marcin Władyka oraz Andrzej-Ludwik Włoszczyński, w celu poprawy komunikacji wizualnej w Polsce.
W październiku 2021 r. odbył się Poster Play Mikro Fest, międzynarodowy konkurs graficzny, którego celem było stworzenie krótkiego wideo, promującego nową estetykę reklamy. Wernisaż tej ekspozycji przyciągnął uwagę mieszkańców Warszawy i innych miast.
STGU Mentoring to program mający na celu wspieranie młodych projektantów, a STGU Portfolio Review to konsultacje dla początkujących i studentów, którzy chcą zaprezentować swoje portfolio. Oprócz tego, STGU pełni rolę organizatora oraz współorganizatora wielu konkursów graficznych, pomagając w stworzeniu briefu i nadzorując cały proces realizacji.
Do zadań STGU należy również organizacja konkursów na:
- logo dla Partnerstwa Wschodniego w 2011 r.,
- logo dla Prokuratury Generalnej w 2013 r.,
- 60-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Indiami w 2013 r.,
- polskiej prezydencji w Radzie Państw Morza Bałtyckiego w 2014 r.,
- Muzeum Azji i Pacyfiku w 2014 r.,
- Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku w 2014 r.,
- obchody 600-lecia stosunków polsko-tureckich w 2014 r.,
- 25-lecie polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie w 2015 r.,
- Centrum Spotkań Kultur w Lublinie w 2015 r.,
- Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie w 2017 r.
- logo i identyfikację wizualną dla: Muzeum Narodowego we Wrocławiu w 2015 r.,
- Muzeum Historycznego Miasta Gdańsk w 2016 r.,
- Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie w 2019 r.,
- Muzeum Fotografii w Krakowie w 2019 r.,
- Muzeum Getta Warszawskiego w Warszawie w 2019 r.,
- Narodowy Instytut Tańca i Muzyki w Warszawie w 2019 r.,
- Centrum Muzyki w Krakowie w 2024 r.
- projekt systemu informacji miejskiej dla Krakowa w 2017 r.,
- plakat z okazji 100-lecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego w 2019 r.,
- Konkurs Plakatowy na 90-lecie LOT w 2020 r.,
- Międzynarodowy konkurs na plakat dotyczący 30. rocznicy Grupy Wyszehradzkiej w 2020 r.,
- Konkurs plakatowy z okazji Jubileuszu 65-lecia Totalizatora Sportowego w 2021 r.
W 2021 roku Lena Mitkowa we współpracy z Leszkiem Bielskim podjęła działania mające na celu ocalenie Archiwum Leona Urbańskiego, znanego polskiego grafika i typografa, tworząc wirtualną kolekcję zdigitalizowanych prac. STGU posiada materiały przekazane przez rodzinę artysty, w tym grafikę oraz projekty typograficzne, które nigdy wcześniej nie były eksponowane, ale mają wysoką wartość edukacyjną i kulturalną. Celem projektu było zapewnienie dostępu do tych zbiorów szerokiej publiczności, a także ich reprodukcja z komentarzem kuratorskim Andrzeja Tomaszewskiego.
Publikacje
W ramach działalności Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej, dokonano szeregu publikacji, które mają na celu promocję oraz dokumentację osiągnięć w dziedzinie grafiki użytkowej. Poniżej przedstawiamy ich szczegółowy przegląd:
- „Bona Nova”, 2017 r., digitalizacja kroju Bona, który został zaprojektowany w 1971 r. przez Andrzeja Heidricha.
- „Projekt Roku 2017/18”, katalog towarzyszący gali wręczenia nagród Projekt Roku 2017/18.
- „100 Lat!”, 2018 r., wywiady z dwunastoma znakomitymi projektantami graficznymi związanymi z warszawską Akademią Sztuk Pięknych, takimi jak: Jan Bokiewicz, Henryk Chyliński, Wojciech Freudenreich, Andrzej Heidrich, Lech Majewski, Piotr Młodożeniec, Rosław Szaybo, Karol Śliwka, Jerzy Treutler, Andrzej Tomaszewski, Mieczysław Wasilewski, oraz Stanisław Wieczorek.
- „Brygada 1918”, 2018 r., rewitalizacja cyfrowa kroju pisma „Brygada”, który powstał przypuszczalnie około 1928 roku, z okazji dziesięciolecia niepodległości Polski.
- „Projekt Roku 2018/19”, katalog towarzyszący gali rozdania nagród Projektu Roku 2018/2019.
- „123 polskie plakaty, które warto znać”, 2019 r., projekt mający na celu wyodrębnienie 123 najciekawszych polskich plakatów stworzonych w latach 1945–2000, przygotowany na wystawę inaugurującą European Design Awards.
- „Title Goes Here”, 2019 r., katalog wystawy prezentującej kroje pisma od młodych twórców związanych z warszawską Akademią Sztuk Pięknych.
- „Projekt Roku 2019/20”, publikacja towarzysząca gali nagród Projektu Roku 2019/2020.
- „Projekt Roku 2020/21”, publikacja towarzysząca gali 2020/2021.
- „Projekt Roku 2021/22”, dokumentacja z gali 2021/2022.
- „Projekt Roku 2022/23”, publikacja z gali 2022/2023.
- „Projekt Roku 2023/24”, publikacja towarzysząca gali rozdania nagród Projektu Roku 2023/2024.
Przypisy
- New Member: The Association of Polish Graphic Designers (STGU) [online], www.theicod.org [dostęp 23.08.2024 r.]
- Marcin Wolny [online], Formy [dostęp 02.04.2024 r.]
- culture [online], culture.pl [dostęp 25.03.2024 r.]
- Katalog „123... polskie plakaty, które warto znać” na papierze Antalis [online], Antalis [dostęp 06.06.2023 r.]
- Niepodległa „Brygadą” pisana [online], Niepodległa – świętujmy razem! [dostęp 07.06.2023 r.]
- Pogotowie Portfolio SARP x STGU – portfolio review | Oddział Warszawski SARP [online] [dostęp 24.03.2023 r.]
- Bezpieczeństwo i nowe logo Muzeum Azji i Pacyfiku wybrane [online], Signs.pl - Polska Reklama i Poligrafia [dostęp 01.02.2024 r.]
- Konkurs na logo Partnerstwa Wschodniego: Wystawy pokonkursowe [zdjęcie/grafika] [online], Signs.pl – Polska Reklama i Poligrafia [dostęp 07.02.2023 r.]
- Projekt roku 2013. Wystawa [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 30.03.2023 r.]
- II Doroczna Wystawa Prac STGU [online], cojestgrane.pl [dostęp 02.02.2023 r.]
- „Poznajmy się bliżej”- rozmowa z Leną Pianovską [online], Antalis [dostęp 05.07.2023 r.]
- Dizajn dla wolności [online], Culture.pl [dostęp 01.02.2023 r.]
- Participants: The Association of Polish Graphic Designers [online], signs.pl [dostęp 05.07.2023 r.]
- 4. doroczna wystawa STGU [online], dlaStudenta.pl [dostęp 18.02.2023 r.]
- Archwium pracy Leona Urbańskiego – Sprawdź prace artysty online [online], grafmag.pl [dostęp 08.03.2023 r.]
- Poster Play Mikro Fest – Warszawa, 28.09.2021 [online], grafmag.pl [dostęp 01.02.2023 r.]
- Targi Wiedzy Graficznej 2013 – FUTURE IN DESIGN [online], ŁowcyDizajnu [dostęp 08.03.2023 r.]
- Targi Wiedzy Graficznej 2014 [online], ŁowcyDizajnu [dostęp 08.03.2023 r.]
- Anna Nowokuńska-Maksymiuk [online], School of Form [dostęp 05.07.2023 r.]
- Właściwe podejście do projektowania [online], signs.pl [dostęp 05.07.2023 r.]
- Dr Mateusz Machalski – Wydział Grafiki [online], wg.asp.waw.pl [dostęp 05.07.2023 r.]
- Wystawa Design dla wolności wolność w designie [online], Signs.pl – Polska Reklama i Poligrafia [dostęp 30.03.2023 r.]
- ShindiriS. Studio ShindiriS., Program Rozwoju Bibliotek | [online] [dostęp 04.07.2023 r.]
- Konkurs na identyfikację Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina – etap 1 – Design Alley [online], 02.12.2018 [dostęp 02.02.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Stowarzyszenia":
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci | Polski Czerwony Krzyż | Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce | Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Chińskiej | Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych | Polskie Stowarzyszenie Diabetyków | Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych wśród Narodów Świata | Związek Kynologiczny w Polsce | Polski Związek Felinologiczny | Związek Filistrów Arkonii | Polskie Towarzystwo Psychologiczne | Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetów Brytyjskich | Polski Komitet Pomocy Społecznej | Stowarzyszenie „Archiwum Solidarności” | Stowarzyszenie Salon Literacki | Związek Producentów Audio-Video | Towarzystwo Przyjaciół Warszawy | Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce | Stowarzyszenie „Nigdy Więcej” | Polski Związek GłuchychOceń: Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej