Stowarzyszenie „Archiwum Solidarności”

W obliczu zagrożenia dla pamięci o historii, powołano Archiwum Solidarności, w ramach którego prowadzono prace związane z gromadzeniem, opracowywaniem oraz udostępnianiem dokumentów i relacji w tzw. drugim obiegu. To współdziałanie wielu pasjonatów zaowocowało zarchiwizowaniem kluczowych dokumentów, takich jak nagrania z I Krajowego Zjazdu Delegatów czy posiedzeń Komisji Krajowej. Do tych działań zachęcano także dziennikarzy oraz historyków do opracowywania i relacjonowania znaczących wydarzeń.

Od 1984 roku rozpoczęto wydawanie serii publikacji znanej jako Archiwum Solidarności, w której to Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA pełniła rolę wydawcy. Przez cały okres do 1990 roku ukazało się łącznie 24 tytuły książkowe.

Po transformacji ustrojowej w Polsce w 1991 roku nastąpił rozwój i formalizacja działań stowarzyszenia. Zarejestrowane formalnie jako Stowarzyszenie Archiwum Solidarności, stało się ono sukcesorem wcześniejszego Archiwum Solidarności funkcjonującego w strukturach drugiego obiegu. Wszystkie zbiory zgromadzone przez te lata zostały depozytowane w Archiwum Opozycji Ośrodka KARTA. Obecnie siedziba stowarzyszenia znajduje się przy ulicy Narbutta 29 w Warszawie.

Do grona założycieli Stowarzyszenia należą takie osobistości jak: Grzegorz Boguta, Andrzej Friszke, Jerzy Holzer, Janina Jankowska, Krzysztof Jasiewicz, Marek Jastrzębski, Jan Kofman, Marcin Kula, Iwonna Kowalska, Sergiusz Kowalski, Piotr Marciniak, Jan Marek Owsiński, Andrzej Paczkowski oraz Edmund Wnuk-Lipiński.

Zarząd Stowarzyszenia prowadzi prace pod przewodnictwem prof. dr hab. Andrzeja Friszke, a w jego skład wchodzą również: skarbnik dr Tadeusz Ruzikowski, sekretarz Bartosz Kaliski, Agnieszka Iwaszkiewicz, prof. dr hab. Marcin Kula oraz dr Paweł Sowiński. W 2005 roku Stowarzyszenie otrzymało prestiżową nagrodę „Kustosza Pamięci Narodowej” im. G. Jakubowskiego przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej, co było wyrazem uznania dla jego aktywnej działalności w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego.

Dzięki zasobom Archiwum Opozycji Ośrodka KARTA możemy podziwiać kolekcję „«Solidarność» – Narodziny Ruchu”, która gromadzi zbiory zarówno Stowarzyszenia Archiwum Solidarności, jak i Archiwum Ośrodka KARTA.