Kościół św. Elżbiety w Warszawie

---

Historia kościoła

Początkowe dzieje kościoła w Powsinie sięgają XIV wieku, kiedy to w 1398 roku wdowa po Andrzeju Ciołku – Elżbieta Ciołkowa, za radą swoich synów: Wyganda, Andrzeja, Stanisława i Klemensa, postanowiła ufundować drewniany kościół. Był on poświęcony zarówno św. Andrzejowi Apostołowi, jak i św. Elżbiecie. Celem budowli było wsparcie dla duszy jej zmarłego męża oraz dla wszystkich wierzących przyjaciół, a także oddanie chwały wszechmogącemu Bogu i Najświętszej Pannie Maryi. Oficjalne zatwierdzenie parafii w Powsinie miało miejsce dwanaście lat później.

W 1410 roku biskup poznański Wojciech (Albert) dokonał odkładu wsiów Powsino, Jeziorna i Lisów, które złożyły skargę na zbyt dużą odległość do kościoła znajdującego się w Wilanowie. W wyniku tego powstała nowa jednostka administracyjna, przynależąca do kościoła w Powsinie. Jednakże drewniana świątynia nie przetrwała prób czasu i najprawdopodobniej została zniszczona podczas potopu szwedzkiego.

Druga drewniana konstrukcja, która zajęła jej miejsce, okazała się być niewystarczająca, a stan jej budowy był niezadowalający. Dopiero w 1725 roku, dzięki fundacji Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, która była ówczesną właścicielką dóbr wilanowskich, w tym Powsina, możliwe stało się wzniesienie solidnego murowanego kościoła. Projekt tej monumentalnej budowli został opracowany przez architekta barokowego, Józefa Fontanę. Osiemnasto wieczna świątynia, będąca podstawą tej, którą widzimy dzisiaj, była konstrukcją jednonawową i znacznie krótszą.

W latach 1803–1815 posługę proboszcza oraz opiekuna kościoła pełnił ks. Jan Paweł Woronicz, który później został prymasem Królestwa Polskiego. W miarę jak parafia rozwijała się, stało się jasne, że istniejąca budowla staje się zbyt mała. W 1889 roku hrabina Aleksandra Potocka, z własnych funduszy i darowizn od parafian, zainicjowała rozbudowę. Wówczas dobudowano nawy boczne, kruchtę oraz dwie wieże.

Kolejny etap przebudowy miał miejsce w 1921 roku, w wyniku działań ks. Teofila Mierzejewskiego, który był wtedy proboszczem. Prace zostały zrealizowane według planu architekta Józefa Dziekońskiego, a efektem tych działań był otrzymanie przez kościół dzisiejszej formy. W tamtym czasie wszystkie trzy nawy zostały przedłużone od strony kruchty, zlikwidowano dwie dziewiętnastowieczne wieże i postawiono nową, wolno stojącą dzwonnicę.

Cudowny obraz Matki Bożej Tęskniącej

W centralnym punkcie ołtarza głównego, od ponad 300 lat, znajduje się znany z wielu łask i otoczony pietyzmem obraz Matki Bożej Tęskniącej, znany także jako Powsińska. Wizerunek, stworzony techniką olejną na płótnie, charakteryzuje się cechami XVII-wiecznej sztuki włoskiej, jednak autor jego pozostaje nieznany. Czas powstania obrazu szacuje się na pierwszą połowę XVII wieku.

Obraz przedstawia Matkę Boską, w której modlitewnym geście ręce są złożone na piersi, podczas gdy twarz Maryi zwraca się ku górze. Data umieszczenia wizerunku w kościele w Powsinie nie jest dokładnie ustalona. Niemniej jednak, już w dokumentach z 1675 roku, biskup Stanisław Święcicki określa go jako cudowny, a pierwszy raz pojawiają się wzmianki o wotach składanych przez wiernych w podzięce za otrzymane łaski w Powsinie.

Przez wiele lat opowieści o cudach, które miały miejsce dzięki interwencji tego obrazu, były przekazywane ustnie. Liczne wota umieszczone w pobliżu wizerunku świadczą o kultcie Matki Bożej Tęskniącej, który częściowo został uśpiony w czasach zaborów. W czasie II wojny światowej oraz powstania warszawskiego obraz ten był otaczany szczególnym szacunkiem. Wierzono, że może on przynieść zbawienie i odrodzenie dla ojczyzny.

Obraz przez wiele dziesięcioleci ozdabiała srebrna sukienka oraz pozłacana korona, która była podtrzymywana przez dwóch aniołów. Po gruntownej restauracji, jaka miała miejsce w 1975 roku, stworzono nową sukienkę, która zasłania całą postać Matki Bożej, odsłaniając jedynie jej twarz i dłonie.

Od 1753 roku wizerunek Matki Bożej Tęskniącej jest zasłaniany obrazem Trójcy Świętej namalowanym na desce. Obraz jest odsłaniany podczas nabożeństw majowych i październikowych, a także w święta oraz uroczystości maryjne. Głowę Matki Bożej zdobi złota, papieska korona, którą 28 czerwca 1998 roku, z okazji obchodów sześciusetlecia istnienia kościoła, uroczyście nałożył prymas Polski, kardynał Józef Glemp.

---

Oceń: Kościół św. Elżbiety w Warszawie

---