Instytut Kolejnictwa

---

Historia

Na podstawie zarządzenia Ministra Kolei z dnia 30 maja 1951 roku, z inicjatywy Referatu Doświadczalnego Parowozów Ministerstwa Komunikacji, powstał Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa (INBK). Przekazano mu również statut, co pozwoliło na zorganizowanie w jego ramach Zakładu Pojazdów Szynowych oraz Centralnego Laboratorium Badawczego. W miarę upływu lat, instytut zyskał nowe zakłady i laboratoria, co poszerzyło jego działalność. Początkowo znajdował się przy ul. Hożej w Warszawie, gdzie prowadzone prace badawcze napotykały jednak ograniczenia związane z niewystarczającą bazą lokalową i laboratoryjną.

W 1957 roku podjęto istotną decyzję o budowie nowego ośrodka badawczego na Olszynce Grochowskiej, co stanowiło krok w kierunku modernizacji instytutu. Budowa rozpoczęła się od hal, które miały wspierać rozwój technologiczny kolejnictwa. Następnie, 20 czerwca 1958 roku, na mocy uchwały Rady Ministrów, Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa został przekształcony w jednostkę organizacyjną Polskich Kolei Państwowych, otrzymując nową nazwę Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa (COBiRTK).

Przekształcenie to pociągnęło za sobą reorganizację, która miała na celu lepsze dopasowanie działań instytutu do potrzeb eksploatacji kolei. Wkrótce instytut przeniósł się na Olszynkę Grochowską, gdzie na obszarze 11 ha, połączonym ze stacją Warszawa Grochów, zbudowano zaawansowaną halę do badań pojazdów szynowych oraz różnorodne laboratoria. Głównym zadaniem COBiRTK było prowadzenie prac badawczych oraz koordynacja rozwoju techniki kolejowej.

Pozwolenie na wpływanie na parametry nowo powstających pojazdów szynowych teoretycznie sprzyjało rozwijaniu innowacji, jednakże w praktyce stan transportu kolejowego w kraju oraz ograniczenia technologiczne utrudniały postęp. Jako wyjątek uważać można zakup 20 brytyjskich elektrowozów serii EU06, który miał miejsce pod koniec lat 50-tych XX wieku, oraz udzielenie licencji na ich krajową produkcję jako EU07. COBiRTK odegrał kluczową rolę w przygotowaniach do tego zakupu, a także adaptacji angielskiej dokumentacji do warunków polskich.

12 października 1987 roku nazwę instytutu zmieniono na Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa (CNTK). Pomimo realizacji licznych projektów i prototypowych pojazdów do końca PRL, ogólna polityka gospodarcza i ograniczona elastyczność w przemyśle nie sprzyjały wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań. W 1996 roku ukończono budowę toru doświadczalnego w Żmigrodzie, który był planowany od lat 80-tych. Z dniem 29 listopada 1999 roku, na mocy decyzji Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej, CNTK został wyodrębniony z PKP, stając się samodzielną państwową jednostką badawczo-rozwojową podlegającą ministrowi do spraw transportu.

W dniu 20 maja 2010, w wyniku zarządzenia Ministra Infrastruktury, instytut przyjął nową nazwę – Instytut Kolejnictwa (IK). Obecnie siedziba instytutu mieści się przy ul. Józefa Chłopickiego 50 w Warszawie, a jego dyrektorem od roku 2006 jest Andrzej Żurkowski. Warto podkreślić, że 3 sierpnia 2016 roku, instytut otrzymał upoważnienie od prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, co umożliwiło mu wykonywanie kluczowych badań technicznych, niezbędnych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji oraz certyfikatów zgodności typu.

Działalność

Instytut Kolejnictwa angażuje się w szereg działań naukowych oraz badawczo-rozwojowych w różnych obszarach związanych z transportem szynowym. W ramach swojej działalności koncentruje się na wielu kluczowych dziedzinach, w tym:

• infrastrukturze dróg kolejowych oraz miejskiego transportu szynowego,
• pojazdach szynowych,
• przewozach zarówno pasażerskich, jak i ładunkowych, a także logistyce i analizie rynku transportowego,
• sterowaniu ruchem i automatyce,
• telekomunikacji i teleinformatyce,
• sieciach trakcyjnych, elekrtrycznym zasilaniu trakcji oraz urządzeniach i systemach nietrakcyjnych,
• materiałach oraz elementach konstrukcyjnych stosowanych w transporcie szynowym,
• ochronie środowiska oraz dostępności transportu szynowego dla osób z niepełnosprawnościami,
• bezpieczeństwie publicznym oraz technicznym aspektom transportu szynowego,
• wykorzystaniu transportu szynowego w kontekście obronności,
• analizach ekonomicznych dotyczących transportu szynowego,
• modelowaniu systemów oraz procesów związanych z transportem szynowym.

W obszarze swojego działania, Instytut stawia sobie szereg ambitnych celów. Do jego głównych zadań należą:

• rozwiązywanie skomplikowanych problemów dotyczących modernizacji zarówno infrastruktury kolejowej, jak i miejskiego transportu szynowego,
• doskonalenie technologii przewozów pasażerskich oraz ładunków za pomocą transportu szynowego,
• zmniejszanie ryzyka związane z eksploatacją transportu szynowego w normalnych warunkach, jak i w sytuacjach kryzysowych,
• naukowo-techniczne wspieranie projektowania, budowy oraz eksploatacji kolei dużych prędkości,
• integrowanie polskiej sieci kolejowej z siecią europejską,
• minimalizacja negatywnego wpływu transportu szynowego na środowisko oraz poprawa dostępności tego transportu dla osób niepełnosprawnych.

Nagrody i wyróżnienia

Instytut Kolejnictwa może poszczycić się licznymi nagrodami oraz wyróżnieniami, które świadczą o jego wyjątkowej działalności w dziedzinie kolejnictwa.

• W 2013 roku przyznano instytutowi nagrodę w ramach IX edycji konkursu „Człowiek Roku – Przyjaciel Kolei” w kategorii Przyjaciel Kolei podczas III Kongresu Kolejowego,
• W 2015 roku instytut otrzymał wyróżnienie ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego za innowacyjność w prowadzonej działalności naukowo-badawczej.

---

Oceń: Instytut Kolejnictwa

---