Urząd Transportu Kolejowego

---

Zadania i działalność

Urząd Transportu Kolejowego pełni istotną rolę jako organ regulacyjny w dziedzinie transportu kolejowego, zajmując się wieloma kluczowymi zadaniami, które obejmują:

• regulację rynku transportu kolejowego,
• licencjonowanie transportu kolejowego,
• nadzór techniczny nad utrzymaniem i eksploatacją linii kolejowych oraz pojazdów,
• zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu kolejowym,
• nadzór nad prawami pasażerów korzystających z kolei,
• wydawanie licencji oraz świadectw dla maszynistów.

Właściwości Urzędu obejmują także monitorowanie rozwoju sektora kolejowego oraz prace na rzecz podnoszenia standardów bezpieczeństwa, współpracując przy tym z instytucjami europejskimi odpowiedzialnymi za rozwój wspólnego rynku usług kolejowych.

W ramach nadzoru technicznego, do zadań tego urzędu należy:

• wydawanie, przedłużanie, modyfikowanie i cofanie autoryzacji oraz certyfikatów bezpieczeństwa, a także prowadzenie ich rejestrów,
• kontrola zgodności działań zarządców infrastruktury oraz przewoźników z obowiązującymi przepisami,
• dopuszczanie do eksploatacji nowego lub znacząco zmodyfikowanego taboru kolejowego,
• wydawanie świadectw dla budowli oraz urządzeń związanych z ruchem kolejowym i prowadzenie ich rejestru,
• nadzór nad zasadami bezpieczeństwa transportu kolejowego,
• monitowanie, promowanie i realizacja krajowych zasad bezpieczeństwa,
• prowadzenie rejestru krajowego pojazdów kolejowych,
• nadzór nad centrami szkoleniowymi dla doradców ds. bezpieczeństwa transportu towarów niebezpiecznych,
• należyte wykonanie zaleceń powypadkowych oraz ocena stanu bezpieczeństwa w ruchu kolejowym,
• coroczna analiza stanu bezpieczeństwa dla Ministra Infrastruktury oraz Europejskiej Agencji Kolejowej.

W przypadku stwierdzenia zagrożenia, Prezes Urzędu ma prawo:

• wstrzymać ruch kolejowy lub wprowadzić jego ograniczenie na usytuowanej linii,
• wyłączyć z eksploatacji pojazd kolejowy bądź wprowadzić ograniczenia w jego użytkowaniu, kiedy nie spełnia on wymogów technicznych.

Do zadań Urzędu w zakresie regulacji należy:

• zatwierdzanie oraz koordynowanie opłat za korzystanie z tras pociągów,
• nadzór nad dostępem przewoźników do infrastruktury kolejowej,
• równe traktowanie wszystkich przewoźników w kontekście przydzielania tras oraz naliczania opłat,
• analizowanie skarg przewoźników dotyczących regulaminów,
• opiniowanie projektów planów transportowych oraz umów o świadczenie usług publicznych,
• przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym w branży,
• nałożenie kar finansowych w razie potrzeby oraz wydawanie decyzji dotyczących dostępu do rynku.

Urząd Transportu Kolejowego jest zaangażowany w liberalizację rynku kolejowego w Polsce, stworzenie konkurencyjnych warunków dla nowych przedsiębiorstw, a także wprowadzenie jednolitych zasad funkcjonowania dla wszystkich podmiotów w Polsce oraz w ramach Unii Europejskiej.

W kontekście współpracy międzynarodowej, Urząd jest członkiem Europejskiej Agencji Kolejowej oraz IRG Rail. W przeszłości, w 2012 roku, Najwyższa Izba Kontroli (NIK) oceniła działania UTK negatywnie w zakresie monitorowania przewozu towarów niebezpiecznych. Sytuacja została jednak poprawiona w 2017 roku, kiedy NIK pozytywnie ocenił nadzór Urzędu nad technicznym stanem skrzyżowań linii kolejowych oraz dokumentacją techniczną przejazdów.

Podsumowując, Urząd Transportu Kolejowego skutecznie realizuje swoje zadania w obszarze regulacji transportu kolejowego oraz zapewnienia bezpieczeństwa, co przekłada się na poprawę funkcjonowania całego sektora.

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

„Wydatki oraz dochody Urzędu Transportu Kolejowego są realizowane w ramach części 71 budżetu państwa, co jest kluczowe dla jego funkcjonowania.

Jednym z najważniejszych źródeł dochodów UTK są wpływy z opłat, które pobierane są za wydawanie świadectw dopuszczenia do eksploatacji różnorodnych typów budowli, urządzeń niezbędnych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz pojazdów kolejowych. Dodatkowo, dochody pochodzą z opłat za certyfikaty oraz świadectwa bezpieczeństwa zarówno dla zarządców infrastruktury, jak i dla użytkowników bocznic kolejowych.

W 2017 roku wydatki UTK osiągnęły wartość 33,89 mln zł, natomiast dochody wyniosły 6,65 mln zł. Statystyki te wskazują na znaczne różnice między wydatkami a dochodami, co wymaga szczegółowej analizy.

Przeciętne zatrudnienie w Urzędzie Transportu Kolejowego w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 253 osoby, co pokazuje stabilność zatrudnienia w instytucji. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto pracowników osiągnęło wartość 6229 zł, co odzwierciedla rynek pracy w tym sektorze.

W ustawie budżetowej na rok 2017 przewidziano wydatki UTK na poziomie 38,34 mln zł, z dochodami zaplanowanymi na 3,57 mln zł, co jeszcze bardziej podkreśla różnice w finansowaniu tej instytucji.

Prezesi

W tej sekcji przedstawiamy listę prezesów Urzędu Transportu Kolejowego, która zawiera informacje o osobach sprawujących tę funkcję na przestrzeni lat. Prezentowany wykaz ilustruje zmiany na stanowisku prezesa oraz czas trwania ich kadencji.

Od	Do	Prezes	_
2003	2006	Janusz Dyduch	_
2006	2010	Wiesław Jarosiewicz	_
2010	_	Mirosław Antonowicz (p.o.)	_
2010	2012	Krzysztof Jaroszyński	_
5 stycznia 2012	17 czerwca 2012	Krzysztof Dyl (p.o.)	_
18 czerwca 2012	24 lutego 2016	Krzysztof Dyl	_
24 lutego 2016	24 listopada 2016	Ignacy Góra (p.o.)	_
24 listopada 2016	aktualnie	Ignacy Góra	_

Wiceprezesi

W skład kierownictwa Urzędu Transportu Kolejowego wchodzą dwaj wiceprezesi, którzy pełnią swoje funkcje od ściśle określonych dat.

• Kamil Wilde – został powołany na stanowisko wiceprezesa 4 września 2017,
• Marcin Trela – rozpoczął pełnienie swoich obowiązków od 1 kwietnia 2021.

Siedziba

Warto wskazać, że początkowo Centrala Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) miała swoją siedzibę w Warszawie przy ul. Chałubińskiego 4-6, gdzie funkcjonowała od 2003 do 2014 roku. Następnie przeniosła się do Alej Jerozolimskich 134, w obrębie znanego kompleksu biurowego Eurocentrum Office Complex.

UTK posiada również osiem oddziałów terenowych, które zostały rozmieszczone w różnych częściach Polski, co pozwala na skuteczne zarządzanie transportem kolejowym. Oddziały te znajdują się w następujących lokalizacjach:

• Warszawie (OT1) – obszar działania: Województwo Mazowieckie oraz Województwo Podlaskie,
• Lublinie (OT2) – obszar działania: Województwo Lubelskie oraz Województwo Świętokrzyskie,
• Krakowie (OT3) – obszar działania: Województwo Małopolskie oraz Województwo Podkarpackie,
• Katowicach (OT4) – obszar działania: Województwo Śląskie oraz Województwo Łódzkie,
• Gdańsku (OT5) – obszar działania: Województwo Pomorskie oraz Województwo Warmińsko-Mazurskie,
• Wrocławiu (OT6) – obszar działania: Województwo Dolnośląskie oraz Województwo Opolskie,
• Poznaniu (OT7) – obszar działania: Województwo Wielkopolskie oraz Województwo Kujawsko-Pomorskie,
• Szczecinie (OT8) – obszar działania: Województwo Zachodniopomorskie oraz Województwo Lubuskie.

Społeczna odpowiedzialność

Odpowiedzialność społeczna jest kluczowym aspektem w działaniach urzędu, który z powodzeniem wprowadza ją w życie. Zagadnienia związane z CSR opierają się na czterech głównych filarach: bezpieczeństwie w transporcie kolejowym, zwiększonej dostępności kolei dla osób z niepełnosprawnościami, dbałości o czyste środowisko oraz rozwoju ambitnego zespołu.

W kontekście działań związanych z odpowiedzialnością społeczną, od 2016 roku funkcjonuje program „Akademia Wiedzy Kolejowej”. Jest on integralną częścią szerszej inicjatywy pod nazwą „Akademia UTK”. Celem tej inicjatywy jest propagowanie dobrych praktyk wśród różnych uczestników rynku kolejowego, poprzez organizację bezpłatnych szkoleń oraz warsztatów prowadzonych przez Urząd.

Program ma na celu również umożliwienie bieżącego reagowania na wyzwania rynku kolejowego, które mogą wynikać z wprowadzanych zmian w przepisach prawa. Interesujący jest fakt, że tematyka organizowanych spotkań jest ustalana przez samych uczestników szkoleń, co sprawia, że są one tak naprawdę dostosowane do aktualnych potrzeb rynku.

Szkolenia w Akademii Wiedzy Kolejowej są dostępne bez opłat, co stanowi istotny atut. Urząd Transportu Kolejowego dostrzega, że powiększanie wiedzy i kompetencji interesariuszy jest kluczowe dla usprawnienia pracy samego urzędu oraz dla bardziej efektywnego zarządzania funduszami publicznymi.

---

Oceń: Urząd Transportu Kolejowego

---