Zdzisław Karczewski

Kultura i sztuka

Zdzisław Karczewski był niezwykle utalentowanym artystą, którego życie i twórczość miały istotny wpływ na polski teatr oraz kino połowy XX wieku.

Urodził się w Warszawie 23 marca 1903 roku, a swoje życie zakończył 30 września 1970 roku we Wrocławiu. Był nie tylko aktorem, ale również reżyserem oraz dyrektorem teatralnym, co sprawiło, że jego wpływ na kulturę był bardzo szeroki.

Życiorys

Kariera sportowa

W młodzieńczych latach Zdzisław Karczewski wykazywał duże uzdolnienia sportowe. Był mistrzem Polski zarówno w biegu na 800 m, jak i w sztafecie 4 × 400 m w 1923 roku. W swej karierze zdołał również trzykrotnie zdobyć wicemistrzostwo Polski, a to w biegach: 5000 m w roku 1921, w trójskoku w 1922 oraz w sztafecie 4 × 400 m w 1925 roku. Ponadto, trzykrotnie lądował na najniższym stopniu podium, zapewniając sobie brązowe medale w biegach na 800 m (1922), w trójskoku (1924) oraz w chodu na 10 km (1923).

Jego osiągnięcia obejmowały także międzynarodowe podium, kiedy to zdobył srebrny medal w sztafecie olimpijskiej podczas II Akademickich Mistrzostw Świata, współpracując z Zygmuntem Weissem, Zygmuntem Dąbrowskim oraz Stefanem Ołdakiem w 1924 roku w Warszawie.

Życie artystyczne

Karczewski ukończył Oddział Dramatyczny przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie w 1925 roku. W latach do 1939 występował w uznawanych teatrach takich jak: „Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego”, Teatr Polski oraz Teatr Narodowy w Warszawie, a także w Miejskim w Łodzi, Teatrze im. Słowackiego w Krakowie oraz Miejskim w Wilnie.

W czasie II wojny światowej, od 1940 do 1941 roku, występował w jawnych teatrach w Warszawie, a następnie przez jakiś czas pracował jako kelner i współpracował z konspiracyjnym Teatrem Wyobraźni Tadeusza Byrskiego. Po wojnie, w 1944 roku, został wywieziony do Niemiec. Po powrocie do Polski, znalazł zatrudnienie w rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, a później pełnił funkcję dyrektora w rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie.

W latach 1946–1948 był zarówno aktorem, jak i reżyserem w Teatrze Komedii Muzycznej w Szczecinie. Następnie, w latach 1948–1951, współpracował z Państwowymi Teatrami Dramatycznymi, gdzie w sezonie 1950/1951 pełnił obowiązki dyrektora. Jego kariera obejmowała również pracę w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1951 i lata 1953–1955) oraz w Teatrze Nowym w Poznaniu (1952). W latach 1955–1958 sprawował władzę jako kierownik artystyczny Teatru im. Żeromskiego w Radomiu.

Wielu widzów zapamiętało go z ról w filmach, takich jak Sami swoi, gdzie zagrał Johna Pawlaka, oraz Ogniomistrz Kaleń. Zmarł i został pochowany we Wrocławiu na Cmentarzu Osobowickim.

Wybrana filmografia

Oto w szczególności wybrana filmografia Zdzisława Karczewskiego, który był znaczącą postacią w polskim kinie.

  • 1932: Pod Twoją obronę,
  • 1936: Bolek i Lolek,
  • 1936: Róża,
  • 1939: Doktór Murek,
  • 1949: Za wami pójdą inni,
  • 1950: Dwie brygady,
  • 1955: Trzy starty – trener pływacki,
  • 1961: Ogniomistrz Kaleń – jako pułkownik Tomaszewski,
  • 1963: Czarne skrzydła,
  • 1963: Pamiętnik pani Hanki,
  • 1963: Ranny w lesie – jako partyzant „Kulawy”,
  • 1966: Czterej pancerni i pies (odc. 1) – jako Jefim Siemionowicz,
  • 1966: Don Gabriel – jako generał,
  • 1967: Sami swoi – jako John Pawlak,
  • 1968: Czerwone i złote,
  • 1968: Lalka.

Przypisy

  1. Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 06.2006 r., s. 350. ISBN 83-7384-561-5.

Oceń: Zdzisław Karczewski

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:16