Zdzisław Hipolit Dąbrowski to postać, która zapisała się w historii Polski jako powstaniec styczniowy oraz znakomity inżynier chemik. Urodził się 13 sierpnia 1843 roku w Warszawie, stolicy, która była świadkiem wielu historycznych wydarzeń.
Jego życie zakończyło się 19 lutego 1904 roku w Kijowie, gdzie pozostawił po sobie wyraźny ślad w obszarze organizacji przemysłu cukrowniczego. Dąbrowski nie tylko angażował się w działalność rewolucyjną, ale także przyczynił się do rozwoju branży, która dla wielu regionów miała ogromne znaczenie gospodarcze.
Życiorys
W młodym wieku Zdzisław Hipolit Dąbrowski rozpoczął swoją edukację, ukończając gimnazjum w Warszawie, po czym kontynuował naukę w szkole przygotowawczej do Szkoły Głównej. W 1862 roku podjął studia prawnicze w Szkole Głównej, jednak jego życie nabrało tempa, gdy participował w powstaniu styczniowym, gdzie odniósł rany i przez pewien czas ukrywał się w posiadłościach szlacheckich. Pod koniec 1864 roku udało mu się dotrzeć do Gdańska.
Po zakończeniu zamieszek, Dąbrowski zamierzał kontynuować swoją edukację. Ukończył politechnikę w Gandawie w Belgii, zdobywając dyplom inżyniera w dziedzinie chemii. Dalsze kształcenie odbywał w Paryżu, gdzie miał okazję pracować jako asystent Aimé Civiale (1821–1893), który zajmował się drogimi poszukiwaniami chemicznymi i geologicznymi. W trakcie wojny francusko-niemieckiej w latach 1870-1871 współpracował z Civiale oraz Władysławem Folkierskim i Stanisławem Kronenbergiem, zajmując się instalacją oświetlenia elektrycznego w fortach otaczających Paryż.
Po powrocie do Polski zyskał znaczenie na rynku technicznym. Pracował w fabryce Ludwika Zieleniewskiego w Krakowie, gdzie pełnił różne funkcje, aby później zostać zawiadowcą pudlingarni i wielkich pieców w Brodach oraz Starachowicach. Po kilku latach powrócił do Warszawy, gdzie jego doświadczenie z systemem Manouriego przyczyniło się do unowocześnienia metod odcukrzania melasy w cukrowniach. Wprowadził ten nowoczesny proces w cukrowni w Józefowie.
Dąbrowski został dyrektorem „Biura Manouri” w Warszawie, w ramach którego wprowadzał nowoczesne technologie produkcji cukru w Królestwie Polskim. Swoje niezwykłe zdolności połączył z techniczną wizją, prowadząc biuro porad technicznych dla cukrownictwa w Warszawie w latach 1884-1886 razem z inżynierem Ludwikiem Rossmanem. Jako pierwszy sekretarz Sekcji Cukrowniczej Warszawskiego Oddziału Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu, miał znaczący wpływ na rozwój lokalnego przemysłu. Z jego inicjatywy powstała także pierwsza stacja meteorologiczna przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
W kolejnych latach Dąbrowski zamieszkał w Kijowie, gdzie działał jako przedstawiciel i rzecznik cukrowników Królestwa w ogólnorosyjskim Syndykacie. Po jego rozwiązaniu pełnił funkcję dyrektora cukrowni w Sokołówce oraz Krasiłowie. Na Ukrainie zarządzał biurem technicznym prowadzonym przez Stefana Węglińskiego, a jego działalność zakończyła się zgonem w Kijowie. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na Starych Powązkach w Warszawie.
Życie prywatne
Zdzisław Hipolit Dąbrowski pochodził z rodziny o znaczących tradycjach. Był synem Ignacego Henryka Dąbrowskiego, który pełnił funkcję dyrektora departamentu Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, a także zasiadał w gronie właścicieli majątku Rokitno. Jego matką była Zofia Rozalia z domu Fink.
W rodzinie Dąbrowskich wychowywało się pięciu braci: Wszebor (1832–1912), Wiktor (1848–1928), Czesław (1856–1928), Jan (1861–1932) oraz Ignacy Marian (1862–1917). W życie osobiste Dąbrowskiego wpisały się dwie ważne małżeństwa.
Po raz pierwszy ożenił się w 1875 roku z Teklą ze Stępowskich, jednak ich wspólne życie nie trwało długo, ponieważ Tekla zmarła w 1877 roku. Z tego związku urodził się syn, Zdzisław Eugeniusz, który doszedł do znacznego uznania jako inżynier technolog.
W 1881 roku Dąbrowski wstąpił w drugi związek małżeński z Marią Izabelą z Sobierańskich. Małżeństwo to przyniosło mu potomstwo, w tym córkę Zofię, która poślubiła Maurycego Szyszko oraz dwóch synów: Tadeusza i Wiesława. Zofia żyła w latach 1882–1967, Tadeusz zmarł w 1942 roku, podczas gdy los Wiesława pozostaje nieznany.
Przypisy
- Zdzisław Hipolit Dąbrowski - Geni [dostęp 28.08.2023 r.]
- Zdzisław Hipolit Dąbrowski h. Ogończyk M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 28.08.2023 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: TEKLA DĄBROWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 27.08.2023 r.]
- Zygmunt Przyrembel, Dąbrowski Zdzisław Hipolit (1843-1904), Polski Słownik Biograficzny, t. 5 Kraków 1939-1946, s. 25–26
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Wojciech Sawicki (inżynier) | Michał Przerwa-Tetmajer (architekt) | Leo Gerstenzang | Wojciech Kowalczyk (architekt) | Jerzy Lejk | Lucjan Korngold | Jerzy Rogowski (inżynier) | Karol Wajs | Marek Nałęcz | Jacek Szpotański | Czesław Bieniek | Marcin Sadowski | Bohdan Nagórski | Edward Szymański (inżynier) | Stanisław Lis (inżynier) | Wilhelm Beyer | Jan Strumiłło | Jerzy Wicher | Józef Izaak Pinkiert | Edward CichockiOceń: Zdzisław Hipolit Dąbrowski