Zdzisław Birnbaum

---

Życiorys

Zdzisław Birnbaum, znany jako utalentowany artysta, rozpoczął swoją przygodę ze skrzypcami, kształcąc się w takich miastach jak Królewiec, Berlin oraz Bruksela. Był absolwentem brukselskiego Konserwatorium Muzycznego, gdzie miał zaszczyt uczyć się od takich mistrzów, jak Jan Jakowski, Maks Brode, Carol Markees, Joseph Joachim, Jan Kruse oraz Eugène Ysaÿe. Już od 1892 roku występował jako wirtuoz skrzypiec, zdobywając powszechne uznanie w latach 90. XIX wieku dzięki występom z Berlińską Orkiestrą Filharmoniczną.

Jego kariera koncertowa rozciągała się nie tylko na Europę, ale i Stany Zjednoczone. Od 1904 roku pełnił rolę dyrygenta orkiestr symfonicznych w takich miastach jak Hamburg, Lozanna oraz Warszawa. Jako koncertmistrz pracował z orkiestrami symfonicznymi w Bostonie oraz „Manhattan Opera” w Nowym Jorku, a także w Hamburgu. W jego repertuarze znalazły się wielkie opery, takie jak Madame Butterfly Giacomo Puccini, Lohengrin Richarda Wagnera oraz Carmen Georgesa Bizeta.

Obdarzony potężnym talentem, porywał orkiestrę, narzucając swą zawsze oryginalną i pełną polotu koncepcję odtwarzanego dzieła.

Leon Tadeusz Błaszczyk

W 1909 roku objął pozycję pierwszego dyrygenta Opery Manhattan w Nowym Jorku. Dodatkowo, był profesorem w Konserwatorium Muzycznym w Lozannie. Współpracował z orkiestrami w całej Szwajcarii, w takich miastach jak Montreux, Vevey oraz Genewa. Jego talent przyniósł mu przydomek „dyrygenta-czarodzieja”. W roku 1911, zyskał zaszczyt zostania pierwszym dyrygentem Filharmonii Warszawskiej, a w 1913 roku prowadził monumentalne wykonanie IX Symfonii Ludwiga van Beethovena wraz z orkiestrą liczącą 400 osób, które odbyło się w Paryżu.

To Eroica Beethovena! […] Kapelmistrz wsiadł na konia! Defiluje przed zwycięskim Bonapartem (…). Trzeba być Birnbaumem, żeby na tak małej przestrzeni, jaką jest gradus dyrektorski, wśród tłoku muzykantów, tak zręcznie zawracać rozhukanego rumaka.

Leo Belmont

W sezonie artystycznym 1915/1916 pełnił rolę dyrygenta Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Jego talent obejmował również tłumaczenie librett operowych z niemieckiego na polski, a także przetłumaczenie na język niemiecki opery Mazepa. Co więcej, był kierownikiem muzycznym premiery opery Karola Roztworowskiego Wesele według Stanisława Wyspiańskiego, która miała miejsce 24 lipca 1916 roku. W latach 1911–1914 oraz 1916–1918 pełnił również funkcję dyrektora artystycznego jako pierwszy dyrygent Filharmonii Warszawskiej.

W ciągu lat 1916–1921 odnosił liczne sukcesy jako dyrygent orkiestr w Berlinie, posiadając bogaty repertuar, w którym szczególne miejsce zajmowały dzieła Johannesa Brahmsa. Niestety, jego kariera zakończyła się 20 września 1921 roku, podczas koncertu w filharmonii warszawskiej, gdzie doznał ataku nerwowego. Po wielu zmaganiach z pogarszającym się stanem zdrowia, popełnił samobójstwo w Wannsee. W Biuletynie Filharmonii Warszawskiej zapisano, iż „odszedł wybitny wódz artystyczny orkiestry”.

---

Oceń: Zdzisław Birnbaum

---