Włodzimierz Hellmann

---

Życiorys

Włodzimierz Hellmann był synem Kazimierza, który został zesłany na Syberię za uczestnictwo w powstaniu styczniowym, oraz Aleksandry z domu Wasilewskiej (1849–1944), będącej członkinią Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej (OB PPS). W 1898 roku ukończył szkołę realną w Humaniu, a następnie w latach 1898-1904 studiował w Szkole Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie. Po zakończeniu edukacji podjął pracę w przemyśle metalowym, co umożliwiło mu nawiązanie kontaktów z PPS.

Od grudnia 1904 roku pracował w laboratorium pirotechnicznym, gdzie angażował się w produkcję bomb. Nie tylko wykonywał swoje obowiązki, ale także pełnił rolę instruktora i wykładowcy na kursach przygotowujących do działań bojowych. Jako członek Organizacji Bojowej PPS, od czerwca 1905 roku działał w rejonie Zagłębia Dąbrowskiego. Po rozłamie w PPS, który miał miejsce w listopadzie 1906 roku, przyłączył się do PPS (Frakcja Rewolucyjna). W septemberze 1907 roku, po aresztowaniu Montwiłł-Mireckiego, został powołany do Wydziału Bojowego PPS.

Hellmann brał udział w licznych akcjach, w tym:

• akcja ekspropriacyjna na płatnika Kolei Nadwiślańskiej na stacji Sławków (12 października 1907),
• nieudana akcja na pociąg pod Szydłowcem (14 lutego 1908),
• zamach na płatnika kolei na stacji Tumlin (25 lutego 1908),
• przygotowania i akcja pod Bezdanami (26 września 1908),
• wraz z Edwardem Gibalskim oraz Tomaszem Arciszewskim w nieudanej akcji na furgon z pocztą pod Cekowem (26 września 1908).

W wyniku inwigilacji przez Ochrany, Hellmann został aresztowany 3 lutego 1909 roku i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, przy czym posługiwał się fałszywym nazwiskiem Maksymilian Bolkot. Po zwolnieniu za kaucją w początkach 1910 roku udał się do Galicji, gdzie wznowił swoją działalność w Wydziale Bojowym PPS, a także został instruktorem w szkole bojowej we Lwowie.

W 1914 roku przed rozpoczęciem I wojny światowej, Hellmann wstąpił do Legionów Polskich. Od marca 1916 roku piastował stanowisko dowódcy kompanii technicznej Legionów Polskich. W 1915 roku, nadano mu stopień porucznika, a w lipcu 1916 roku awansowano go na kapitana. Jako major dowodził kompanią saperów Polskiego Korpusu Posiłkowego, a w lutym 1918 roku został wzięty do niewoli przez Austriaków.

Po wydarzeniach pod Rarańczą, Hellmann trafił do obozu w Chust na Węgrzech. Na przełomie maja 1918 roku został na nowo w Warszawie i wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej, gdzie służył do 1 listopada 1918 roku. W kolejnych miesiącach, jako członek Wojska Polskiego, dowodził 101. Rezerwowym pułkiem piechoty Dywizji Ochotniczej, który przekształcił się w 1921 roku w 3. Pułk Syberyjski (później 84. pułk piechoty). Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, zdobywając stopień podpułkownika.

W marcu 1924 roku, na własną prośbę, został przeniesiony w stan spoczynku z przydziałem do 84. pp. W kolejnych latach pracował jako mechanik w Zakładach Amunicyjnych „Pocisk” oraz jako urzędnik w Instytucie Technicznym Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1934 roku, będąc podpułkownikiem pospolitego ruszenia piechoty, znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III.

We wrześniu 1939 roku, będąc w obliczu zagrożenia, został ewakuowany na Węgry i osadzony w cywilnym obozie Siófok. Zimą 1940 roku, podjął decyzję o przedostaniu się do Paryża, a następnie do Anglii, gdzie pracował jako zastępca szefa Wojskowego Instytutu Technicznego. Z uwagi na swój wiek, został przeniesiony w stan spoczynku 1 kwietnia 1944 roku.

Rozkazami Ministra Obrony Narodowej z początku 1945 roku, Hellmann otrzymał powołanie na przewodniczącego Komisji Kontrolnej Gospodarki Pieniężnej Funduszem Specjalnym, co realizował do 7 marca 1945 roku w Paryżu, współpracując z pułkownikiem intendentem Adamem Kosibą.

W listopadzie 1945 roku, po powrocie do Polski, osiedlił się w Aninie pod Warszawą. Niestety, odmówiono mu uznania stopnia oficerskiego, pozbawiono emerytury, a jego utrzymanie opierało się na rencie starczej. Włodzimierz Hellmann zmarł po długiej chorobie 23 września 1964 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A9-8-3).

Rodzina

Wśród bliskich Włodzimierza Hellmanna znajdowały się znaczące postacie. Jego matka Aleksandra, używająca pseudonimu „Felicja”, aktywnie uczestniczyła w działaniach OB PPS, podobnie jak jego brat Józef. Z kolei żona Zenobia także była zaangażowana w ruch PPS.

Włodzimierz był dumnym ojcem dwóch synów. Jeden z nich toWłodzimierz, rocznik 1911, który zyskał uznanie jako profesor Politechniki Gdańskiej, natomiast jego drugi syn, Jerzy, urodził się w 1913 roku i poświęcił się zawodom medycznym.

Dodatkową ważną postacią w rodzinie był dziadek Włodzimierza – Andrzej Hellmann. Był on uznawanym specjalistą w dziedzinie hematologii, co podkreśla znaczenie rodzinnych osiągnięć w różnych obszarach nauki.

Ordery i odznaczenia

Włodzimierz Hellmann, jako wybitny żołnierz i patriota, otrzymał szereg odznaczeń, które stanowią symbol jego poświęcenia oraz odwagi. Oto lista jego najważniejszych nagród i odznaczeń:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2895, przyznany 20 maja 1921 roku,
• Krzyż Niepodległości z Mieczami, nadany 12 marca 1931 roku,
• Krzyż Walecznych, przyznawany czterokrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, odznaczony 19 marca 1935 roku.

---

Oceń: Włodzimierz Hellmann

---