Wanda Anna Gosławska, z domu Mankin, była wybitną polską artystką plastyczną, urodzoną 26 maja 1922 roku w Warszawie. Jej życie zakończyło się 17 listopada 2020 roku w Otwocku.
Gosławska to znana ceramiczka i rzeźbiarka, która zyskała uznanie dzięki licznym pracom z zakresu plastyki dekoracyjnej. W trakcie swojej kariery artystycznej związana była m.in. z Cepelią, a także warszawskim okręgiem Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP).
Warto również wspomnieć, że Wanda była żoną Józefa Gosławskiego, który również prowadził działalność artystyczną jako rzeźbiarz i medalier.
Życie i twórczość
Wanda Gosławska, córka Stefana i Marii, przyszedł na świat w Warszawie. Swoje wczesne lata spędziła w Kaliszu, gdzie dorastała. W obliczu drugiej wojny światowej, w latach 1942-1943, zmuszona była do pracy przymusowej w zakładzie Fallschrim Werke, który znajdował się na terenie III Rzeszy. Po wojnie, między rokiem 1946 a 1950, podjęła studia na PWSSP w Poznaniu. W 1948 roku, we wrześniu, zawarła związek małżeński z Józefem Gosławskim, z którym doczekała się dwóch córek – Bożeny Stefani i Marii Anny.
Jej kariera zawodowa obejmowała różnorodne role, w tym pracę jako scenograf w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. Była kierownikiem artystycznym w Spółdzielni „Kwiatogal” oraz członkinią Komisji Rzeczoznawców Spółdzielni „Cepelia”. W latach 1966–1969 pełniła również funkcję starszego inspektora nadzoru artystycznego w Cepelii.
W 1952 roku, razem z Józefem i Stanisławem Gosławskimi, brała udział w realizacji rzeźby Muzyka, która znajduje się na warszawskiej MDM. W 1961 roku uczestniczyła w projekcie oraz realizacji wnętrza sklepu Jablonex, usytuowanego przy ul. Żurawiej w Warszawie. Dwa lata później, w 1963 roku, stworzyła mozaikę ścienną dla sklepu Jubiler zlokalizowanego przy Rondzie Waszyngtona na Saskiej Kępie. Również w 1966 roku zrealizowała cykl obrazów ceramicznych dla hotelu Merkury w Poznaniu.
Gosławska była również autorką znaku graficznego, który jest używany przez Towarzystwo Przyjaciół Wąwolnicy. W Warszawie, na Służewcu, przy ul. Postępu 12, znajduje się mozaika stworzona przez nią, umieszczona w gmachu dawnego Kombinatu Dźwigów Osobowych. W 2016 roku przedstawiciele właściciela budynku ogłosili plany przeniesienia tej mozaiki do holu jednego z nowych gmachów planowanych na obszarze zakładu produkującego windy. Ostatecznie mozaika została umieszczona w specjalnym pawilonie, blisko nowo powstałych budynków. Niestety, do połowy 2016 roku dwie mozaiki autorstwa artystki zdobiły również elewację budynku, ale zostały zniszczone w wyniku procesu rozbiórkowego.
Wanda była projektantką medali, tworząc między innymi z tej okazji: w stulecie urodzin Marii Skłodowskiej Curie (1967), XX-lecia Muzeum Regionalnego w Puławach (1969) oraz dla Henryka Wieniawskiego (1970). Jej nazwisko pojawia się również w katalogach monet z okresu PRL, w związku z próbą kolekcjonerską 10-złotówki VII wieków Warszawy z wizerunkiem syreny, która została wybita w nakładzie 30 120 sztuk z miedzioniklu i datą 1965. Istniała również wersja niklowa tej monety.
Artystka zmarła 17 listopada 2020 roku w Otwocku i została pochowana na Starych Powązkach w Warszawie, w kwaterze 99.
Wystawy
Wspólne z Józefem Gosławskim
Rok | Miasto | Nazwa wystawy | Instytucja | Ilość prac |
---|---|---|---|---|
2024 | Żelazowa Wola | Wanda i Józef Gosławscy. Sztuka życia | Muzeum Fryderyka Chopina | ? |
Udział w wybranych wystawach zbiorowych
Rok | Miasto | Wystawa |
---|---|---|
1952 | Poznań | Wystawa ZPAP Okręgu Poznańskiego |
1961 | Warszawa | Rzeźba z okazji XV-lecia PRL |
1962, 1963 | Praga | III oraz IV Międzynarodowa Wystawa Ceramiki Artystycznej |
1963 | Warszawa | Warszawa w sztuce |
1963 | Warszawa | Użytkowa sztuka w XV-leciu PRL |
1964 | Warszawa | Ogólnopolska Wystawa Tkaniny, Ceramiki oraz Szkła Artystycznego |
1966 | Wrocław | Sztuka medalierska w PRL w latach 1945–65 |
1969 | Wrocław | XXV-lecie PRL – Ceramika i Szkło |
2016 | Warszawa | Artyści z Saskiej Kępy |
2018 | Warszawa | O ginących pracowniach |
Nagrody i wyróżnienia
W ciągu swojej kariery, Wanda Gosławska zdobyła szereg wyróżnień oraz nagród, które podkreślają jej wkład w sztukę i kulturę.
- 1959 – II nagroda w konkursie na Pomnik Żołnierzy I Armii WP,
- 1962 – wyróżnienie I stopnia w konkursie na Pomnik Bolesława Prusa,
- 1963 – nagroda za medal VII wieków Warszawy,
- 1979 – Odznaka Honorowa Miasta Kalisza.
Przypisy
- Zamieniam się w słuch #198 – Maja Krasicka i codzienność hotelu Merkury. kulturaupodstaw.pl, 03.07.2024 r. [dostęp 23.07.2024 r.]
- Informacje o prześladowaniach. straty.pl. [dostęp 07.11.2023 r.]
- a b Rejestr Spadkowy PL: wyszukiwanie wpisu [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 28.01.2023 r.]
- Wanda i Józef Gosławscy. Sztuka życia [online], muzeum.nifc.pl [dostęp 21.07.2024 r.]
- JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety próbne 1949–1990, wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 27, ISBN 978-83-87355-88-3.
- Paweł Giergoń: Mozaika warszawska. Przewodnik po plastyce w architekturze stolicy 1945-1989. Muzeum Powstania Warszawskiego, 2014, s. 354, ISBN 978-83-60142-96-7.
- Tomasz Urzykowski: "Chirurgiczna" operacja na budowie: Wycięli mozaikę z wyburzanego budynku. warszawa.wyborcza.pl, 03.08.2020 r. [dostęp 13.08.2020 r.]
- Zmarła Wanda Gosławska. heliotropvintage.pl, 19.11.2020 r. [dostęp 19.11.2020 r.]
- Zmarła artystka plastyk Wanda Gosławska. saskakepa.waw.pl, 22.11.2020 r. [dostęp 14.12.2020 r.]
- O ginących pracowniach. artinfo.pl. [dostęp 26.01.2018 r.]
- Odznaka Honorowa Miasta Kalisza. kalisz.pl, 23.09.2021 r. [dostęp 23.09.2021 r.]
- Alarm dla cennej mozaiki z lat 60. Czy deweloper ją zachowa?. wyborcza.pl, 13.06.2016 r. [dostęp 13.06.2016 r.]
- Mozaika nie będzie zabytkiem. Wierzą inwestorowi „na słowo”. tvn24.pl, 18.07.2016 r. [dostęp 20.07.2016 r.]
- Anna Rudzka. Warto czasem spojrzeć w górę. „Zabytki”. 7, s. 6–9, lipiec 2008 r. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA. ISSN 1640-0194.
- Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa – historia dzielnicy, jej mieszkańcy, środowisko artystyczne, sklepy i kawiarnie.... W: Hanna Faryna Paszkiewicz: Saska Kępa. Murator, 2001, s. 17. ISBN 83-915407-0-7.
- Artyści Saskiej Kępy. Prom Kultury Saska Kępa, 2016, s. 67. ISBN 978-83-946476-0-5.
- Anna Rudzka: Kalendarium życia Józefa Gosławskiego. W: Anna Rudzka: Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale. Wyd. 1. Warszawa: Alegoria, 2009, s. 63. ISBN 978-83-62248-00-1.
- Regionalne Towarzystwo Przyjaciół Wąwolnicy. Nasza działalność. wawolnica.pl. [dostęp 26.12.2009 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Hanna Kłoskowska | Marek Nowakowski | Dominika Dymińska | Wojciech Paszkowski | Dariusz Krupicz | Bogdan Kowalewski | Witek Orski | Władysław Wiślicki | Jan Walery Królikowski | Krzysztof Wakuliński | Gabriela Pietrucha | Paweł Dębski | Dorota Betlewska-Gutowska | Krzysztof Oloś | Beata Liszewska | Andrzej Zygierewicz | Albert Krystyniak | Romuald Zerych | Wojciech Wójcik (pisarz) | Zbigniew MentzelOceń: Wanda Gosławska