Wacław Barcikowski

Polityka i administracja

Wacław Barcikowski, urodzony 10 października 1887 roku w Warszawie, to postać zasługująca na szczególne uznanie w historii Polski. Był nie tylko prawnikiem oraz adwokatem, ale również aktywnym działaczem politycznym, który swoją działalnością znacząco wpłynął na polską rzeczywistość ustrojową.

W latach 1949–1956 pełnił funkcję przewodniczącego Stronnictwa Demokratycznego, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie polityczne kraju w okresie powojennym. Warto również podkreślić, że w latach 1945–1956 piastował urząd pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, co czyni go jedną z kluczowych postaci w polskim wymiarze sprawiedliwości w tym czasie.

Dodatkowo, Barcikowski był wicemarszałkiem Sejmu Ustawodawczego oraz członkiem Rady Państwa, gdzie działał jako zastępca przewodniczącego w latach 1952–1956. Jego szeroka działalność obejmowała również bycie posłem do Krajowej Rady Narodowej oraz Sejmu Ustawodawczego, a także w Sejmie PRL I kadencji.

Wacław Barcikowski jest także znany jako jeden z budowniczych Polski Ludowej, co postawiło go w centralnym punkcie wielu debat politycznych tego okresu.

Życiorys

Pochodzenie Wacława Barcikowskiego wywodzi się z warszawskiej rodziny robotniczej, w której to przyszedł na świat jako syn Damazego Adama oraz Marii. W młodości zdobywał pierwsze doświadczenia, wykonując pracę fizyczną w zakładach „Szukierta i Siemensa” w stolicy. W latach przed I wojną światową przebywał przez dłuższy czas w Moskwie, gdzie brał aktywny udział w wydarzeniach rewolucji 1905 roku. W 1912 roku, zdobijając wykształcenie, zdał w Moskwie egzamin maturalny, a już w 1918 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Moskiewskiego.

Po zakończeniu studiów, w latach 1919–1924 pracował w zawodzie prokuratora. Niestety, z powodu sytuacji politycznej, został zmuszony do rezygnacji z tej funkcji, po czym przeszedł do zawodu adwokata. Jego umiejętności w tej roli zyskały uznanie zwłaszcza w ważnych procesach, w tym w procesie brzeskim (1931), gdzie był obrońcą Mieczysława Mastka, a także w procesach toruńskim (1931) oraz łuckim (1934). W 1936 roku działał jako obrońca Władysława Gomułki. Odgrywał również znaczącą rolę w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela, organizacji, która sprzeciwiała się prześladowaniom politycznym. Organ ten został jednak rozwiązany przez władze sanacyjne w 1937 roku.

W latach 1937–1939 był aktywnym członkiem Klubu Demokratycznego w Warszawie. W czasach II wojny światowej, Barcikowski angażował się w działalność w ruchu oporu, pełniąc różne kluczowe funkcje, w tym będąc jednym z czołowych działaczy Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej oraz przewodniczącym Naczelnego Komitetu Ludowego Zjednoczonych Stronnictw Demokratycznych i Socjalistycznych w latach 1943–1944. Otwarcie popierał współpracę z Polską Partią Robotniczą.

Po zakończeniu wojny, Barcikowski pozostał aktywny w Stronnictwie Demokratycznym, gdzie był zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Od 1945 do 1958 zasiadał w Centralnym Komitecie oraz w Prezydium CK. W latach 1945–1949 pełnił stanowisko I wiceprzewodniczącego CK, a od 1949 do 1956 przewodniczył CK SD. Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, Sejmu Ustawodawczego oraz Sejmu PRL I kadencji. W latach 1947–1952 zasiadał na czołowym miejscu jako przewodniczący Komisji Prawniczej i Regulaminowej w Sejmie Ustawodawczym, a także przewodniczył Klubowi Poselskiemu SD między 1948 a 1952. Barcikowski był również członkiem Prezydium KRN (1945–1947) oraz wicemarszałkiem Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) i członkiem Rady Państwa. W latach 1952–1956 pełnił rolę zastępcy przewodniczącego Rady Państwa.

W okresie od 1945 do 1956 sprawował także funkcję pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, jednak po wojnie stał się współodpowiedzialny za degradaację w sądownictwie w czasie stalinowskim. W grudniu 1956 roku Barcikowski wycofał się z politycznego życia. Angażował się również w działalność Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a także pełnił rolę przewodniczącego w: Polskim Związku Zachodnim, Polskim Komitecie Słowiańskim, Towarzystwie Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych i Zrzeszeniu Prawników Demokratów (później Zrzeszeniu Prawników Polskich). W listopadzie 1949 roku został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu z okazji 70-lecia urodzin Józefa Stalina.

Ostatecznie, Wacław Barcikowski spoczął na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 32B-tuje-14). Był żonaty z Janiną Sylwanowicz (1896–1985) i miał syna Władysława, który osiągnął stopień generała brygady w Wojsku Polskim. Dodatkowo, był dziadkiem Andrzeja Barcikowskiego.

Ordery i odznaczenia

Wacław Barcikowski był odznaczanym działaczem, który otrzymał wiele nagród za swoje osiągnięcia. Do jego najbardziej znaczących odznaczeń należą:

  • Order Budowniczych Polski Ludowej, przyznany w 1977 roku,
  • Order Sztandaru Pracy I klasy, który otrzymał dwukrotnie,
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, nadany 29 grudnia 1945 roku,
  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy, przyznany 19 lipca 1946 roku,
  • Medal za Warszawę 1939–1945, nadany 17 stycznia 1946 roku,
  • Order Braterstwa i Jedności ze Złotą Gwiazdą, przyznany w Jugosławii w 1946 roku.

Przypisy

  1. Wręczenie Orderu Budowniczego Polski Ludowej Wacławowi Barcikowskiemu, „Kurier Polski”, nr 223 z 19.10.1977 r., s. 1
  2. Pogrzeb Wacława Barcikowskiego, „Kurier Polski”, nr 90 z 08-10.05.1981 r., s. 1
  3. Władysław Gomułka „Pamiętniki” t.I, s. 440 BGW 1994 r., ISBN 83-7066-552-7
  4. Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6.11.1949 r., s. 1
  5. Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19.03.1946 r., s. 1
  6. M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 47 „w uznaniu zasług położonych dla odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej przez pracę konspiracyjną w szeregach Stronnictwa Demokratycznego”
  7. M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207 „z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju”
  8. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”
  9. a b c d StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983 r., s. 24
  10. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Oceń: Wacław Barcikowski

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:19