Jerzy Erdman

---

Życiorys

Muzyczna edukacja Jerzego Erdmana rozpoczęła się w 1947 roku w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. W latach 1964–1970 kształcił się na Wydziale Reżyserii Dźwięku oraz Wydziale Instrumentalnym tej uczelni. W 1970 roku uzyskał dyplom w klasie organów prof. Feliksa Rączkowskiego. Ponadto, odbył kurs mistrzowski u prof. Flor Peetersa w Mechelen w Belgii. Jerzy Erdman zdobył stopień doktora w dziedzinie teorii muzyki oraz obronił pracę habilitacyjną na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, w zakresie nauk humanistycznych, szczególnie muzykologii.

Od początku swojej kariery był zaangażowany w działalność naukową i dydaktyczną jako wykładowca w Katedrze Teorii Muzyki na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, gdzie również kierował Pracownią Organologii.

Był uznawanym wirtuozem organów, często występującym na krajowych i międzynarodowych festiwalach organowych, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jego dorobek artystyczny obejmuje wiele premier polskiej muzyki organowej z różnych okresów historycznych. Erdman regularnie pojawiał się w telewizyjnych programach oraz audycjach radiowych, a także realizował nagrania dla Polskiego Radia, jak również dla stacji w Holandii i renomowanych radiofonii niemieckich.

Dzięki jego badaniom wydano m.in. utwory polskiej muzyki: Tabulatury Pelplińskiej, Tabulatury Gdańskiej oraz dzieła Feliksa Nowowiejskiego, na których twórczości organowej szczególnie się skupił. Efektem tej pasji są koncerty, prawykonania radiowe i płytowe, a także analizy jego utworów.

Jerzy Erdman był autorem wielu prac, w tym książki „Organy”, w której omawia techniczne aspekty instrumentów, literaturę organową, a także historię ich budownictwa z szczególnym uwzględnieniem polskich tradycji. Jako ekspert Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz rzeczoznawca w zakresie budownictwa organowego, wielokrotnie pełnił funkcję konsultanta w procesie importu organów oraz konserwacji zabytkowych instrumentów. Wspierał rozwój warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej „Organy Archikatedry” jako jeden z pomysłodawców oraz kierownik artystyczny festiwalu.

Poza muzyką, Erdman interesował się astronomią. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (PTMA) oraz przewodniczącym Oddziału Warszawskiego PTMA, gdzie publikował artykuły w periodyku „Urania”.

W życiu osobistym, Jerzy Erdman miał dwie córki: Marię Erdman, która jest klawikordzistką, organistką, muzykologiem i pedagogiem, oraz Magdalenę Erdman, flecistkę z doświadczeniem dyplomatycznym, byłej wicedyrektor Instytutu Polskiego w Sztokholmie i radcy ambasady RP w Berlinie.

Artysta spoczywa na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, w kwaterze 52C-3-31.

Publikacje

Książki

Jerzy Erdman jest autorem kilku znaczących publikacji, które koncentrują się głównie na muzyce organowej. Jego prace zasługują na szczególne uznanie w kontekście badań nad polską tradycją muzyczną. Oto dwie kluczowe pozycje, które wydobywają zawirowania tego artystycznego obszaru:

• Erdman J., Organy, Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1992, ISBN 978-83-85015-93-2,
• Erdman J., Polska muzyka organowa epoki romantycznej, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1987, ISBN 978-83-86090-05-1.

Artykuły naukowe (wybór)

Ważnym elementem pracy naukowej Erdmana są także jego artykuły, które przyczyniają się do bardziej szczegółowego zrozumienia muzyki organowej oraz jej kontekstów kulturowych. Poniżej znajduje się wybrana lista jego publikacji naukowych, które ukazują jego szeroką wiedzę i badania w tej dziedzinie:

• Erdman J., Pieśń religijna w twórczości organowej Feliksa Nowowiejskiego (Das religiose Lied im Orgelschaffen von Feliks Nowowiejski), „Zeszyty Naukowe”. Akademia Muzyczna w Gdańsku, 1984, 23, s. 197–212,
• Erdman J., Romance de M.R Balbastre – niektóre kwestie związane z tekstem muzycznym, „Pisma Teoretyczne Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki”, 1995, Z. 2, s. 15–53.

Dyskografia

Płyty LP (wybór)

W dorobku fonograficznym Jerzego Erdmana znajduje się wiele znakomitych płyt winylowych, które zasługują na szczególne wyróżnienie. Do najważniejszych z nich należy muzyka organowa z Tabulatury Pelplińskiej (LP, VERITON SXV-825/826 STEREO, 1981), która stanowi doskonały przykład jego mistrzostwa.

Innym istotnym tytułem jest V Symfonia Organowa e-moll oraz II Koncert Organowy A-dur Feliksa Nowowiejskiego (LP, Polskie Nagrania Muza SX 2597, 1987), które oddają niezwykłe brzmienie organów. Ponadto, warto zwrócić uwagę na wszystkie utwory organowe tego samego kompozytora, wydane przez Fundację Festiwal Muzyki Sakralnej w 1996 roku.

Płyty CD (wybór)

W zbiorze nagrań Jerzego Erdmana, obecne są również istotne pozycje na nośnikach CD. Organ works Feliksa Nowowiejskiego (CD, Polskie Nagrania PNCD 052, 1990) to znakomita odsłona jego twórczości, ukazująca bogactwo harmonii organowych.

Warto również zaznaczyć kolaboracyjny album Złoty wiek muzyki polskiej, gdzie wystąpił wraz z Andrzejem Chrosińskim i Magdaleną Czajką (CD, Agencja Artystyczna MTJ, 1996). Kolejnym ważnym nagraniem jest Tabulatura Gdańska 1591 na zabytkowych organach w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą (CD, Polskie Nagrania Muza PNCD 391, 1997), która ukazuje historyczne oraz kulturowe znaczenie omawianej muzyki.

---

Oceń: Jerzy Erdman

---