Stefania Perzanowska

---

Życiorys

Stefania Perzanowska to postać o niezwykłej historii, której życie było pełne poświęcenia i zaangażowania. Ukończyła Szkołę Komercyjną Żeńską im. Anieli Wareckiej oraz Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach swoich działań humanitarnych, pracowała jako wolontariuszka w Instytucie Higieny Dziecięcej, Szpitalu Wolskim oraz Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie.

Była również zaangażowana w aktywności ruchu oporu w Polsce, będąc członkinią Związku Walki Zbrojnej, Polskiej Organizacji Wojskowej, jak i Ochotniczej Legii Kobiet. Służyła w 2. Dywizji Piechoty Legionów, gdzie brała udział w pamiętnych walkach o Warszawę w 1939 roku. Jej determinacja w dążeniu do wolności narodu polskiego przejawiała się także w bitwach o Łuków i Lwów. Pełniła rolę dowódcy Sanitarnego Batalionu Kobiecego, gdzie odpowiadała za medyczne wsparcie batalionu oraz dowództwo taborów w randze podporucznika.

W kolejnych latach jej aktywność w polskim ruchu oporu doprowadziła do aresztowania pod koniec 1942 roku. W 1943 roku została przetransportowana do obozu koncentracyjnego w Majdanku koło Lublina. Tam zorganizowała szpital dla kobiet, znany jako „rewir”, co świadczy o jej nieustającej walce o godne warunki dla innych.

Stefania była także autorką książki zatytułowanej „Gdy myśli do Majdanka wracają”, w której podzieliła się swoimi doświadczeniami i refleksjami. Zmarła 16 sierpnia 1974 roku w Warszawie, a jej pamięć pozostaje w sercach wielu, którzy znają jej historię. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w grobie rodzinnym Juraszków (kwatera 243, rząd 6, grób 7–8).

Upamiętnienie

Nazwisko Stefanii Perzanowskiej znajduje się na tablicy zasłużonych Polaków, która jest umieszczona przy bramie św. Honoraty – głównym wejściu na cmentarz Powązkowski. Warto zaznaczyć, że Miejska Rada Narodowa w Radomiu podjęła decyzję uchwałą z dnia 29 marca 1985 roku, aby nadać imię Stefanii Perzanowskiej jednej z ulic w bliskim sąsiedztwie Szpitala Wojewódzkiego.

W Muzeum na Majdanku można znaleźć obszerną kolekcję listów, notatek, dokumentów oraz różnych pamiątek związanych z jej życiem.

Odznaczenia

Stefania Perzanowska, niezwykła postać, była wielokrotnie odznaczana za swoje heroiczne czyny oraz zasługi w służbie społeczeństwu. Do jej najważniejszych odznaczeń należą:

• Krzyż Virtuti Militari,
• Krzyż Polskiej Organizacji Wojskowej,
• Medal za Waleczność,
• Medal Niepodległości,
• Odznaka za Owocną Pracę w Dziedzinie Ubezpieczeń Społecznych,
• Odznaczenie od władz za postawę, dzielne przetrzymanie tortur w gestapo i nie wydanie tajemnic pracy podziemnej,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – Polonia Restituta,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Odznaka za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia I i II stopnia,
• Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża.

Te odznaczenia stanowią dowód na niezwykłą odwagę oraz poświęcenie, które Stefania prezentowała w trudnych czasach historii Polski.

---

Oceń: Stefania Perzanowska

---