Stefan Hipolit Małecki to postać, która pozostawiła znaczący ślad w polskiej sztuce. Urodził się 13 sierpnia 1924 roku w Warszawie, gdzie rozpoczęła się jego artystyczna podróż.
Jako malarz i grafik, Małecki zdobył uznanie za swoje unikalne podejście do sztuki, które łączyło różnorodne style i techniki. Jego prace, przepełnione emocjami i nastrojami, odzwierciedlają bogactwo polskiej kultury artystycznej.
Po długim i twórczym życiu, Małecki zmarł 8 października 2012 roku w Legionowie, kończąc swoją fascynującą podróż przez świat sztuki.
Życiorys
W okresie, gdy Polska znajdowała się pod okupacją niemiecką, Stefan Małecki działał jako żołnierz Armii Krajowej, gdzie używał pseudonimu „Robak”. Jego służba w latach 1939–1944 związana była z VI Obwodem Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, konkretnie w szeregach ODB–22 (Oddziału Dywersji Bojowej). Należał do aktywnych uczestników powstania warszawskiego.
Twórczość Małeckiego obejmuje różnorodne obszary, w tym plakaty, ilustracje książkowe, znaki firmowe, znaczki, kartki pocztowe oraz datowniki okolicznościowe. Od 1955 roku rozpoczął współpracę z Ministerstwem Łączności, co przyczyniło się do jego dalszej kariery artystycznej. Od 1957 roku był również członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, co potwierdza jego zaangażowanie w rozwój polskiej sztuki.
W jego dorobku znalazło się około pięciuset projektów walorów filatelistycznych, które pozostają cennym wkładem w polską filatelistykę. Niestety, zmarł w wyniku ciężkiej choroby. Małecki został pochowany na cmentarzu Bródzieńskim w Warszawie, w kwaterze 28B-5-13.
Hobby
Poza swoją twórczością artystyczną, wykazywał pasję do żeglarstwa, co również wpływało na jego życie osobiste i zawodowe.
Wybrana twórczość
Plakaty
Stefan Małecki był aktywnym uczestnikiem wielu znaczących wydarzeń w swojej karierze artystycznej, w tym:
- Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki • Arsenał 1955, 1955 – we współpracy z Tadeuszem Kobakiem,
- VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, 1965,
- Karnawał Młodości w XXV-lecie PRL, 1969,
- G. B. Pergolesi • Livietta i Tracollo, Teatr Wielki w Warszawie,
- VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, 1970.
Ilustracje książkowe
W zakresie ilustracji książkowych, ważnym dziełem, w które był zaangażowany, jest publikacja zatytułowana Mam 6 lat. To wyprawka dla sześciolatka, autorstwa Feliksa Przyłubskiego oraz Ewy Siatkowskiej. Książka wydana przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne w 1977 roku, szczyci się ilustracjami wspólnie wykonanymi z Elżbietą Fido-Drużyńską.
Znaczki pocztowe
W dziedzinie projektowania znaczków pocztowych, jego wkład obejmuje:
- Szlachetne gatunki ryb,
- 600-lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego,
- Z tradycji szkolnictwa morskiego,
- Polskie stroje ludowe,
- Historia lokomotywy,
- Porty polskie,
- Arcydzieła dramaturgii polskiej,
- Koleje polskie,
- Ochrona środowiska,
- I wizyta papieża Jana Pawła II w Polsce,
- 10-lecie Polskiej Stacji Arktycznej im. H. Arctowskiego,
- Poczet królów i książąt polskich,
- 400-lecie Poczty Polskiej,
- XVII Olimpiada • Rzym 1960,
- Walka z malarią,
- Medale olimpijskie,
- Kwiaty ogrodowe,
- Wizyta papieża Jana Pawła II w Polsce (1979).
Wystawy
W ciągu swojej kariery artystycznej, Małecki brał udział w licznych wystawach. Oto niektóre z nich:
- Wystawa rysunku „Ziemia Polska”, Opole 1958,
- Wystawa polskiego plakatu w Düsseldorfie, 1960,
- Wystawa „Polskie dzieło plastyczne w XV-lecie PRL” w dziale plakatu i grafiki reklamowej, Warszawa 1961,
- Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna, Paryż 1964,
- II Międzynarodowe Biennale Argentyńskiego Stowarzyszenia Filatelistycznego. Wystawa projektów znaczka pocztowego, Buenos Aires 1964,
- I Międzynarodowe Biennale Plakatu, Warszawa 1966,
- I Wystawa Projektów Polskich Znaczków Pocztowych, Warszawa 1968,
- I Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych, Warszawa 1969,
- III Międzynarodowe Biennale Plakatów, Warszawa 1970,
- II Wystawa Projektów Polskich Znaczków Pocztowych, Warszawa 1980,
- Wystawa Zakładów Artystycznych „ART.” ZPAP, Warszawa 1980,
- Wystawa Plakatu Muzycznego, Wilanów 1980,
- Wystawa plakatów „Kobieta w plakacie”, Opole 1981,
- Wystawa indywidualna, Szczecin 1981,
- III Wystawa Projektów Polskich Znaczków Pocztowych, Wrocław 1984,
- Wystawa indywidualna, Wrocław 1989,
- II Krajowa Wystawa Filatelistyczna „Grafilex”, Bielsko-Biała 1990,
- Wystawa projektów znaczków – emisja: Poczet Królów i Książąt Polskich wg Jana Matejki, 1986–2000, Wrocław 1998,
- Wystawa Plakatu Chopinowskiego, Wilanów 2000.
Ordery i odznaczenia
Stefan Małecki został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które podkreślają jego wkład w różne dziedziny życia społecznego i kulturalnego. Wśród otrzymanych nagród znajdują się:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1989 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał w 1981 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku,
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, wyróżnienie, które uzyskał 7 października 2005 roku,
- Złota odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności”,
Nagrody i wyróżnienia
Stefan Małecki zdobył wiele prestiżowych nagród i wyróżnień, które świadczą o jego wybitnym talencie artystycznym. W 1955 roku zajmując pierwsze miejsce w konkursie na plakat V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie, rozpoczął swoją pasjonującą przygodę w świecie sztuki.
W 1957 roku zdobył drugą nagrodę w podobnym konkursie, tym razem na plakat VI Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie. Rok później, w 1958 roku, otrzymał wyróżnienie w konkursie na znaczek „Przyjaciel Dziecka”, a także zdobył wyróżnienie w konkursie na plakat ZOO.
W tym samym roku, jego talent został doceniony poprzez przyznanie mu drugiej nagrody w konkursie na znak „Centrala Rolniczej Spółdzielni”. W 1959 roku Małecki powtórzył sukces, zdobywając pierwszą nagrodę w konkursie na plakat VII Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów, tym razem w Wiedniu.
W 1961 roku, jego prace otrzymały wyróżnienie w konkursie na znak wydawnictwa (WNT). Jego twórczość została również uhonorowana srebrnym medalem na II Międzynarodowym Biennale Argentyńskiego Stowarzyszenia Filatelistycznego w Buenos Aires w 1964 roku.
W tym samym okresie Małecki zdobył drugą nagrodę w konkursie na znak galerii MDM, a także Wawrzyn Polskiego Komitetu Olimpijskiego za projekty znaczków z Igrzysk w Tokio. Również w 1965 roku, jego praca zdobyła drugą nagrodę w konkursie na plakat VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
W 1967 roku, artysta wzbogacił swoje osiągnięcia o srebrny medal w VII Międzynarodowym Konkursie Plakatów Turystycznych w Mediolanie, a w 1970 roku zdobył drugą nagrodę w konkursie na plakat VIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Jego dorobek artystyczny wzbogacił się o trzecią nagrodę w konkursie „200 rocznica powstania Stanów Zjednoczonych” w 1975 roku.
W roku 1977 Małecki otrzymał wyróżnienie w konkursie na najlepiej wydaną książkę. Jego nieprzeciętne osiągnięcia zostały dostrzeżone ponownie w 1981 roku, kiedy to zdobył pierwszą nagrodę XII Międzynarodowego Jury Sztuki Filatelistycznej w Asiago we Włoszech za najładniejszy znaczek świata w kategorii ekologii.
W 1984 roku artysta zdobył pierwszą nagrodę na II Wystawie Projektów Polskich Znaczków Pocztowych we Wrocławiu, a w 1986 roku otrzymał medal za zasługi dla rozwoju Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu.
Upamiętnienie
W 2006 roku dzięki uznaniu dla twórczości artysty, Poczta Polska wprowadziła do obiegu kartkę pocztową (Cp 1415), która jest częścią serii „Polscy projektanci znaczków pocztowych”. Na tej wyjątkowej kartce znajduje się portret artysty przedstawiony na znaku opłaty o wartości 1,30 zł.
Co więcej, na kartce umieszczono również reprodukcje znaczków, które zostały stworzone przez niego, podkreślając tym samym jego wkład w sztukę projektowania. Ten szczególny gest stanowi hołd dla jego osiągnięć oraz znaczenia w polskiej kulturze filatelistycznej.
Przypisy
- a b c d Stefan Małecki. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 29.01.2024 r.]
- a b c Powstańcze biogramy – Stefan Małecki. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 29.01.2024 r.]
- Polscy projektanci znaczków pocztowych. kzp.pl. [dostęp 29.01.2024 r.]
- Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 09.12.2023 r.]
- Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 09.12.2023 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Gustawa Mitelberg | Wanda Miłaszewska | Bożena Mrowińska | Grzegorz Otrębski | Szczur (producent muzyczny) | Piotr Kowalski (rysownik) | Wanda Herse | Wanda Żółkiewska | Witold Lutosławski | Stanisław Byrski | Wacław Jankowski | Jan Józef Szczepański | Michał Derlicki | Zofia Fijałkowska | Ludwik Kurella | Paweł Karpiński | Irena Landau | Juliusz Wiktor Gomulicki | Hanna Muszyńska-Hoffmannowa | Anna GebertOceń: Stefan Małecki