Stanisław Byrski

---

Życiorys

Stanisław Byrski w 1928 roku zakończył swoją edukację w gimnazjum imienia M. Reja w Warszawie. Następnie, przez następne dwa lata, studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po tym okresie zdecydował się na kształcenie w zakresie malarstwa sztalugowego, które odbywał na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Ukończenie tego kierunku dało mu możliwość obrony dyplomu w czerwcu 1939 roku w pracowni Mieczysława Kotarbińskiego.

W trakcie studiów Byrski miał okazję zdobywać doświadczenie zawodowe, pracując w Muzeum Narodowym oraz w Instytucie Propagandy Sztuki. Z racji wydarzeń II wojny światowej, jego działalność artystyczna nabrała nowego wymiaru; pełnił rolę modelatora i projektanta w Spółdzielni Pracy Stolarsko-Zabawkarskiej. Ponadto, angażował się w podziemne wystawy sztuki, uczestnicząc w Wystawie Malarstwa Podziemnego, która miała miejsce na ulicy Kruczej w Warszawie w 1943 roku.

Po zakończeniu wojny, Byrski przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął pracę w Wydziale Kultury. Wkrótce potem objął stanowisko nauczyciela w Szkole Przemysłu Artystycznego, a również kierował katedrą malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. W 1946 roku zaangażował się w twórczość teatralną, współpracując z żoną, Wandą Byrską, w tworzeniu scenografii do przedstawienia „O żaczku-szkolaczku” dla Dziecięcego Teatru Kukiełkowego w Łodzi, znanym później jako Teatr „Pinokio”. W latach 1947–1957 pełnił rolę kierownika plastycznego teatru, a następnie od 1958 do 1962 roku był dyrektorem oraz kierownikiem artystycznym.

W 1962 roku, w wyniku poważnej choroby, musiał zrezygnować z pracy w teatrze. Pozostał jednak aktywny na polu sztuki, współpracując z różnymi teatrami, takimi jak Teatr Baj w Warszawie, Teatr Młodego Widza w Poznaniu w latach 1951–1952 oraz Teatrem im. Stefana Żeromskiego w Kielcach w 1958 roku. Dodatkowo, był członkiem Plenum Zarządu Okręgu ZPAP i tworzył obrazy pejzażowe, portrety oraz martwe natury.

Życie prywatne

Rodzicami Stanisława Byrskiego byli Stanisław i Karolina Byrscy. Jego brat, Tadeusz Byrski, zasłynął jako aktor i reżyser. Żoną Stanisława była Wanda Byrska, z domu Pawłowska, również z zawodu scenografka i reżyserka. Byrski spoczął na Starym Cmentarzu w Łodzi, będąc tam upamiętniony jako artysta o bogatej i różnorodnej twórczości.

Wyróżnienia

Stanisław Byrski, jako jeden z uznawanych twórców, zdobył liczne wyróżnienia, które są świadectwem jego talentu oraz wkładu w kulturę. Wśród jego osiągnięć można wyróżnić:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Nagrodę za scenografię do „Bajki chińskiej” Anny Świrszczyńskiej na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek w Warszawie (1962).

Scenografie

Stanisław Byrski stworzył wiele fascynujących scenografii dla różnych spektakli teatralnych, które do dziś są wspominane. Oto lista jego najważniejszych dzieł scenograficznych:

• „O żaczku-szkolaczku” (1946),
• „Historia cała o niebieskich migdałach” (1947, 1957),
• „Pinokio” (1948, 1957),
• „Czarodziejski kalosz” (1948),
• „Kret i zając” (1950),
• „Pieśń Sarmiko” (1951),
• „Pierścień i róża” (1958),
• „Powrót Odysa” (1958),
• „Dziadek Zmruż-Oczko” (1959),
• „Bajka chińska” (1960),
• „Pan Twardowski” (1962),
• „Czarodziejski kalosz” (1949).

---

Oceń: Stanisław Byrski

---