Stefan Herman, urodzony 16 lipca 1902 roku w Warszawie, był wyjątkową postacią w historii polskiej muzyki. Jego życie i kariera miały duży wpływ na rozwój sztuki skrzypcowej w Polsce. Zmarł 3 kwietnia 1981 roku w Gdańsku.
Był nie tylko utalentowanym skrzypkiem, ale także wybitnym pedagogiem, który kształcił wielu młodych muzyków, przekazując im swoją pasję i umiejętności.
Życiorys
Stefan Herman, urodzony w Ostrowi Mazowieckiej, spędził swoje dzieciństwo w tejże miejscowości, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Po ukończeniu nauki na tym etapie, przyszedł czas na maturalne wyzwania, które zdał w gimnazjum Księży Salezjanów w Sokołowie Podlaskim. Jego dalsza edukacja muzyczna rozpoczęła się w 1925 roku na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował przez jeden rok. Od 1926 do 1934 roku uczył się w Państwowym Konserwatorium oraz w Wyższej Szkole Muzycznej.
W latach 1933–1940 Herman prowadził klasę skrzypiec we Wszechnicy Muzycznej w Warszawie. Jego talenty dostrzegane były na warszawskich estradach, występował m.in. w Filharmonii. W 1938 roku postanowił kontynuować naukę w Paryżu, co z pewnością wpłynęło na jego rozwój artystyczny oraz umiejętności muzyczne.
Wśród jego nauczycieli kibicujących rozwijaniu jego talentu byli znamienici pedagodzy, tacy jak Józef Jarzębski, Irena Dubiska, Henri Marteau, Claude Lamoureux oraz Bronisław Huberman. W trakcie II wojny światowej mieszkał w Warszawie, gdzie udzielał prywatnych lekcji gry na skrzypcach. Występował w kawiarni Bolesława Woytowicza, znanej z artystycznego klimatu oraz w znanym lokalu „SiM”. Poza tym brał udział w koncertach symfonicznych prowadzonych przez Zygmunta Latoszewskiego.
Po zakończeniu wojny, wraz z żoną i córką, przeniósł się na stałe do Sopotu. Pracę pedagogiczną rozpoczął w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie, w której zatrudniony był od 1947 do 1950 roku oraz od 1956 aż do swojej śmierci. Odsunięcie go na krótki czas wynikało z jego odmowy na interwencję PZPR w sprawy studentów. W 1966 roku uczelnia ta została przeniesiona do Gdańska, co stanowiło ważny krok w jej rozwoju.
W 1968 roku Herman uzyskał tytuł docenta, a w 1975 roku awansował do rangi profesora nadzwyczajnego. Poza działalnością akademicką, nauczał również w niższych szkołach muzycznych w Trójmieście. Wśród jego utalentowanych uczniów znaleźli się m.in. Seweryn Krajewski, Konstanty Andrzej Kulka, Joanna Mądroszkiewicz, Mirosława Pawlak oraz Maciej Sobczak.
Herman przyczynił się do opracowania wykonawczego kilku utworów autorstwa Niccolò Paganiniego, René Ortmansa oraz Zdzisława Jahnkego. Ponadto, przygotowywał audycje muzyczne emitowane w radiu, co znacznie poszerzało jego działalność artystyczną. Był posiadaczem skrzypiec z warsztatu Guarneriego, co niewątpliwie wpływało na jakość jego gry.
Stefan Herman był mężem Zofii, która odeszła w 1968 roku, a ich córka Krystyna Herman-Krzyżanowska zdobyła uznanie jako koncertmistrzyni Südwestdeutsche Philharmonie w Konstancji oraz Nürnberger Symphoniker. Zmarł w Gdańsku, a jego miejsce spoczynku znajduje się obok żony na cmentarzu katolickim w Sopocie (kwatera E3-5-2).
Publikacje
Stefan Herman jest autorem wielu interesujących publikacji muzycznych. Oto niektóre z jego prac:
- Lubię grać na skrzypce z fortepianem (z Władysławem Walentynowiczem), Warszawa, PWM, 1960,
- Ćwiczenia oparte na skali całotonowej na skrzypce solo, Warszawa, PWM, 1977.
Ordery i odznaczenia
Stefan Herman jest osobą, która została uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami za swoje zasługi. Oto niektóre z przyznanych mu tytułów:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Nagrody
W 1973 roku Stefan Herman został uhonorowany Nagrodą Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, znaną jako „Splendor Gedanensis”.
Upamiętnienie
W dniu 18 maja 2019 roku odbyła się uroczysta ceremonia w Sopocie, podczas której wąwóz pod mostkiem na ulicy Obrońców Westerplatte zyskał imię Hermana. To wyjątkowe wydarzenie miało miejsce w rejonie Sopockiej Szkoły Muzycznej oraz w sąsiedztwie miejsca, gdzie mieszkał profesor.
Przypisy
- a b c Stefan Herman | Sopocianie - muzeum sopotu [online], sopocianie.muzeumsopotu.pl [dostęp 23.10.2024 r.]
- Cmentarz parafialny w Sopocie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], sopotparafialny.grobonet.com [dostęp 23.10.2024 r.]
- Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 23.10.2024 r.]
- Stefan Herman. gdansk.gedanopedia.pl. [dostęp 12.01.2023 r.]
- Wąwóz imienia profesora Hermana. 17.05.2019 r., sopot.pl. [dostęp 14.09.2023 r.]
- Józef J. Golec, Sopocki album biograficzny, Cieszyn: Offsetdruk i media, 2008, s. 87.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Edward Kłosiński | Andrzej Saramonowicz | Jadwiga Roguska-Cybulska | Sławomir Orzechowski | Hanka Ordonówna | Tomasz Olszewski (1929–2020) | Izabella Działyńska | Wiesław Drzewicz | Maciej Kujawski | Marek Żerański | Marcin Pilich | Janusz Szprot | Wilhelmina Tekla Krogulska | Artur Oppman | Stanisław Rzecki | Andrzej Zwierzchowski | Waldemar Maciszewski | Ewa Krasnodębska | Ryszard Faron | Ryszard BugajskiOceń: Stefan Herman