Wanda Alina Apolonia Nittman, znana również pod pseudonimem „Wanda Charlemont”, to postać, która na stałe wpisała się w dzieje polskiego teatru. Urodziła się w 1867 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła 23 sierpnia 1931 roku we Lwowie.
Nittman, herbu Bożawola, była utalentowaną aktorką teatralną oraz nauczycielką, co podkreśla jej wszechstronność i zaangażowanie w rozwój kultury i edukacji w Polsce. Niezwykłe zdolności artystyczne i pasja do sztuki sprawiły, że na trwałe zagościła w sercach widzów.
Życiorys
W 1867 roku na świat w Warszawie przyszła Wanda Nittman, pochodząca z rodziny Poznańskich, noszących herb Bożawola. Była córką Damiana oraz Anieli z Putornickich. Już w młodości wykazała talent aktorski, kształcąc się pod opieką Wincentego Rapackiego.
Początkowo występowała w teatrach amatorskich, jednak jej talent szybko został dostrzegany. Na profesjonalnej scenie zadebiutowała 1 października 1888 roku w Teatrze we Lwowie, wcielając się w postać Jadwigi Karłowieckiej w jednoaktowym dramacie Henryka Sienkiewicza. Wkrótce potem, jeszcze w tym samym miesiącu, zagrała Klarę w „Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry, a następnie Paulinę w innym dramacie Fredry zatytułowanym „Pan Benet”. Na scenie posługiwała się pseudonimem scenicznym „Wanda Charlemont”. Pracowała w teatrze przez sezon 1888/1889, po czym postanowiła zakończyć swoją karierę aktorską.
Pierwszym mężem Wandy był bankier, Liberman. Z kolei od 21 stycznia 1891 roku była żoną Karola Nittmana (1863-1929), profesora gimnazjalnego oraz historyka, z którym doczekała się syna Tadeusza (1896-1942), oficera i literata, oraz córki.
W 1899 roku, 18 marca, wystąpiła w dzienniku mówionym „Nenufary” we Lwowie. Z kolei w 1900 roku aktywnie uczestniczyła w pracy w zarządzie czytelni dla szwaczek, założonej przez koło TSL w tym samym mieście.
Około 1923 roku Wanda nauczała języka francuskiego w oddziałach równorzędnych Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego we Lwowie, mieszczącego się przy ulicy Słodowej 6. Jej mąż, Karol Nittman, był dyrektorem w głównym zakładzie PSNŻ przy ulicy Sakramentek 7. Niestety, jej praca w seminarium nie trwała długo, gdyż w spisie z 1926 roku nie była już wymieniana.
Wanda Nittman odeszła z tego świata 23 sierpnia 1931 roku we Lwowie, w wieku 65 lat. Została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim, a ceremonia miała miejsce 25 sierpnia 1931.
Przypisy
- a b c d e Wanda Nittman. Nekrolog. „Słowo Polskie”. Nr 233, s. 4, 26.08.1931 r.
- Podziękowanie. „Kurier Warszawski”. Nr 246, s. 3, 09.09.1931 r.
- Ś. p. Karol Nittman. „Gazeta Lwowska”. Nr 64, s. 3, 17.03.1929 r.
- a b Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 382.
- Dziennik mówiony. „Gazeta Lwowska”. Nr 60, s. 4, 15.03.1899 r.
- Kronika miejscowa. „Nenufary”. „Słowo Polskie”. Nr 64, s. 3, 16.03.1899 r.
- Kronika miejscowa. Czytelnia dla szwaczek. „Słowo Polskie”. Nr 352, s. 4, 31.07.1900 r.
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 523.
- a b c d e f g h i j k l Wanda Charlemont, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 13.05.2020 r.] .
- a b Wanda Alina Apolonia Poznańska h. Bożawola. sejm-wielki.pl. [dostęp 13.05.2020 r.] .
- Tadeusz Michał Nittman. sejm-wielki.pl. [dostęp 13.05.2020 r.] .
- Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 368, 607.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Michał Iwaszkiewicz | Stanisław Loria | Stanisław Hartman | Jerzy Lukierski | Wacław Długoborski | Julia Maria Koszewska | Adam Miłobędzki | Władysław Cetner | Jakub Natanson | Małgorzata Nalewajko | Mikołaj Getka-Kenig | Piotr Łukasiewicz (socjolog) | Tomasz Bajerowski | Witold Nazarewicz | Dorota Zawadzka | Wacław Cybulski | Tomasz Rowiński | Marcin Pauk | Marta Mendel | Łukasz RudnickiOceń: Wanda Nittman