Bolesław Skarżyński to postać o niezwykłej biografii, który zyskał uznanie jako polski lekarz i biochemik. Urodził się 31 marca 1901 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 17 marca 1963 roku w Krakowie. Warto dodać, że był ojcem znanego scenografa Jerzego Skarżyńskiego, co wpisuje się w rodzinną tradycję twórczości artystycznej.
Jego osiągnięcia w dziedzinie medycyny oraz biochemii pozostawiły trwały ślad, a osobiste związki z dziełami swojego syna świadczą o jego wpływie na kulturę i sztukę.
Życiorys
Bolesław Skarżyński, po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1920 roku, rozpoczął sześciomiesięczną służbę w 64 Pułku Piechoty, mającym swoją siedzibę w Grudziądzu. Następnie zapoczątkował swoją akademicką karierę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie studiował pod kierunkiem znanego specjalisty Leona Marchlewskiego. W trakcie studiów pełnił również funkcję asystenta na Zakładzie Fizjologii.
Uwieńczeniem jego edukacji był uzyskany w 1927 roku stopień doktora medycyny. Po zakończeniu studiów na Wydziale Lekarskim, w 1931 roku, uzyskał również wykształcenie na Wydziale Filozofii. Pracował wtedy w Zakładzie Chemii Lekarskiej, jednocześnie intensywnie przygotowując swoją pracę habilitacyjną, którą obronił w 1938 roku.
W dniu 21 grudnia 1938 roku, Bolesław Skarżyński został docentem chemii fizjologicznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego prace naukowe zostały docenione poprzez stypendium naukowe im. Potockich, które umożliwiło mu wyjazd do Szwecji. Tam prowadził badania w Sztokholmie w Instytucie Biochemii pod okiem Hansa von Euler-Chelpina. Jego wiedza została uznana na tyle, że von Euler-Chelpin wsparł jego starania o uzyskanie stypendium Szwedzkiej Akademii Nauk.
W 1943 roku objął stanowisko docenta na Uniwersytecie w Sztokholmie, gdzie zajmował się wykładami z zakresu biochemii nowotworów złośliwych. W okresie jego pracy w Szwecji był także członkiem zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom oraz współorganizatorem Polskiego Ośrodka Kulturalnego „Ognisko”. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1944 roku, Bolesław Skarżyński przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie w Polskim Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie w Edynburgu wykładał chemię fizjologiczną w latach 1945-1946.
Po powrocie do kraju, przejął kierownictwo Zakładu Chemii Lekarskiej po śmierci Leona Marchlewskiego. Od 1947 roku został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego chemii lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W 1952 roku Bolesław Skarżyński został przewodniczącym komitetu biochemicznego i równocześnie członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. Dwa lata później krakowska Akademia Medyczna nadała mu tytuł profesora zwyczajnego. W 1957 roku zainicjował powstanie Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, obejmując stanowisko prezesa. Ponadto, przyczynił się do utworzenia Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny.
W 1959 roku wszedł w skład członków rzeczywistych Polskiej Akademii Nauk. W latach 1960-1963 zasiadał w Prezydium PAN. Jego wysiłki na polu popularyzacji nauki zostały docenione, czego dowodem była Nagroda „Problemów” przyznana mu w 1962 roku.
Dorobek naukowy
Dorobek naukowy Bolesława Skarżyńskiego jest naprawdę imponujący. Składa się z ponad 190 publikacji, w tym 82 prac doświadczalnych, 35 artykułów przeglądowych oraz popularnonaukowych, a także 70 dotyczących historii nauki oraz 5 monografii.
Jego badania koncentrowały się na ważnych kwestiach, takich jak witamina B12, nowotwory, jak również metabolizm siarki.
Odznaczenia
W życiorysie Bolesława Skarżyńskiego pojawia się szereg ważnych odznaczeń, które świadczą o jego znaczących osiągnięciach w dziedzinie medycyny oraz działalności naukowej.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi (1954, przyznany za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej.
Przypisy
- JózefJ. Hurwic, Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999 r., s. 20.
- M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311.
- Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 07.02.1939 r.
- Członkowie PAN: Skorowidz
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Olga Barbasiewicz | Markus Chejfec | Marek Cichocki | Andrzej Jopkiewicz (1939–2017) | Andrzej Lasota (matematyk) | Krzysztof Jaszczyński | Witold Makowiecki | Edmund Jankowski (biotechnolog) | Barbara Stępniewska-Holzer | Konrad Zawadzki | Małgorzata Nalewajko | Jakub Natanson | Władysław Cetner | Adam Miłobędzki | Julia Maria Koszewska | Wacław Długoborski | Jerzy Lukierski | Stanisław Hartman | Stanisław Loria | Michał IwaszkiewiczOceń: Bolesław Skarżyński