Władysław Cetner, urodzony 8 marca 1903 roku w Warszawie, to postać niezwykle znacząca w historii polskiej inżynierii i nauki. Jego osiągnięcia jako inżyniera radiotechnika oraz konstruktora były fundamentem dla rozwoju telekomunikacji w Polsce. Śmierć Ceterna nastąpiła 27 grudnia 1992 roku, również w Warszawie.
Ważne lata jego młodości związane były z okresem I wojny światowej oraz rewolucji rosyjskiej, które spędził w Moskwie. Po wojnie, około 1922 roku, ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, a następnie kontynuował edukację na Politechnice Warszawskiej, gdzie zdobył solidne podstawy do dalszej kariery.
Cetner był pionierem, a jego wkład w rozwój technologii radiowej jest nieoceniony. Jako konstruktor, stworzył pierwszy polski radioodbiornik zasilany z sieci, a w latach 20. i 30. XX wieku odegrał kluczową rolę w projektowaniu i uruchamianiu radiostacji Polskiego Radia w Lwowie oraz na warszawskich Fortach Mokotowskich i w Raszynie.
W latach 1937-1939, jako kierownik eksperymentalnej stacji telewizyjnej Telewizji Polskiej, Cetner miał również znaczący wpływ na rozwój telewizji w Polsce.
Po ewakuacji ze stolicy w 1939 roku dotarł do Zaleszczyk, gdzie jednak postanowił wrócić do kraju. Lata II wojny światowej spędził w Lwowie, gdzie został aresztowany przez NKWD podczas nielegalnej próby przekroczenia granicy ZSRR i Generalnego Gubernatorstwa. Po zwolnieniu, mógł powrócić do Warszawy, lecz w sierpniu 1944 roku został zatrzymany i wywieziony do Stutthofu, a następnie zmuszony do pracy w Organizacji Todt.
Po wojnie, po wkroczeniu Armii Radzieckiej do Polski, Cetner znacząco przyczynił się do organizacji nowej administracji w Elblągu i Gdańsku, gdzie zajmował się uruchamianiem elektrowni oraz sieci elektroenergetycznej. W późniejszym okresie pełnił kierownicze funkcje w Centralnym Urzędzie Radiofonii oraz Polskim Radio, a także w Instytucie Łączności w Miedzeszynie.
Władysław Cetner był również pionierem w badaniach nad konstrukcją lasera oraz zastosowaniem światłowodów w telekomunikacji, co stanowiło znaczący krok naprzód w tej dziedzinie. Otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski na mocy postanowienia prezydenta Bolesława Bieruta za jego zasługi przy budowie Centralnej Radiostacji w Raszynie.
Przypisy
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1922. wne.uw.edu.pl. [dostęp 12.09.2021 r.]
- M.P. z 1949 r. nr 67, poz. 868.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jakub Natanson | Małgorzata Nalewajko | Bolesław Skarżyński | Olga Barbasiewicz | Markus Chejfec | Marek Cichocki | Andrzej Jopkiewicz (1939–2017) | Andrzej Lasota (matematyk) | Krzysztof Jaszczyński | Witold Makowiecki | Adam Miłobędzki | Julia Maria Koszewska | Wacław Długoborski | Jerzy Lukierski | Stanisław Hartman | Stanisław Loria | Michał Iwaszkiewicz | Wanda Nittman | Mikołaj Getka-Kenig | Piotr Łukasiewicz (socjolog)Oceń: Władysław Cetner