Maciej Stanisław Rayzacher, urodzony 10 stycznia 1940 roku w Warszawie, to postać niezwykle znacząca w polskiej kulturze. Jako aktor teatralny i filmowy, Rayzacher zyskał uznanie w różnych dziedzinach sztuki, w tym również w roli lektora, gdzie jego umiejętności głosowe przyciągały uwagę wielu słuchaczy.
Oprócz osiągnięć artystycznych, Rayzacher był również znanym działaczem opozycji demokratycznej w czasach PRL. Jego zaangażowanie w walkę o demokrację w Polsce przyczyniło się do kształtowania się nowego społeczeństwa w trudnych latach PRL.
Życiorys
Maciej Rayzacher, urodzony w 1962 roku, jest absolwentem prestiżowego Wydziału Aktorskiego PWSTiF w Łodzi. Jego debiut filmowy miał miejsce w 1959 roku, kiedy to zagrał postać Dziunia w filmie „Lunatycy”. Rok później po raz pierwszy wystąpił na desce teatralnej, co otworzyło przed nim szereg możliwości. W latach 1962–1965 był aktorem Teatru Ziemi Mazowieckiej, a następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie rozwijał swoją karierę w Teatrze Klasycznym (do 1971), w Studenckim Teatrze Satyryków (do 1973) oraz w Teatrze Powszechnym (do 1980).
W okresie od 1976 roku był aktywnie zaangażowany w działalność Komitetu Obrony Robotników oraz Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Jego praca obejmowała tworzenie wydawnictwa drugoobiegowego „Wolna Taśma” oraz współpracę z Komitetem Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej. Niestety, działania te miały swoje konsekwencje – w 1980 roku nałożono na niego liczne ograniczenia w działalności zawodowej, co zmusiło go do występowania głównie w kościołach aż do 1989 roku.
Po wprowadzeniu stanu wojennego, Maciej Rayzacher został internowany od 13 grudnia 1981 do 20 marca 1982. Po zwolnieniu, zorganizował pomoc dla osób represjonowanych i ich rodzin, a także brał udział w mszach za ojczyznę. W drugiej połowie lat 80. podjął pracę w Polskim Związku Niewidomych jako instruktor, a później w Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”.
W latach 1990–1998 zasiadał w radzie dzielnicowej w Ochocie, gdzie pełnił różne funkcje, w tym wiceburmistrza oraz dyrektora departamentu. Jednocześnie uczestniczył w pracach lokalnego samorządu jako doradca wojewody. W latach 1998–2002 reprezentował Warszawę jako radny z ramienia AWS-SKL, po czym w 2006 przeszedł na emeryturę. Jest również członkiem m.in. Stowarzyszenia Wolnego Słowa.
Nie można pominąć faktu, że był zaangażowany w działalność polityczną jako członek komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 oraz 2015 roku. Całe jego życie i kariera to przykład zaangażowania w sztukę oraz kwestie społeczne, które miały wpływ na jego biografię oraz działalność publiczną.
Odznaczenia
Wyróżnienia i odznaczenia, które otrzymał Maciej Rayzacher, są dowodem jego zaangażowania i wkładu w życie publiczne oraz kulturalne Polski. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że w 2006 roku został uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP, z okazji 30. rocznicy powstania Komitetu Obrony Robotników, co podkreśla jego rolę w walce o prawa obywatelskie.
W 2002 roku Rayzacher otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, a w 2019 roku uhonorowano go Krzyżem Wolności i Solidarności, co również wyróżnia go w kontekście jego działalności społecznej i historycznej. Ponadto, w 2007 roku został nagrodzony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, który stanowi wyraz uznania dla jego wkładu w kulturę i sztukę.
W 2023 roku Rayzacher został odznaczony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości, co symbolizuje jego znaczącą rolę w historii ostatnich lat oraz jego zaangażowanie w promowanie niepodległościowych wartości. Te odznaczenia są zatem świadectwem jego nieustającego zaangażowania w sprawy kraju oraz działalności na rzecz społeczności.
Filmografia
Maciej Rayzacher to znany aktor, który zrealizował wiele pamiętnych ról w polskim kinie. Poniżej znajduje się przegląd jego filmografii, przybliżający niektóre z jego występów na dużym ekranie.
- 1960: Lunatycy – Dziunio,
- 1962: Mężczyźni na wyspie – Gabryś,
- 1966: Kontrybucja – Ramol,
- 1967: Cyrograf dojrzałości – kolega Wiktora,
- 1969: W każdą pogodę – kolega Stefana,
- 1969: Czerwone i złote – Jacek,
- 1970: Album polski – Jerzy, ojciec Anny,
- 1970: Kolumbowie – Luboń (gościnnie),
- 1970: Doktor Ewa – Jacek, brat Hanki (gościnnie),
- 1971: Kardiogram – kierowca sanitarki,
- 1972: Poślizg – pielęgniarz w izbie wytrzeźwień,
- 1972: Zaraza – doktor Olczak,
- 1973: Nagrody i odznaczenia – porucznik Marcin Bednarczuk,
- 1973: Czarne chmury – kapitan Knothe,
- 1974: Uszczelka – Tadeusz Borelak,
- 1974: Łukasz – wychowawca klasy Łukasza,
- 1975: W te dni przedwiosenne – podporucznik Maciej Lipski,
- 1975: Trzecia granica – Frano Bardej, mąż Bożki (gościnnie),
- 1975: Wyjazd służbowy – Karol Nowak, przyjaciel Lipińskich,
- 1976: Człowiek z marmuru – przewodniczący zebrania ZMP,
- 1981: Miś – widz w teatrze pokazujący synowi baleron,
- 1984: Dzień czwarty – powstaniec,
- 1986: Dwie wigilie – ginekolog,
- 1987: Rzeka kłamstwa – Dederko,
- 1989: Odbicia – lekarz,
- 1991: Maria Curie – Lavin, autor paszkwilu o Marii Curie,
- 2009: Historia Kowalskich – Mordechaj Pineches,
- 2009: Popiełuszko. Wolność jest w nas – aktor,
- 2017: Wyklęty – Jan Józefczyk.
Aktor ten przez lata swojej kariery zdobył uznanie w branży filmowej, a jego umiejętności związane z odgrywaniem różnorodnych postaci przyczyniły się do wielu udanych produkcji. Dzięki temu, jego filmy pozostają w pamięci widzów jako ważne elementy polskiego kina.
Przypisy
- Uroczystość wręczenia Medali Stulecia Odzyskanej Niepodległości i Medali „Zło dobrem zwyciężaj”. idmn.pl, 21.09.2023 r. [dostęp 22.09.2023 r.]
- Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15.03.2015 r. [dostęp 21.03.2015 r.]
- Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16.05.2010 r. [dostęp 21.03.2015 r.]
- Medale Gloria Artis dla internowanych twórców. e-teatr.pl, 26.03.2007 r. [dostęp 06.12.2012 r.]
- Samorząd stolicy. rp.pl, 29.10.1998 r. [dostęp 21.03.2015 r.]
- M.P. z 2019 r. poz. 330
- M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848
- M.P. z 2003 r. nr 34, poz. 444
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Natalia Kalita | Michał Rolnicki | Tomasz Mandes | Teresa Lipowska | Joanna Doroszkiewicz | Maria Seweryn | Marian Tchórznicki | Mike Chlasciak | Alfred Wolmark | Krystyna Panasiuk-Oniśko | Stanisław Byrski | Witold Lutosławski | Wanda Żółkiewska | Wanda Herse | Piotr Kowalski (rysownik) | Szczur (producent muzyczny) | Grzegorz Otrębski | Bożena Mrowińska | Wanda Miłaszewska | Gustawa MitelbergOceń: Maciej Rayzacher