Stanisław Baliński (poeta)


Stanisław Baliński, noszący herb Jastrzębiec, znany także pod pseudonimem Stephen Baley, urodził się 2 sierpnia 1898 roku w Warszawie. Jego życie zakończyło się w Londynie, gdzie zmarł 12 listopada 1984 roku.

Baliński był wszechstronnym twórcą, którego dorobek literacki obejmował nie tylko poezję, ale także prozę, nowele oraz eseistykę. Jako poeta zyskał uznanie i szacunek w kręgach literackich. Jego prace językowe były równie impresyjne, gdyż tłumaczył poezję z różnorodnych języków, w tym francuskiego, angielskiego, rosyjskiego oraz włoskiego, co czyni go postacią nie tylko literacką, ale również kulturową.

Życiorys

Stanisław Baliński był synem Ignacego, herbu Jastrzębiec, oraz Marii z Chomętowskich, herbu Lis, a także bratem Antoniego Edwarda, który pracował w dyplomacji. Pokusa studiowania prowadziła go na Uniwersytet Warszawski, gdzie ukończył polonistykę, a także na Państwowe Konserwatorium Warszawskie, gdzie zdobył wiedzę z zakresu teorii i kompozycji muzycznej. Uzupełniał swoją edukację studiując prawo.

W roku 1920 stał się członkiem znanej grupy poetyckiej „Skamander”. Z dniem 1 grudnia 1922 roku rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Przez pięć lat pełnił swoje obowiązki na placówkach dyplomatycznych w Chinach, co otworzyło przed nim wiele możliwości, a potem wyjechał do Brazylii i Persji. Baliński odbył liczne podróże, które obejmowały Europę, Amerykę Południową, a także Daleki i Bliski Wschód oraz Afrykę Północną.

Po inwazji III Rzeszy i ZSRR na Polskę w 1939 roku, udał się przez Rumunię do Paryża, a następnie do Wielkiej Brytanii. W latach 1939–1940 działał w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji Rządu RP na uchodźstwie. Na przestrzeni lat 1940–1945 reprezentował polski rząd w Londynie. Po zakończeniu II wojny światowej i objęciu kierownictwa w Ministerstwie Spraw Zagranicznych przez Adama Tarnowskiego, od 30 listopada 1944 do stycznia 1945 roku był chargé d’affaires przy emigracyjnym rządzie Czechosłowacji. Po wojnie wybrał życie na emigracji.

W latach pięćdziesiątych XX wieku współpracował z rozgłośniami takimi jak Wolna Europa i Głos Ameryki. Od 1945 należał do angielskiego PEN Clubu, co służyło utrzymaniu kontaktu z literackim środowiskiem. W okresie międzywojennym publikował swoje utwory w takich czasopismach jak „Skamander” i „Wiadomości Literackie”. W czasie II wojny światowej podejmował współpracę z tytułami takimi jak „Wiadomości Polskie” (1940–1944), „Nowa Polska” (1942–1944) oraz „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (1944). Po wojnie był stałym felietonistą „Wiadomości” Mieczysława Grydzewskiego.

W 1976 roku, w ramach poparcia dla protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, podpisał list pisarzy polskich na obczyźnie (List 59). W 1981 roku został laureatem Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze T-2-2.

Dzieła wybrane

Tomiki wierszy

  • Wieczór na Wschodzie (1928),
  • Wielka podróż (1941),
  • Tamten brzeg nocy (Londyn, 1942),
  • Trzy poematy o Warszawie (1945),
  • Wiersze zebrane 1927–1947 (Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Londyn, 1948),
  • Wiersze emigracyjne (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn, 1981),
  • Peregrynacje – Poezje wybrane 1928–1981 (PIW, Warszawa, 1982).

Opowiadania i nowele

  • Koniec rodziny Jasnych (1923),
  • Miasto księżyców (1924),
  • Talizmany i wróżby (Londyn, 1965).

Memuarystyka

  • Two Septembers 1939 and 1940 – A Diary of Events (Londyn, 1941).

Felietony

  • Antrakty, czyli notatki o życiu i sztuce w drugiej połowie XX wieku w Londynie (Londyn, 1978).

Tłumaczenia

  • Jacques Prevert, Spacer Picassa i inne wiersze (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Baliński, uznawany za znaczącą postać w polskiej poezji, otrzymał szereg odznaczeń, które stanowią wyraz uznania dla jego twórczości oraz wpływu na kulturę narodową. Oto lista jego odznaczeń:

  • srebrny Krzyż Zasługi (5 lutego 1929),
  • medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Krzyż Komandorski Orderu Wazów (Szwecja, 1938),
  • Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii,
  • Krzyż Oficerski Orderu Danebroga (Dania, 1937).

Upamiętnienie

Stanisław Baliński zyskał szerokie uznanie nie tylko dzięki swojej twórczości poetyckiej, ale również dzięki wielu formom upamiętnienia, które go otaczają. Jego utwór zatytułowany Mój kapitanie, już wieczór stał się znanym utworem muzycznym, kiedy to Włodzimierz Korcz skomponował do niego melodię, a Sława Przybylska zinterpretowała go w sposób wyjątkowy, podnosząc jego popularność.

Co więcej, hołd dla poety można dostrzec również w przestrzeni miejskiej, gdzie jedna z ulic w Warszawie nosi jego imię – Aleja Stanisława Balińskiego.

Przypisy

  1. Aleja Stanisława Balińskiego. adres.warszawa.pl. [dostęp 17.03.2024 r.] (pol.).
  2. Stanisław Baliński z Balina h. Jastrzębiec [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 29.03.2020 r.] .
  3. Cmentarz Stare Powązki: Józef i Antonina Balińscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.] .
  4. Lista laureatów Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie – 1951–2011.
  5. Kultura 1976/03/342, Paryż 1976, s. 34.
  6. Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r.
  7. Zezwolenia na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 81, 1937.
  8. Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.
  9. M.P. z 1929 r. nr 41, poz. 80 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
  10. a b c d e f g h i j k l m n Tomkowski 2002 ↓, s. 14.
  11. Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki, ostatni dostęp: 2012-01.

Oceń: Stanisław Baliński (poeta)

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:23