Zbigniew Kazimierz Safjan to postać, która na trwałe wpisała się w polską kulturę oraz literaturę. Urodził się 2 listopada 1922 roku w Warszawie i spędził tam większość swojego życia, dołączając do grona twórców, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój literacki i medialny w Polsce.
Był nie tylko pisarzem, ale także scenarzystą i dziennikarzem, co pozwoliło mu na szeroką eksplorację tematów społecznych i kulturalnych. Zmarł 6 grudnia 2011 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek twórczy, który nadal inspiruje kolejne pokolenia.
Życiorys
Pochodził z rodziny żydowskiej. W trakcie II wojny światowej był zmuszony do wstąpienia do służby pomocniczej przy Grenzschutzu, a następnie wcielono go do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie osiągnął stopień podporucznika. Według dokumentów archiwalnych z Instytutu Pamięci Narodowej, w roku 1951 został zarejestrowany jako tajny współpracownik pod pseudonimem „Żerań” przez Wydział I Oddziału I Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. Tego samego roku objął również kierownictwo działu propagandy w Centralnym Zarządzie Księgarstwa.
Zakształcił się na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W okresie 1967–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a w latach 1971–1973 zasiadał w Komitecie Warszawskim PZPR. W 1983 roku stał się członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego i tego samego roku został wybrany do Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1983–1989 pełnił funkcję członka Narodowej Rady Kultury. W grudniu 1985 powołano go do Zespołu zajmującego się przygotowaniem „Tez Zjazdowych” na X Zjazd PZPR, który odbył się w lipcu 1986 roku.
Był autorem scenariuszy do wielu znanych filmów i seriali, takich jak: Potem nastąpi cisza, Do krwi ostatniej, Kanclerz, Dziewczyna z Mazur. Niektóre z tych produkcji stworzył we współpracy z Andrzejem Szypulskim (posługując się pseudonimem Andrzej Zbych), do których należą m.in.: Stawka większa niż życie, Najważniejszy dzień życia oraz Życie na gorąco.
Jako dziennikarz współpracował z takimi pismami jak miesięcznik „Polska”, warszawska „Kultura”, „Nowiny Literackie i Wydawnicze”, „Skandale” oraz „Bez Pardonu”. W latach 2004–2007 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Słowa Żydowskiego”.
Pochowany zostały w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera D31-tuje-4).
Twórczość literacka
Zbigniew Safjan jest autorem wielu interesujących dzieł, które odzwierciedlają jego talent literacki oraz wnikliwość w analizie społeczno-kulturowych zjawisk. Oto niektóre z jego najważniejszych książek:
- wiosna przychodzi jesienią (1955),
- potem nastąpi cisza (1963),
- włamywacze (1971),
- strach (1973),
- pole niczyje (1976),
- kanclerz (1987).
Ekranizacje
W kontekście twórczości Zbigniewa Safjana, nie sposób pominąć filmowych adaptacji jego utworów. Dzieła tego wybitnego pisarza zyskały uznanie także w świecie kina, co zaowocowało ich przeniesieniem na ekran.
Warto zwrócić uwagę, że filmowe interpretacje jego tekstów wprowadzają nowe życie w literackie narracje, tworząc unikalne połączenie sztuk i pozostawiając trwały ślad w kulturze. Adaptacje te ukazują różnorodność i głębię jego twórczości, która przyciąga uwagę zarówno miłośników literatury, jak i kina.
Odznaczenia
Wśród licznych wyróżnień i odznaczeń, które otrzymał Zbigniew Safjan, można wymienić kilka szczególnie znaczących elementów. Poniżej przedstawiamy listę jego osiągnięć:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- Statuetka Gwiazdy Telewizji Polskiej (z okazji 50-lecia TVP).
Przypisy
- Człowiek, który wymyślił Klossa [online], Rzeczpospolita [dostęp 23.01.2024 r.]
- Byli sędziowie TK krytykują okładkę „Gazety Polskiej” o ojcu sędziego Marka Safjana [online], wirtualnemedia.pl, 28.07.2021 r. [dostęp 01.08.2021 r.]
- Wiosna przychodzi jesienią [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 03.06.2021 r.] (ang.).
- Potem nastąpi cisza [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 03.06.2021 r.] (ang.).
- Włamywacze [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 03.06.2021 r.] (ang.).
- Strach [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 03.06.2021 r.] (ang.).
- Pole niczyje [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 03.06.2021 r.] (ang.).
- Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- Zbigniew Safjan [online], Filmpolski.pl [dostęp 13.02.2020 r.] (pol.).
- Andrzej Zbych [online], Filmpolski.pl [dostęp 13.02.2020 r.] (pol.).
- Stefan S. Kisielewski, Moje typy, Tygodnik Powszechny, 02.12.1984 r. [dostęp 21.01.2020 r.] (pol.).
- Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19.07.1984 r., str. 1-2
- Skład Komisji Zjazdowej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej /w/ "Trybuna Robotnicza", nr 300, 27.12.1985 r., s. 2
- Dwumiesięcznik „Arka” (dziś „Arcana”), numer 6 (48) z 1993.
- Wywiad ze Zbigniewem Safjanem, Tygodnik „Przegląd”, nr 44/2002.
- Od Lenino do Berlina, ale i do Gib… [online], niezalezna.pl, 12.10.2013 r.
- Zmarł Zbigniew Safjan [online], onet.pl, 06.12.2011 r. [dostęp 06.12.2011 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maurycy Minkowski | Grzegorz Skurski | Janusz Leśniewski | Stanisław Baliński (poeta) | Jacek Korczakowski | Edward Sielicki | Henryk Bobiński | Wiesław Fijałkowski (rzeźbiarz) | Krzysztof Świętochowski | Konrad Winkler | Antoni Pawlicki | Halina Paszkowska-Turska | Tomasz Sarnecki | Anna Szczepaniak | Iwo Rynkiewicz | Julia Wróblewska | Michał Płoński | Szymon Augustyniak | Krzysztof Nowak-Tyszowiecki | Felicja BlumentalOceń: Zbigniew Safjan