Janina Helena Wiercińska, znana z domu jako Gantz, to postać, która zapisała się w polskiej historii sztuki. Urodziła się 9 grudnia 1922 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła w tym samym mieście 25 kwietnia 2003 roku.
Jako historyk sztuki, Wiercińska odgrywała istotną rolę w badaniach nad polskim dziedzictwem kulturowym, przyczyniając się do zrozumienia i dokumentacji sztuki w Polsce.
Życiorys
Janina Wiercińska, urodzona 9 grudnia 1922 roku w Warszawie, była córką optyka Juliusza Gantza oraz Marii Elżbiety z domu Markowicz (1900–1986). W okresie niemieckiej okupacji jej rodzina korzystała z fałszywej tożsamości, posługując się nazwiskiem Grabowscy. Nazwisko Wiercińska pojawiło się w jej metryce, co zapewniało jej bezpieczeństwo podczas ukrywania. Po zakończeniu wojny używała obu nazwisk – Grabowska-Wiercińska. Ocalona z warszawskiego getta, była przez pewien czas ukrywana w Warszawie oraz w Rozalinie.
Była profesorem historii sztuki, a także pracownikiem naukowym Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w latach 1953–1992. Jej działalność koncentrowała się na badaniach i kolekcjonowaniu grafiki książkowej, ze szczególnym uwzględnieniem dziewiętnastowiecznych ilustrowanych książek dla dzieci. Swoje cenne zbiory przekazała Muzeum Narodowemu we Wrocławiu oraz Bibliotece Publicznej w Warszawie. To także autorka wielu prac naukowych dotyczących tej dziedziny; była inicjatorką oraz autorką serii wydawniczej IS PAN „Polska Bibliografia Sztuki 1801–1944”, a także „Bibliografia polskiej historii sztuki po roku 1945”.
W dniu 19 stycznia 1955 roku, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, Janina Wiercińska została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej. Z kolei 23 sierpnia 1980 roku, dołączyła do apelu grupy 64 uczonych, pisarzy oraz publicystów, wzywając władze komunistyczne do podjęcia konstruktywnego dialogu z protestującymi robotnikami.
Janina Wiercińska zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 265-2-8).
Ważniejsze publikacje
Janina Wiercińska wniosła istotny wkład do polskiej sztuki poprzez swoje liczne publikacje, które miały znaczący wpływ na badania w dziedzinie sztuki i kultury.
- Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, 1968,
- Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860–1894, 1969,
- Andriolli. Świadek swoich czasów, 1976,
- Andriolli. Opowieść biograficzna, 1980,
- Sztuka i książka, 1986,
- Artykuły i recenzje dotyczące sztuki XIX wieku oraz grafiki książkowej (m.in. Biuletyn Historii Sztuki, Bulletin du Musée National de Varsovie),
- Biogramy artystów w leksykonach,
- Teksty popularnonaukowe.
Przypisy
- a b Internetowa baza danych i mapa getta warszawskiego - Źródła - Wywiad USC 22022 - Janina Wiercińska [online], getto.pl [dostęp 20.12.2023 r.]
- a b Cmentarz Stare Powązki: ROMANA MARIA GRABOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 20.12.2023 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Grabowska-Wiercińska Janina.
- Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Krystyna Lutyńska | Władysław Folkierski (ojciec) | Zbigniew Reipert | Jerzy Jedlicki | Roman Dziarski | Stanisław Franciszek Adamczewski | Witold Małecki | Jacek Kossut | Witold Ostrowski (anglista) | Barbara Tryjarska | Marian Młynarski | Krzysztof Serkowski | Stanisław Latour | Dariusz Bartosik | Grzegorz Waliński | Bohdan Baranowski | Paweł Przewłocki | Marek Klingberg | Jan Roguski | Szymon SuckewerOceń: Janina Wiercińska