Janina Korolewicz-Waydowa, urodzona 3 stycznia 1876 roku w Warszawie, a zmarła 20 czerwca 1955 roku także w stolicy Polski, była wybitną postacią polskiej sceny operowej. W ciągu swojej kariery zasłynęła jako sopran, a jej talent zyskał uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.
Korolewicz-Waydowa to osoba, która na zawsze wpisała się w historię polskiej muzyki, jej wkład w rozwój opery był niezwykle ważny.
Życiorys
Janina Korolewicz-Waydowa przyszła na świat w rodzinie Piotra i Eweliny Taraszkiewiczów. Jej edukację muzyczną rozpoczęła pod skrzydłami Walerego Wysockiego w Galicyjskim Towarzystwie Muzycznym z siedzibą we Lwowie, gdzie zaczęła swoją sceniczną karierę. Jej debiut miał miejsce w 1893 roku, gdy zagrała rolę Hanny w operze „Straszny dwór” autorstwa Stanisława Moniuszki na scenie Opery Lwowskiej.
W latach 1898–1902 pełniła rolę solistki w Warszawskiej Operze, a następnie kontynuowała karierę, występując w Operze Berlińskiej, Operze San Carlo w Lizbonie, w Królewskiej Operze w Madrycie, oraz na scenach w Wenecji, Bukareszcie, Operze Włoskiej w Odessie, a także w Kijowie, Petersburgu i Charkowie.
W 1906 roku miała zaszczyt wystąpić w Kijowie u boku słynnego Szalapina, z którym występowała także później, między innymi w londyńskiej Covent Garden, w Stanach Zjednoczonych i w Petersburgu. Już w 1910 roku śpiewała na amerykańskich scenach i brała udział w znanym tournée, które zorganizowała Nellie Melba, odbywającym się po Australii. Jej artystyczne ścieżki przecięły się również z Enrico Caruso, z którym koncertowała w Londynie, Nowym Jorku, Chicago, Filadelfii, Bostonie, Cleveland, São Paulo i Minneapolis. Janina była honorową członkinią Związku Kobiet Ameryki Północnej. Przez jedenaście lat wielkie sukcesy Korolewicz-Waydowej odbywały się na najważniejszych scenach muzycznych świata, zanim w 1913 roku postanowiła na stałe powrócić do Polski.
Podczas I wojny światowej jej działania koncentrowały się na pracy w zakresie pomocy medycznej, w Lidze Kobiet, przy więziennictwie legionowym oraz jako pielęgniarka w Wojsku Polskim, wykazując w ten sposób swoje zaangażowanie i poświęcenie.
Była dyrektorką Opery w Warszawie w dwóch kadencjach: od 1917 do 1919 oraz od 1934 do 1936 roku. Jej bogaty repertuar obejmował ponad 70 partii operowych, od koloraturowych, jak Rozyna w „Cyruliku sewilskim” G. Rossiniego, po dramatyczne, jak Brunhilda w tetralogii „Pierścień Nibelunga” R. Wagnera. Warto również zauważyć, że posiadała zarówno obszerne doświadczenie w wykonywaniu pieśni, jak i utworów oratoryjno-kantatowych. W jej karierze szczególnie wyryły się wystawienia opery „Halka” Moniuszki, które zrealizowała na jubileuszowym 500. oraz 600. przedstawieniu, a także tysiąc razy w Warszawie podczas jej dyrekcji.
W 1958 roku Janina opublikowała swoje wspomnienia pod tytułem „Mój pamiętnik”, które stanowią cenny dokument jej życia oraz kariery artystycznej. 19 czerwca 1902 roku poślubiła dra Władysława Waydę. Zmarła 20 czerwca 1955 roku w Warszawie, a jej miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 175-3-25,26).
Ordery i odznaczenia
Janina Korolewicz-Waydowa, w trakcie swojej kariery, została uhonorowana wieloma znaczącymi odznaczeniami, które świadczą o jej wkładzie w rozwój Polski oraz działalność na rzecz społeczeństwa.
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 7 lutego 1955 roku,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 10 kwietnia 1947 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 6 kwietnia 1935 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany dwukrotnie: pierwszy raz 22 lutego 1933 roku, a drugi 11 listopada 1937 roku.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW WAYDA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 01.12.2019 r.]
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 150. [dostęp 03.08.2021 r.]
- a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 362. [dostęp 03.08.2021 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 50, poz. 507 „za wybitne osiągnięcia artystyczne i zasługi w dziedzinie upowszechnienia muzyki i pieśni polskiej w kraju i za granicą”.
- M.P. z 1947 r. nr 59, poz. 435 „za wybitne zasługi na polu krzewienia kultury muzycznej”.
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1935 r. nr 81, poz. 115 „za pracę społeczną i propagandową na polu muzyki polskiej”.
- M.P. z 1933 r. nr 46, poz. 59 „za zasługi na polu śpiewactwa polskiego oraz propagandę zagranicą”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bartosz Zaczykiewicz | Jerzy Ficowski | Dariusz Krzysztof Zawiślak | Maria Bogusławska | Maryla Karwowska | Jean Epstein | Hanna Balińska | Jadwiga Umińska | Diox | Maria Bielicka | Krzysztof Wodiczko | Sławomir Celiński | Karol Stępkowski | Krzysztof Gierałtowski | Piotr Wiszniowski | Wiktor Grodecki | Paweł Wawrzecki | Janina Bobińska-Paszkowska | Wanda Barszczewska | Karol LeszczyńskiOceń: Janina Korolewicz-Waydowa