Jan Jaskanis

---

Życiorys

Jan Jaskanis rozpoczął swoją edukację w szkole podstawowej, kończąc zaledwie 4 klasy, a już w 1907 roku zaangażował się w działalność polityczną, kolportując nielegalne wydawnictwa SDKPiL. Jego aktywność przyniosła mu aresztowanie w 1909 roku, co skutkowało czteromiesięcznym uwięzieniem w Cytadeli Warszawskiej. Od 1911 roku pracował jako murarz w Warszawie, a także jako działacz w Socjaldemokratycznym Związku Zawodowym Robotników Przemysłu Budowlanego, gdzie wielokrotnie pełnił rolę delegata robotniczego.

W 1914 roku Jaskanis znalazł zatrudnienie w fabryce amunicji w Piotrogrodzie, a dwa lata później dołączył do SDPRR(b). Po rewolucji lutowej włączył się w działalność Rady Delegatów Robotniczych (RDR) w dzielnicy wyborskiej. W dniu 3 maja 1917 roku brał udział w manifestacji SDPRR(b), protestując przeciwko Rządowi Tymczasowemu. We wrześniu tego samego roku walczył w Czerwonej Gwardii, stawiając opór oddziałom Ławra Korniłowa, a następnie angażował się w działalność rewolucyjną w piotrogrodzkich pułkach.

Jaskanis miał istotny udział w szturmie na Pałac Zimowy, który miał miejsce w nocy z 6 na 7 listopada 1917 roku, oraz w zajęciu poczty i telegrafu na Dworcu Fińskim. Po powrocie do Warszawy w 1918 roku wstąpił do KPRP, która powstała w grudniu tego samego roku. W pierwszej połowie 1919 roku zorganizował Milicję Ludową oraz Rady Żołnierskie, co przyniosło mu kolejny areszt. Po zakończeniu tego etapu życia ponownie pracował jako murarz i zaangażował się w działania związane z KPRP/KPP.

Na III Zjeździe Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Budowlanego, który odbył się w dniach 3-4 kwietnia 1921 roku, został wybrany na zastępcę sekretarza Zarządu Głównego. Kiedy w kwietniu 1923 roku związek został rozwiązany przez policję, Jaskanis działał w Związku Zawodowym Robotników Przemysłu Budowlanego w Warszawie, który był poddawany represjom z powodu jego komunistycznych wpływów. W latach 1929-1934 stabilnie reprezentował lewicowe środowiska robotników budowlanych. Od 1935 roku należał do oddziału warszawskiego Centralnego Związku Robotników Przemysłu Budowlanego, Drzewnego, Ceramicznego i Pokrewnych Zawodów w Polsce.

W toku II wojny światowej, od 1942 roku był związany z PPR. Po tragicznym upadku powstania warszawskiego został deportowany do Niemiec na przymusowe roboty, z których powrócił w maju 1945 roku. Od 1945 do 1948 roku pracował jako robotnik budowlany, a później w Zarządzie Okręgowym Związku Zawodowego Robotników i Pracowników Przemysłu Budowlanego. Następnie zajmował się działalnością w Zarządzie Głównym Związku Pracowników Przemysłu Drzewnego i Terenowego. Po 1948 roku przystąpił do PZPR, a od 1955 roku otrzymał status rencisty.

Za swoje zaangażowanie odznaczony został m.in. Orderem Sztandaru Pracy II klasy. Jaskanis spoczywa na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, w kwaterze 50B-5-6.

---

Oceń: Jan Jaskanis

---