Henryk Floyar-Rajchman

---

Życiorys

Henryk Floyar-Rajchman, znany także jako Henryk Janusz Reichman, urodził się w rodzinie kupieckiej o żydowskich korzeniach. Jego ojcem był Józef Reichman, a matką Anna z domu Winiarska. Do 1911 roku uczęszczał do VI Gimnazjum Filologicznego w Warszawie, gdzie zaangażował się w działalność konspiracyjną Polskiej Partii Socjalistycznej. Został aresztowany przez carską ochronę, jednak szybko zwolniono go z niewoli. Następnie przeniósł się do Krakowa, gdzie, uczęszczając do I Szkoły Realnej, zdobył maturę. Już wtedy aktywnie uczestniczył w pracach Towarzystwa Sportowo-Gimnastycznego „Strzelec”, będąc jego członkiem aż do wybuchu I wojny światowej.

Wielka wojna

Po rozpoczęciu konfliktu w 1914 roku pełnił funkcję instruktora w oddziałach strzeleckich, które weszły w skład I Brygady Legionów Polskich. W tym czasie przyjął pseudonim „Floyar”. W grudniu 1914 roku objął dowództwo w 5 pułku piechoty Legionów Polskich. Wziął udział w bitwie pod Kostiuchnówką, w której odniósł rany i przebywał w szpitalu od 4 lipca do 20 sierpnia 1916 roku. Po powrocie do służby rozpoczął kształcenie na oficera. W 1917 roku zmienił pisownię swojego nazwiska na Rajchman. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, gdzie prowadził działalność wywiadowczą na terenie Warszawy aż do listopada 1918 roku.

II Rzeczpospolita

Wskutek problemów zdrowotnych postanowił wycofać się z aktywności publicznej i udał się do Zakopanego, gdzie przebywał od listopada 1918 do grudnia 1919. Tam podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, które jednak nie zostały ukończone. 1 czerwca 1919 roku przyjął wyznanie rzymskokatolickie i zaczął posługiwać się nazwiskiem Floyar-Rajchman. W year roku 1920, w stopniu porucznika, wstąpił do Wojska Polskiego i 19 sierpnia został zatwierdzony w stopniu kapitana w piechocie. Służył w 35 pułku piechoty, a od lipca 1921 roku sprawował stanowisko szefa sztabu 1 Dywizji Piechoty Legionów. W listopadzie 1922 roku stał się jednym z współpracowników Józefa Piłsudskiego, wspierając działania „akcji karnej” przeciw liderom Narodowej Demokracji.

Jako minister przemysłu i handlu w rządzie Leona Kozłowskiego, Floyar-Rajchman odgrywał znaczącą rolę wśród tzw. „pułkowników”. Prowadził politykę deflacyjną oraz podejmował działania mające na celu rozwój produkcji przemysłowej w Polsce. Przeciwdziałał zagranicznym inwestycjom kapitałowym, zwłaszcza tych z Francji i Niemiec, w polskiej gospodarce. W okresie pełnienia swojego urzędowania podejmował również działania zmierzające do reorganizacji Izb Rzemieślniczych i Izb Przemysłowo-Handlowych oraz zawarcia korzystnych umów handlowych, przede wszystkim z Wielką Brytanią.

W 1935 roku Floyar-Rajchman uzyskał mandat posła do Sejmu jako przedstawiciel województwa białostockiego. Cieszył się uznaniem i w marcu 1936 roku zasiadł w sejmowej Komisji Przemysłowo-Handlowej. W latach 1936-1938 współpracował również w specjalnej komisji do spraw cen artykułów rolnych.

II wojna światowa

W obliczu wybuchu II wojny światowej udał się do Stanów Zjednoczonych, aby zabiegać o wsparcie Polaków w ewentualnym konflikcie. Po powrocie do kraju, w chwili wybuchu wojny, otrzymał od wiceministra skarbu Adama Koca, wspólnie z Ignacym Matuszewskim, przeszła misję transportu złota Banku Polskiego przez Rumunię. Po zrealizowaniu zadania, 16 września 1939 roku objął kierownictwo transportu Funduszu Obrony Narodowej, a we współpracy z Wacławem Jędrzejewiczem zorganizował transport złota Funduszu z Ambasady RP w Bukareszcie. Po wojnie przebywał w Londynie, gdzie kontaktował się z działaczami Piłsudskiego w konspiracji. Wiosną 1941 roku wyjechał znów do Stanów Zjednoczonych i stał się jednym z głównych organizatorów Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia.

Floyar-Rajchman pełnił również funkcję wiceprezesa Zarządu Instytutu Józefa Piłsudskiego, gdzie podjął się odpowiedzialności za jego budżet. Ostatecznie jego stan zdrowia ulegał pogorszeniu, co doprowadziło do jego śmierci 22 marca 1951 roku w Nowym Jorku. Jego szczątki zostały ekshumowane 18 listopada 2016 roku i 10 grudnia 2016 r. pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie spoczęły obok innych żołnierzy Wojska Polskiego poległych w wojnie 1920 roku.

Życie prywatne

Henryk Floyar-Rajchman miał żonę, którą była Zofia Małecka z dwuimiennym nazwiskiem po pierwszym małżeństwie Bagniewska.

W 1940 roku, jego pasierbica Janina Bagniewska, wraz z Zofią, podjęły decyzję o emigracji do Brazylii.

Ordery i odznaczenia

Henryk Floyar-Rajchman, znany ze swojej odwagi i poświęcenia, został uhonorowany wieloma odznaczeniami przez swoje zasługi.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6633, przyznany w 1923 roku,
• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski, nadany w dniu 11 listopada 1935 roku,
• Krzyż Niepodległości, otrzymany 13 kwietnia 1931 roku,
• Krzyż Walecznych, przyznany czterokrotnie w 1922 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 10 listopada 1938 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, nadany 7 sierpnia 1928 roku,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, przyznana 12 maja 1936 roku,
• Srebrny Medal Waleczności, nadany przez Austro-Węgry,
• Brązowy Medal Waleczności, również przyznany przez Austro-Węgry,
• Order Skarbu Świętego IV klasy, nadany przez Japonię w 1929 roku.

---

Oceń: Henryk Floyar-Rajchman

---