Franciszek Tomasz Doleżal, urodzony 23 marca 1880 roku w Warszawie, to postać, która wywarła znaczący wpływ na polską ekonomię. Jego życie zawodowe obfitowało w osiągnięcia, w tym pełnienie funkcji wiceministra przemysłu i handlu, co ukazuje jego zaangażowanie w rozwój gospodarczy kraju.
Zmarł on 29 stycznia 1947 roku w Warszawie, gdzie spędził większość swojego życia oraz kariery. Doleżal pozostawił po sobie ślad zarówno w edukacji ekonomicznej, jak i w administracji rządowej.
Życiorys
Franciszek Doleżal, aktywny działacz w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), został zesłany do Rosji w 1906 roku, co było konsekwencją jego działalności politycznej. Po pewnym czasie przeniósł się do Francji i Belgii, gdzie kontynuował kształcenie. Uzyskał doktorat z ekonomii w Brukseli, co otworzyło mu drzwi do dalszej kariery akademickiej.
W latach 1916–1918 Doleżal pełnił funkcję profesora w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Następnie, w latach 1918–1919, służył jako zastępca naczelnika wydziału w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był również członkiem polskiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 roku. Po zakończeniu tego ważnego wydarzenia, pozostał w Paryżu jako radca handlowy w polskiej ambasadzie do 1925 roku.
W latach 1925–1936 Doleżal zajmował wysokie stanowisko wiceministra przemysłu i handlu, dzieki któremu mógł znacząco wpłynąć na rozwój gospodarczy Polski. Od 1927 roku był także członkiem Komitetu Ekonomicznego Ligi Narodów, gdzie w 1933 roku objął funkcję wiceprzewodniczącego, a rok później przewodniczącego. Oprócz tego, angażował się w działalność Ligi Morskiej i Kolonialnej, co świadczy o jego wszechstronności i oddaniu sprawom narodowym.
Po zakończeniu kariery publicznej, Franciszek Doleżal spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 67-3-11,12, gdzie jego życie i działalność są pamiętane jako ważny fragment historii Polski.
Ordery i odznaczenia
Franciszek Doleżal został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego wkład oraz osiągnięcia. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę tych wyróżnień:
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 27 sierpnia 1936 roku,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 27 grudnia 1924 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 9 listopada 1931 roku,
- Wielka Wstęga Orderu Trzech Gwiazd, otrzymana w Łotwie w 1929 roku,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Krzyża Orła, przyznany w Estonii w 1934 roku,
- Krzyż Komandorski I klasy Orderu Gwiazdy Polarnej, otrzymany w Szwecji.
Życie prywatne
Franciszek Doleżal był mężem znanej poetki, Marii z Grąbczewskich. Ich związek był nie tylko osobisty, ale także artystyczny. Wspierali się nawzajem w twórczości literackiej oraz w życiu codziennym.
Był również ojcem Ireny Doleżal-Nowickiej, która zdobyła uznanie jako tłumaczka. Jej praca otworzyła nowe horyzonty dla polskiej literatury, a także przyczyniła się do popularyzacji wielu ważnych dzieł w języku ojczystym.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: TEOFIL CHRZANOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 08.08.2020 r.]
- Irena NOWICKA z d. DOLEŻAL. Strona rodziny Ścibor-Bogusławskich. [dostęp 24.05.2020 r.]
- Zmarła Irena Nowicka. ZAiKS. [dostęp 24.05.2020 r.]
- Doleżal Franciszek. gutenberg.czyz.org (Encyklopedia Gutenberga). [dostęp 31.08.2017 r.]
- Akta Franciszka Doleżala. [w:] Archiwum Akt Nowych [on-line]. szukajwarchiwach.pl. [dostęp 31.08.2017 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 200, poz. 363 „za wybitne zasługi dla Państwa”.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
- M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone w dziedzinie normowania stosunków gospodarczych Rzeczypospolitej Polskiej z państwami obcemi”.
- Delegacja łotewska przywiozła 60 orderów i 3 tysiące medali. „Ilustrowana Republika”, s. 2, 03.05.1929 r.
- Marek Arpad Kowalski: Dyskurs kolonialny w Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: DiG, 2010, s. 13.
- Antoni Peretiatkowicz (red.): Współczesna Encyklopedja życia politycznego. Warszawa: Dom Ksiazki Polskiej, 1931, s. 58.
- Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, s. 152–155, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 23.10.2014 r.]
- Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 86
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Marceli Nowotko | Tomasz Dolecki | Lech Czapla | Jan Jaskanis | Piotr Wnorowski | Robert Gwiazdowski | Maria Smereczyńska | Andrzej Derlatka | Henryk Holland | Henryk Brun | Alicja Lichtenbaum-Lasecka | Henryk Floyar-Rajchman | Piotr Naimski | Paweł Abramski | Zbigniew Czajkowski (polityk) | Barbara Jędrzejczyk | Andrzej Emeryk Mańkowski | Leon Bregman | Zbigniew Zapasiewicz (ojciec) | Jan AlcyatoOceń: Franciszek Doleżal